W raporcie nr 2/2018 dotyczącym nowych zagrożeń fitosanitarnych dla Polski PIORiN poinformowała m.in. o wykryciu na terenie Holandii wirusa Tomato chlorosis.
Tomato chlorosis virus jest patogenem porażającym pomidory (Solanum lycopersicum), cynię (Zinnia spp.) oraz rośliny dziko rosnące z różnych rodzin. Gatunek ten notowany jest na terenach Azji (Arabia Saudyjska, Chiny, Izrael, Japonia, Jordania, Korea, Liban i Tajwan), Afryki (Maroko, Mauritius, RPA, Reunion, Sudan i Tunezja), Ameryki Północnej (Meksyk, USA), Ameryki Środkowej (Kostaryka, Kuba, Portoryko) i Ameryki Południowej (Brazylia). W Europie dotychczas stwierdzono obecność tego wirusa na Cyprze, w Hiszpanii (wliczając w to Baleary i Wyspy Kanaryjskie), Portugalii, Turcji, we Włoszech (wliczając w to Sardynię i Sycylię) i na Węgrzech. W krajach Unii Europejskiej gatunek ten nie podlega obowiązkowi zwalczania, natomiast organizmem kwarantannowym jest jeden z jego wektorów – mączlik ostroskrzydły (Bemisia tabaci).
W Holandii w ramach prowadzonych od kilku lat poszukiwań tego wirusa stwierdzono jego obecność w listopadzie 2017 r. w gospodarstwie szklarniowym, gdzie prowadzona jest towarowa uprawa pomidorów. Na liściach porażonych roślin pomidora obserwowano żółte, chlorotyczne przebarwienia ograniczone przez żyłki liści. W związku z wykryciem wirusa podjęto jego poszukiwania w okolicznych miejscach produkcji rozsady pomidora oraz na komercyjnych plantacjach roślin owocujących pod osłonami. W konsekwencji stwierdzono jego obecność w kolejnych dwóch gospodarstwach, gdzie prowadzone są uprawy towarowe pomidora w szklarniach.
Do rozprzestrzeniania wirusa z rośliny na roślinę konieczne są wektory owadzie, którymi są mączliki (Aleyrodidae). Oprócz wspomnianego już mączlika ostroskrzydłego (Bemisia tabaci), który w Polsce spotykany jest stosunkowo rzadko, wektorem wirusa jest też mączlik szklarniowy (Trialeurodes vaporariorum), który w naszych szklarniach spotykany dość często.
Na dalsze odległości patogen rozprzestrzenia się wraz z porażonym materiałem roślinnym, zwłaszcza roślinami do sadzenia. W ten sposób patogen ten może dotrzeć do Polski. Jeśli na roślinach znajdą się też mączliki, prawdopodobne jest rozprzestrzenienie się wirusa z porażonego materiału roślinnego. Podobnie jak w Holandii, także w Polsce Tomato chlorosis virus mógłby rozwijać się na pomidorach uprawianych w szklarniach. Jak dotąd nie przygotowano PRA w odniesieniu do tego gatunku dla terytorium Polski, jakkolwiek możliwość jego przezimowania na roślinach gruntowych jest mało prawdopodobna.
Źródło: PIORiN
