Odpowiednie nawożenie ziemniaków to kluczowa kwestia dla rolników. Wpływa na wysokość plonu, jakość bulw, odporność roślin, a także poprawia zdolności przechowalnicze. Czym więc nawozić ziemniaki? Jak zwiększyć plon ziemniaka? Istotny jest zarówno azot, jak i potas, którego rośliny pobierają najwięcej.
W uprawie ziemniaka zapewnienie odpowiedniego poziomu nawożenia azotem, przy stworzeniu korzystnych warunków do pobierania pozostałych składników pokarmowych umożliwia uzyskanie wysokiego plonu o dobrych parametrach jakościowych.
Przy plonie 40 t/ha ziemniak pobiera z gleby około 200 kg N, 60 kg P2O5, 310 kg K2O, 45 kg CaO i 25 kg MgO oraz niewielkie ilości mikroelementów. Przy wyższych plonach jego potrzeby pokarmowe są proporcjonalnie wyższe.
Potas – zaraz po azocie kluczowy w budowaniu plonu
Szczególnie duże znaczenie w uprawie ziemniaka odgrywa dobre zaopatrzenie w potas. Należy przy tym podkreślić, że podstawowym czynnikiem, który ogranicza dynamikę wzrostu biomasy ziemniaka jest niedobór azotu, a głównym składnikiem wpływającym na transport asymilatów z liści do bulw jest potas.
Podczas swojego wzrostu ziemniak pobiera duże ilości potasu z gleby, niejednokrotnie przewyższające jego potrzeby pokarmowe. W całkowitej akumulacji makroskładników w ziemniaku udział potasu jest największy, stanowiąc około 40%. Tylko w warunkach optymalnego zaopatrzenia ziemniaka w potas akumulacja biomasy w bulwach zachodzi do końca wegetacji roślin, co wiąże się z uzyskaniem wyższego plonu, który charakteryzuje się lepszą jakością technologiczną.
Jak prawidłowe zaopatrzenie w potas wpływa na roślinę?
Potas wpływa na wzrost zawartość suchej masy i skrobi w bulwach, co wynika z jego udziału w syntezie cukrów prostych i złożonych. Warunkuje przemieszczanie asymilatów z liści do bulw, a także zmniejsza wystąpienie pustowatości bulw. Uczestniczy w metabolizmie azotu, sprzyjając powstawaniu białek. Zwiększa również trwałość mechaniczną skórki oraz zmniejsza podatność bulw ziemniaka na uszkodzenia w trakcie zbioru i transportu. Zwiększa odporność roślin na choroby, w tym między innymi na zarazę ziemniaka i mokrą zgniliznę bakteryjną.
Optymalne zaopatrzenie ziemniaka w potas warunkuje wysokie plonowanie i odpowiednią strukturę plonu bulw. Zwiększa się udział bulw średnich i dużych, co w konsekwencji prowadzi do uzyskania wyższego plonu handlowego. Odpowiednie zaopatrzenie ziemniaka w potas ogranicza występowanie bulw zdeformowanych.
Pierwiastek ten oddziałuje także korzystnie na wartość kulinarną bulw, w tym między innymi ogranicza ciemnienie miąższu surowego i po ugotowaniu, a także zwiększa smakowitość ziemniaka. W przypadku bulw ziemniaka przeznaczonych na frytki i chipsy warunkuje uzyskanie lepszej barwy po wysmażeniu. Optymalne nawożenie potasowe wpływa na zawartość cukrów redukujących w bulwach ziemniaka. Najczęściej wraz ze wzrostem dawki potasu następuje obniżenie ich zawartość w bulwach.
Dawka i forma potasu
W większym stopniu o składzie chemicznym bulw ziemniaka decyduje dawka potasu niż jego forma. Optymalne zaopatrzenie roślin w potas wpływa na zwiększenie plonu i wzrost koncentracji skrobi w bulwach. Wyższe dawki tego składnika obniżają zawartość skrobi w bulwach, a także wpływają na pogorszenie ich odporność na uszkodzenia mechaniczne.
W uprawie ziemniaka skrobiowego wzrost dawki potasu powyżej 100 kg K2O/ha, przy wiosennej aplikacji soli potasowej wiąże się ze spadkiem zawartości skrobi, który wynosi od 0,2 do 0,4% na każde dodatkowe 10 kg K2O.
Po zastosowaniu siarczanu potasu występuje niewielki spadek zawartości skrobi, natomiast po aplikacji niskoprocentowej soli potasowej lub kainitu spadek ten jest znacznie wyższy, co związane jest z tym, że chlor występujący w soli potasowej utrudnia transport węglowodanów z liści do bulw.
