W Stanach Zjednoczonych popularna jest uprawa ogórków gruntowych na jednorazowy zbiór kombajnowy. Metoda ta nie jest powszechna w Europie, gdzie ogórki przyjęło się uprawiać na zbiory wielokrotne – w zależności od zastosowanej technologii uprawy i położenia geograficznego trwają one od 1 do nawet 3–4 miesięcy. Tradycyjnie zbiory ogórków prowadzone są ręcznie, jednak jest to praca uciążliwa, do której niełatwo znaleźć chętnych.
Aby usprawnić ogórkowe „żniwa” w Bawarii, w której znajduje się ok. 50% całkowitej powierzchni produkcji tego warzywa w Niemczech, stworzono tzw. samolotowy system zbioru, będący jednym z elementów wydajnej, ale jednocześnie wysokonakładowej technologii uprawy ogórków.
Składa się na nią:
- uprawa roślin na niskich wałach ściółkowanych czarną folią (przyspieszanie nagrzewania gleby);
- fertygacja;
- stosowanie partenokarpnych odmian ogórka (duże zdolności regeneracyjne, które przy prawidłowej ochronie zapewniają plonowanie do pierwszych mrozów, małe blaszki liściowe ułatwiające zbieraczom znalezienie owoców);
- okrywanie roślin włókniną przez pierwsze 4–5 tygodni uprawy (chroni rośliny przed wiatrem i przyspiesza wejście w okres plonowania);
- zbiór samolotowy (ogranicza uszkadzanie roślin).
Bawarska technologia produkcji ogórków stosowana jest obecnie nie tylko w Niemczech, ale także w innych krajach Europy, m.in. w Polsce. Na dużych plantacjach oraz w grupach producenckich specjalizujących się w uprawie ogórków gruntowych można spotkać samoloty do zbioru tych warzyw niemieckiej produkcji lub wzorowane na nich własne konstrukcje (fot. 1)
Za naszą zachodnią granicą samoloty do zbioru nazywane „gurkenflieger” oferują m.in. firmy Büngener, Fleischmann (fot. 2) oraz Hans Steiger. Bez względu na producenta maszyny te mają zbliżoną konstrukcję. Samolot do zbioru składa się z dwóch połączonych ze sobą platform (skrzydeł) przykrywanych nieprzemakalną tkaniną lub plandeką, zaczepianych do ciągnika. Na platformach leżą pracownicy, którzy zrywają owoce i odkładają je na znajdujący się przed nimi przenośnik taśmowy, z niego ogórki trafiają na przenośnik pionowy i transportowane są dalej taśmą załadowczą na przyczepę. Maszyna jest zwykle wyposażona w sterowanie elektryczne z funkcją awaryjnego zatrzymania i ramki do ciągnika. Długość platform oraz liczba zbieraczy dostosowane są do wymagań odbiorcy. Zwykle jest to po 12 osób na jednej platformie.
Plantatorzy, którzy nie uprawiają ogórków z rozsady, używają tych maszyn również do siewu. Pracownicy leżący na platformie wysiewają wówczas po dwa nasiona do okrągłych otworów w czarnej folii ściółkującej. Choć obecnie dostępne są już specjalistyczne siewniki do ogórków.
Hubert Eichinger z firmy Fleischmann podkreśla, że system samolotowy jest najefektywniejszym sposobem zbioru ogórków do przetwórstwa, dzięki stałej prędkości zbioru i transportowaniu owoców taśmami na przyczepę, bez konieczności ich ręcznego przenoszenia. Bardzo ważne z punktu widzenia warunków pracy jest zadaszenie, które chroni zbieraczy przed słońcem i deszczem. Dodatkowo pracownicy nie depczą w czasie zbioru po roślinach, które dzięki temu lepiej plonują.
Aleksandra Czerwińska-Nowak
Artykuł pochodzi z numeru 7/2017 “Hasła Ogrodniczego”
