Podczas spotkania zorganizowanego w październiku ub.r. w Pleszewie przez firmy Monsanto, Lidia Horti-Logistic i Koppert Paweł Skrzynecki, reprezentujący to pierwsze przedsiębiorstwo, przekazał podstawowe informacje dotyczące uprawy ogórków pod osłonami. W tej części przedstawiamy uwagi na temat nawożenia ogórków.
Składniki pokarmowe powinny być dostarczane systematycznie w ciągu całego okresu wegetacji, szczególnie jeśli ogórki uprawiane są w małej ilości podłoża. Rośliny wykazują największe zapotrzebowanie w stosunku do potasu i azotu, natomiast fosfor i magnez pobierają w mniejszych ilościach. Większość składników mineralnych jest dostępna dla roślin przy pH podłoża wynoszącym 6–7. Należy obserwować rośliny i reagować na każde zaburzenie ich wzrostu i rozwoju oraz pojawiające się objawy niedoborów składników pokarmowych, a w razie potrzeby na bieżąco zmieniać skład podawanej pożywki. Prelegent omówił rolę najważniejszych składników pokarmowych w roślinach oraz przypomniał objawy ich niedoboru.
Głównym składnikiem plonotwórczym jest azot. Pierwiastek ten „napędza” wzrost wegetatywny, ale przy zbyt dużych dawkach może hamować rozwój generatywny i opóźniać rozpoczęcie plonowania. Przy niedoborach azotu liście przebarwiają się na żółto i żółtozielono, przy czym nerwy są nieco jaśniejsze niż blaszki liściowe. Młode liście zostają zahamowane we wzroście, a pędy tworzą się cienkie, twarde i włókniste. Owoce jaśnieją i zwężają się w części przykwiatowej, korzenie karłowacieją, brunatnieją i zamierają.
Fosfor jest odpowiedzialny za rozbudowę systemu korzeniowego. Ma również duże znaczenie dla wzrostu wegetatywnego i plonowania. Przy deficycie tego pierwiastka rośliny karłowacieją, ale nie wykazują specyficznych objawów. Poważny niedobór fosforu może całkowicie zahamować wzrost roślin. Młode liście są wówczas drobne i sztywne, ciemnozielone, zaś na starszych zaczynają pojawiać się nieregularne, wodniste plamy, przebarwiające się na brązowo.
Niezbędnym składnikiem dla prawidłowego wzrostu i owocowania jest potas. Aktywizuje on szereg enzymów, bierze udział w regulacji transpiracji i pobierania wody. Dostępność potasu dla roślin zmniejsza się przy nadmiernym nawożeniu wapniem i magnezem. Z kolei intensywniejsze nawożenie azotem, zwłaszcza w formie azotanowej, wpływa na większe pobieranie potasu przez rośliny. Przy niedoborze tego składnika wzrost roślin zostaje spowolniony. Międzywęźla ulegają skróceniu, a liście drobnieją. Na starszych liściach blaszka między nerwami przebarwia się na brązowo i żółtozielono, a na obrzeżach tworzą się nekrozy, posuwające się od brzegów do środka liścia. Główne nerwy wyglądają na zapadnięte. Przy dłużej trwającym niedoborze potasu nekroza postępuje ku górze, obejmując młodsze liście. Owoce zwężają się od strony pędu, a grubieją w części przykwiatowej.
Magnez to główny składnik chlorofilu, odpowiedzialny za prawidłowy wzrost roślin. Jego niedobory można najczęściej obserwować, gdy po długotrwałym okresie pochmurnej, deszczowej pogody, nastąpi nagła poprawa aury. W takiej sytuacji należy zadbać o dobre wietrzenie szklarni i zastosować dolistne nawożenie magnezem (przynajmniej 2% roztworem siarczanu magnezu). Dostępność magnezu może pogorszyć zbyt obfite nawożenie potasem i wapniem. Charakterystycznymi objawami deficytu tego pierwiastka są chlorozy na starszych, niżej położonych liściach. Chloroza przypomina mozaikę, pojawia się bowiem między nerwami, a nerwy pozostają zielone. Objawy postępują stopniowo od starszych do młodszych liści, prowadząc do żółknięcia całych roślin.
Ważną rolę w roślinie pełni wapń. Pierwiastek ten uczestniczy w budowie ścian komórkowych, poprawia wytrzymałość rośliny na zmienne warunki klimatyczne i porażenie patogenami, wpływa na wysoką jakość owoców. Wapń jest transportowany w roślinie wraz z wodą ze starszych do młodszych liści, ale przemieszczanie się tego składnika w roślinie jest powolne. Jakiekolwiek zaburzenia w jego transporcie powodują wystąpienie objawów deficytu w najmłodszych, wierzchołkowych częściach rośliny. Warto zaznaczyć, że zawartość wapnia w podłożu decyduje o wartości pH, a przez to o dostępności dla roślin składników pokarmowych, w tym również mikroelementów.
Tekst i fot. Anna Maciejuk
Fragment artykułu opublikowanego w numerze 1/2017 “Hasła Ogrodniczego”
