Warunki pogodowe w ostatnich dniach sprzyjają bardzo szybkiemu rozwijaniu się chorób roślin. Intensywne opady deszczu, wysoka wilgotność, lub nadmierne deszczowanie stymulują szybki rozwój i rozpowszechnianie patogenów. Znając objawy najważniejszych chorób, można szybko zareagować i zastosować odpowiednie środki ograniczające namnażaniu patogenów.
Bakterioza cebuli – najczęściej występują po gradobiciach czy ulewnych deszczach. Nasilenia bakteriozy można spodziewać się także po zalaniu pól. Najczęściej występują na cebuli uprawianej z siewu wiosennego i z dymki. Sprawcami tej choroby mogą być bakterie z gatunków: Pseudomonas gladioli, Erwinia carotovora oraz Pseudomonas cepacia. Infekcja następuje w okresie wegetacji, jednak zmiany chorobowe często obserwuje się przed zbiorem roślin i w czasie ich przechowywania. Najbardziej podatne są odmiany o łagodnym smaku (w typie hiszpańskim).
Objawy:
● miękka zgnilizna szyjki;
● wodnistość i szklistość tkanek oraz gnicie pojedynczych, wewnętrznych łusek cebul.
Alternarioza cebuli (Alternaria porri, A. alternata) z roku na rok wzrasta zagrożenie tą chorobą w uprawie cebuli. Występuje wtórnie na szczypiorze i pędach kwiatowych opanowanych przez inne choroby (mączniak rzekomy, szara pleśń). Silny rozwój tej choroby obserwuje się w drugiej połowie lata, podczas ciepłej i wilgotnej aury. Należy pamiętać, iż intensywny opad deszczu jest sprzymierzeńcem szybkiego rozwoju choroby. Grzyb może rozwijać się w temperaturze 6- 32 °C, przy optimum 21-23 °C, i wilgotności powietrza 90%.
Objawy:
● brązowofioletowe plamy, zmieniające barwę na brunatnoczarną, pokryte aksamitnym nalotem grzybni i trzonków konidialnych z zarodnikami.
Mączniak rzekomy (Peronospora destructor) pierwsze objawy tej choroby można zaobserwować w drugiej połowie maja. Poraża plantacje z dymki, nasienne oraz cebuli ozimej. Rozwojowi agrofaga i infekcji sprzyjają wilgotne noce, intensywne opady deszczu, i poranna rosa na liściach. Z kolei upalne i suche dni, brak porannej rosy są czynnikami hamującymi rozwój sprawcy choroby.
Objawy:
● szczypior ulega załamaniu na wysokości ok. 2/3 ich długości;
● białoszary, obfity nalot zarodników konidialnych widocznych na liściach;
Stemphylium – chorobie sprzyja wysoka wilgotność powietrza oraz suche i gorące powietrze, dokładnie takie same warunki, jakie są wymagane do rozwoju Alternaria spp. Infekcjom sprzyja uszkodzenie tkanek szczypioru na skutek żerowania szkodników, bądź innych chorób – alternarioza czy mączniak rzekomy.
Objawy:
● występują w postaci żółtych lub jasnobrązowych, lekko wodnistych plamek, które w dalszym stadium choroby ulegają wydłużeniu i przybierają ciemniejsze zabarwienie.
● zasychanie całego szczypioru od wierzchołka do nasady.
Szara pleśń/Zgnilizna szyjki cebuli – choroba grzybowa powodowana przez Botrytis allii.
Szary, pylący nalot rozwija się w warunkach wysokiej wilgotności. W takich warunkach grzyb wytwarza spory na martwych, gnijących tkankach na plantacji, a także ze sklerocjów. Wiatr rozsiewa zarodniki konidialne, przenosząc je na inne rośliny. Zarodniki mogą infekować ich szyjki, wnikając poprzez uszkodzenia. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność i opady deszczu w okresie załamywania się szczypioru i w trakcie dosuszania cebul na polu. Choroba ta może działać bardzo destrukcyjnie na cebule składowane w przechowalni.
● Pierwsze objawy choroby mogą być widoczne już po wschodach cebuli w postaci nikłego zarodnikowania na powierzchni resztek okrywy nasiennej;
● Do najgroźniejszej infekcji dochodzi najczęściej pod koniec okresu wegetacji cebuli, czyli od momentu załamywania się szczypioru do czasu zbioru z pola.
Tekst A. Wilczyńska
Fot. A. Andrzejewska, A. Czerwińska-Nowak, K. Kupczak, J. Sobolewski
