Dzięki przepisom, których projekt Parlament zatwierdził we wtorek 24 października, będzie łatwiej sprzedawać w UE innowacyjne nawozy produkowane z substancji organicznych lub pochodzących z recyklingu. Obecnie tylko 5 % odpadów materiałów organicznych jest poddawanych recyklingowi i wykorzystywanych jako nawóz.
Tymczasem bioodpady pochodzące z recyklingu mogą zastąpić nawet 30 % nawozów mineralnych. Według Komisji Europejskiej Wspólnota importuje rocznie ponad 6 mln ton fosforytów, choć może wydobyć do 2 mln ton fosforu z osadów ściekowych, odpadów ulegających biodegradacji, mączki mięsno-kostnej lub obornika.
Głównym składnikiem nawozów fosforowych są fosforyty (skała), które zostały uznane przez Komisję za surowiec o kluczowym znaczeniu. UE jest obecnie w dużym stopniu uzależniona od importu fosforytów spoza swojego terytorium (ponad 90% nawozów fosforowych stosowanych w UE pochodzi z importu, głównie z Maroka, Tunezji i Rosji).
Prawie połowa nawozów na rynku UE nie jest objęta istniejącym rozporządzeniem.
Obowiązujące przepisy UE dotyczące nawozów obejmują głównie nawozy konwencjonalne, zazwyczaj wydobywane w kopalniach lub produkowane chemicznie, których pozyskiwanie i produkcja są często energochłonne i które charakteryzują się wysokim poziomem emisji CO2. Zróżnicowane przepisy krajowe utrudniają producentom nawozów organicznych ich sprzedaż i stosowanie na wewnętrznym rynku UE.
Kadm, metal ciężki zawarty w nawozach mineralnych zawierających fosforany, może potencjalnie stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska naturalnego, ponieważ gromadzi się w środowisku i wchodzi w skład łańcucha pokarmowego. Limity zawartości kadmu zostałyby obniżone z 60 mg/kg do 40 mg/kg (z sześcioletnim vacatio legis, zamiast trzyletniego proponowanego przez Komisję Europejską), a następnie do 20 mg/kg (po szesnastu latach zamiast dwunastu zapisanych w projekcie Komisji). Posłowie chcą vacatio legis w stosunku do proponowanego przez Komisję, by umożliwić producentom dostosowanie się do nowych wymogów.
Wprowadzona przez Parlament klauzula rewizyjna nakłada na Komisję obowiązek oceny skuteczności funkcjonowania ograniczeń poziomów zanieczyszczeń oraz zmian w technologiach zmniejszania zawartości kadmu. Ewaluacja miałaby zostać dokonana po 42 miesiącach od wejścia rozporządzenia w życie. W tym samym okresie Komisja musiałaby również ocenić wpływ nowych przepisów na rynek surowców, między innym w zakresie dostępności fosforytów, i na rynek nawozów.
Projekt nowelizacji przepisów zakłada promowanie stosowania materiałów pochodzących z recyklingu do produkcji nawozów celem rozwijania gospodarki w obiegu zamkniętym i zniesienia zależności od importowanych składników pochodzących spoza UE; ułatwienie dostępu do rynku dla innowacyjnych nawozów organicznych, co dałoby rolnikom i konsumentom szerszy wybór i sprzyjałoby ekologicznym innowacjom; ustanowienie ogólnounijnych kryteriów jakości, bezpieczeństwa i ochrony środowiska dla nawozów posiadających oznaczenie “CE” (tj. tych, które mogą być przedmiotem obrotu na całym jednolitym rynku UE); wprowadzenie jaśniejszych wymogów w zakresie etykietowania, na przykład w odniesieniu do zawartości składników odżywczych (wzbogacających glebę); pozostawienie producentom, którzy nie chcą sprzedawać swoich produktów na rynku UE, możliwości dostosowania się do przepisów krajowych (państwa członkowskie zachowają swobodę zezwalania na wprowadzanie nawozów niespełniających nowych wymogów obowiązujących w całej UE na swoje rynki krajowe).
Mandat Parlamentu do rozpoczęcia negocjacji z Radą został przyjęty 343 głosami, przy 252 przeciw i 59 wstrzymujących się. Projekt trafi teraz ponownie do parlamentarnej komisji rynku wewnętrznego w celu rozpoczęcia negocjacji z Radą, gdy państwa członkowskie uzgodnią swoje stanowisko.
za: europarl.europa.eu
