Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, chcąc uchronić rolników przed stratami wywołanymi niewypłacalnością podmiotów skupujących, zajęło się stworzeniem Funduszu Ochrony Rolnictwa. Związany z tym projekt omówiono podczas obrad Rady Ministrów. Niebawem zostaną podjęte kroki w celu jego sfinalizowania.
– W przypadku, gdy rolnik nie otrzyma zapłaty ze względu na upadłość podmiotu, który skupuje dane płody rolne lub gdy jest niewypłacalny, to wtedy będzie mógł się zgłosić do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Tam będzie prowadzony odrębny rachunek bankowy na pokrycie rekompensat dla polskich rolników poszkodowanych przez brak zapłaty za dostarczone surowce – poinformował sekretarz stanu Rafał Romanowski.
Z czego wynika potrzeba wprowadzenia regulacji?
Jak czytamy w projekcie ustawy, istniejące przepisy nie gwarantują uzyskania zapłaty przez producentów rolnych za sprzedane produkty rolne w sytuacji ich niewypłacalności (podmiotów skupujących). Odzyskanie należności za sprzedane produkty rolne nie zawsze jest także możliwe w wyniku postępowania upadłościowego prowadzonego w trybie przepisów Prawa upadłościowego, pomimo, iż w świetle tych przepisów należności rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego należą do pierwszej kategorii należności podlegających zaspokojeniu z funduszów masy upadłości.
Funkcjonujące przepisy unijne w zakresie pomocy publicznej dla producentów rolnych nie przewidują dopłat do składek ubezpieczenia od ryzyka upadłości podmiotów nabywających produkty rolne od rolników – zauważają pomysłodawcy Funduszu Ochrony Rolnictwa.
Zachodzi więc pilna potrzeba wprowadzenia rozwiązań systemowych umożliwiających producentom rolnym uzyskanie w sytuacjach głębokich spadków przychodów, tj. ryzyka, od których nie można wykupić polisy ubezpieczeniowej, częściowych rekompensat utraconych przychodów w celu kontynuowania przez nich produkcji rolnej, spłaty ciążących na nich zobowiązań lub kredytów oraz na zaspokojenie bieżących potrzeb życiowych rodziny.
Jaką formę przybiorą regulacje?
Rekomendowanym rozwiązaniem jest wprowadzenie przepisów umożliwiających prawne uregulowanie utworzenia przez podmioty prowadzące skup, przechowywanie, obróbkę, przetwarzanie lub dalszą odsprzedaż produktów rolnych Funduszu Ochrony Rolnictwa, z którego będą wypłacane rekompensaty producentom rolnym sprzedającym swoje produkty rolne w przypadku niewypłacalności tych podmiotów – informują pomysłodawcy Funduszu.
Proponuje się, aby środki Funduszy były gromadzone na wyodrębnionym rachunku bankowym administrowanym przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
W projekcie ustawy przewidziano, że na rachunek Funduszu Ochrony Rolnictwa w 2023 r. przekazanych zostanie 100 mln zł dotacji w celu zapewnienia wypłat rekompensat z tytułu niewypłacalności podmiotów nabywających produkty rolne począwszy od 2023 r. W kolejnych latach z Funduszu będą wypłacane rekompensaty bez udziału środków budżetu państwa. W celu zapewnienia, że wypłaty ze środków Funduszu nie przekroczą wysokości środków zgromadzonych na rachunku Funduszu – rekompensaty będą wypłacane po zakończeniu roku i według stawek wyliczonych na podstawie kwot wynikających z wniosków o rekompensatę i wysokości zgromadzonych środków, tzn. ustalony zostanie swoisty mechanizm korygujący.
Dochodami Funduszu będą wpłaty dokonywane przez podmioty skupujące, przechowujące i/lub przetwarzające produkty rolne w wysokości 0,25 % wartości nabywanych produktów rolnych. Wg GUS w 2020 r. wartość skupu produktów rolnych wynosiła 67 114 mln zł. Roczne wpływy do Funduszu będą wynosiły ok. 167 mln zł.
KOWR będzie uzyskiwał dochody z tytułu pokrycia kosztów obsługi Funduszu w wysokości 2,5 % wpływów na rachunek Funduszu Ochrony Rolnictwa, tj. 4 180 tys. zł rocznie.
Na jakim etapie aktualnie znajdują się prace związane z projektem?
Tak jak wspominaliśmy, podczas wczorajszych obrad Rady Ministrów omówiono projekt Funduszu Ochrony Rolnictwa. W nadchodzących dniach ma on z kolei zostać podpisany w trybie obiegowym. Następnie, jak zakłada sekretarz stanu Rafał Romanowski, projekt trafi do Sejmu. Wydarzy się to w dniu 9 maja, kiedy to ma odbyć się nadzwyczajne posiedzenie dotyczące pakietu wsparcia dla rolników. Według autorów projektu, Fundusz Ochrony Rolnictwa miał wejść w życie 1 lipca 2023 roku.
Źródło: MRiRW
