Produkcja w sektorze warzywnym w Holandii spadła w 2024 roku o 1,4%. Wartość eksportu produktów rolnych wzrosła jednak o niemal 5%. Wysokie zbiory notowano w przypadku cebuli (+15%) i ziemniaków (+5%).
Coraz większym wyzwaniem w Holandii może być utrzymanie produkcji na dotychczasowym poziomie. Mają na to wpływ restrykcyjne normy stosowania azotu oraz postępujące ograniczenia w dostępności substancji aktywnych i stosowaniu środków ochrony roślin. Wskazane czynniki górują nad osiągnięciami postępu genetycznego i technologicznego w uprawie. Mimo zauważalnej tendencji, aktualnie w Holandii notowany jest wzrost nie tylko zbiorów ziemniaków i cebuli, ale także wartości eksportu produktów rolnych. Jak przedstawia się sytuacja?
Większe zbiory cebuli i duży popyt na ziemniaki
Szacunki holenderskiego urzędu statystycznego, jak przekazuje ING, świadczą o 5% wzroście zbiorów ziemniaków i 15% wzroście zbiorów cebuli. Większy plon cebuli przekłada się na niższą cenę rynkową. Warto jednak podkreślić, że eksport tego warzywa również jest większy niż w przypadku zbiorów z 2023 roku.
Holandia znacznie zwiększyła także możliwości przetwórstwa ziemniaków, co wpłynęło korzystnie na zainteresowanie surowcem. Producenci, mimo konieczności zmierzenia się z wysokimi kosztami (m. in. z powodu dużej presji chorób w trakcie sezonu), mogą liczyć na opłacalną sprzedaż przy aktualnych cenach. Wysoki popyt, według przewidywań ING, utrzyma się również w bieżącym roku. Producenci materiału sadzeniakowego, częściowo z powodu ograniczonej dostępności, również mogą liczyć na korzystne stawki. Prognozuje się jednak występowanie dużych różnic pomiędzy przedsiębiorcami, częściowo ze względu na warunki pogodowe.
Koszty nawozów i energii nieznacznie spadły
Koszty nawozów i energii w 2024 roku, według informacji podanych przez ING, nieznacznie spadły w porównaniu z rokiem 2023, jednak nadal utrzymują się na wysokim poziomie. Biorąc pod uwagę sytuację geopolityczną, nie przewiduje się dalszego spadku w roku 2025. Sytuacja jest zupełnie odmienna. Wyższe ceny gazu najpewniej doprowadzą do wzrostu cen nawozów w sezonie, a co za tym idzie do zwiększenia kosztów produkcji.
Warzywa szklarniowe w 2024 roku
W minionym sezonie gospodarstwa ogrodnicze w Holandii, zajmujące się głównie produkcją warzyw szklarniowych, zmieniły swoje plany produkcyjne, zwłaszcza z uwagi na nieco niższe koszty energii. Powierzchnia oświetlonej uprawy warzyw, a w szczególności pomidorów, osiągnęła poziom sprzed kryzysu energetycznego. Nastąpiło również masowe przejście na oświetlenie LED lub hybrydową formę LED w połączeniu z SON-T.
Warto jednak zauważyć, że w uprawach nieoświetlonych producenci pomidorów notowali niższe plony, co było spowodowane mniejszym nasłonecznieniem. Ceny, względem 2023 roku, również pozostawały niższe przez cały sezon wegetacyjny. Dopiero w drugiej połowie roku stawki wzrosły powyżej średniej długoterminowej. Plony uprawie uprawie papryki, uwzględniając niskie nasłonecznienie i powolny start produkcji wiosną, także spadły w porównaniu z 2023 rokiem. W tym przypadku notowano spadek o około 3%. Wielu plantatorów zmagało się również z problemami jakościowymi. Dla producentów ogórków rok 2024, zwłaszcza latem i jesienią, przyniósł większe ceny.
Oprócz niższych kosztów energii, wszystkie inne koszty generowały znaczny wzrost w roku 2024. W szczególności dotyczyło to kosztów zatrudnienia, a także bezpośrednich kosztów produkcji. Wzrosły one o 10%, a w niektórych przypadkach jeszcze bardziej. Jednak w uprawie warzyw utrzymuje się tendencja do zwiększania skali produkcji. W roku 2025 przedsiębiorstwa będą nadal zwiększać swoją wielkość poprzez wzrost organiczny, fuzje i przejęcia.
Wartość eksportu wzrosła o 4,8%
W 2024 roku wartość eksportu produktów rolnych wzrosła w Holandii o 4,8% do 128,9 mld euro. Wzrost wartości wynika głównie ze wzrostu cen, a w mniejszym stopniu ze wzrostu wolumenu produkcji. Szacuje się, że w minionym sezonie Holandia zarobiła na eksporcie produktów rolnych 47,4 miliarda euro. Głównymi produktami, które są eksportowane, pozostają produkty mleczarskie i jaja, a także produkty ogrodnicze i mięso.
Inwestycje mające na celu minimalizację kosztów
Wysokie ceny w ostatnich latach skłoniły wiele firm do przyspieszenia inwestycji w oszczędzanie energii i transformację energetyczną. Niepewna sytuacja na rynku wpłynie również na wyniki produkcji szklarniowej w bieżącym roku. Zauważalne są duże różnice w rentowności między plantatorami, sytuacja ta nie ulegnie zmianie w najbliższej przyszłości. Budowa nowych kompleksów szklarniowych także jest obecnie bardzo ograniczona, właśnie ze względu na znacznie wyższe koszty budowy i prognozy dotyczące rosnących kosztów energii.
