Zgnilizna twardzikowa stanowi poważne zagrożenie w uprawie sałaty. Jest to choroba bardzo rozpowszechniona, atakująca oprócz sałaty także fasolę, paprykę, warzywa korzeniowe oraz wiele innych gatunków roślin. Bezpośrednimi sprawcami tej choroby są grzyby Sclerotinia sclerotiorum i S. minor. Jak ją rozpoznać i zwalczać?
Kluczowe objawy choroby
Charakterystyczne objawy zgnilizny twardzikowej pojawiają się na szyjce korzeniowej oraz na dolnych liściach roślin sałaty. Mają one postać mokrych plam. Plamy te są pokryte obfitym, białym nalotem grzybni. Mokre plamy szybko się powiększają, obejmując całą nasadę dolnych liści sałaty.
W wyniku postępu choroby, liście więdną, zalegają na ziemi i ulegają gniciu. Wraz z rozwojem procesu chorobowego, w obrębie białego nalotu grzybni zaczynają pojawiać się ziarniste skupienia. Te skupienia to czarne twory zwartej grzybni, zwane sklerocjami. Jak rozpoznać i zwalczać zgniliznę twardzikową w sałacie? Wskazówek w tym zakresie udzielił prof. dr hab. Józef Robak.
Warunki rozwoju i źródła infekcji
Głównym źródłem infekcji są sklerocja grzyba, które zimują w glebie lub mogą przetrwać na warzywach przechowywanych, takich jak warzywa korzeniowe czy kapusta głowiasta. Sklerocja uaktywniają się, gdy temperatura powietrza wynosi 15–20°C i panuje wysoka wilgotność.
Warunki sprzyjające infekcji i dalszemu rozwojowi sprawcy choroby są dość szerokie, obejmując zakres temperatur od 0 do 30°C, przy czym optimum rozwoju przypada na 10°C. Kluczowe dla rozwoju choroby są również wysoka wilgotność powietrza i silne zwilżenie liści rośliny.
Skuteczne metody ochrony
Aby skutecznie chronić uprawy sałaty przed zgnilizną twardzikową, zaleca się stosowanie kilku kluczowych praktyk. Po pierwsze, należy wysiewać nasiona lub sadzić rośliny do podłoża, które zostało odkażone. Odkażanie to może być przeprowadzone termicznie lub chemicznie.
Należy również zwrócić szczególną uwagę na sposób nawadniania roślin. Zaleca się nie zwilżać liści w czasie podlewania. Zamiast tradycyjnego podlewania, preferowane jest nawadnianie kroplowe. W przypadku upraw prowadzonych w szklarniach lub tunelach foliowych, kluczowe jest staranne wietrzenie. W miarę potrzeby, aby zapobiec kondensacji pary wodnej na roślinach, która sprzyja rozwojowi choroby, zaleca się dogrzewanie obiektów nocą. Skuteczną metodą walki ze zgnilizną twardzikową, jeśli profilaktyka nie przyniesie efektu, pozostają rzecz jasna zabiegi fungicydowe.
