Pierwsze zbiory i czas bezpośrednio po nich, to ostatni moment na wzmocnienie systemu korzeniowego przed nadchodzącym latem. Strategia nawadniania monitorowana przez mierniki lub wagę uprawową, wspomagana przez nowoczesne platformy uprawowe, odgrywa dużą rolę w osiągnięciu i utrzymywaniu silnego systemu korzeniowego.
W okresie dojrzewania pierwszych gron ? odnotowujemy maksymalne w całym sezonie obciążenie roślin owocami. Przy wszystkich zawiązanych gronach i kwiatach w uprawie pomidora mamy ponad 80-85 zawiązanych owoców (odmiany mięsiste), na każdym metrze kwadratowym produkcji.
Większość produktów fotosyntezy roślin w naturalny sposób trafia do owoców. W następnej kolejności asymilaty lokowane są w wierzchołku roślin i jej części nadziemnej, a system korzeniowy znajduje się na końcu tej „drabiny pokarmowej”. Sytuacja staje się dla korzeni jeszcze trudniejsza, gdy słabnie nasłonecznienie ?, a z nim intensywność fotosyntezy.
Po pierwszych zbiorach ? i zdecydowanym zmniejszeniu obciążenia roślin owocami – po zbiorze 1. i 2. grona – ma miejsce krótki okres na wzmocnienie, odbudowę systemu korzeniowego.
Za kilka tygodni maksymalne natężenie radiacji słonecznej ? osiągnie nawet 1000 W/m2 i w tej sytuacji silny i aktywny system korzeniowy będzie niezwykle potrzebny. Pomimo różnego rodzaju biostymulatorów i innych środków wzmacniających rośliny, główną rolę w utrzymaniu kondycji systemu korzeniowego odgrywa strategia nawadniania. Co ważne, jej prawidłowe stosowanie nie wiąże się z dodatkowymi kosztami, a raczej je ogranicza.
? Warto pamiętać o praktycznej zasadzie, że korzenie dla swojego prawidłowego wzrostu potrzebują powietrza. Troszczymy się o nie zwłaszcza w dni słoneczne, w tym o wysoki poziom wilgotności podłoża (WC), jednak powietrze i zawarty nim tlen ma istotne znaczenie dla kondycji systemu korzeniowego. Zdecydowana większość niepowodzeń w ukorzenianiu i rozbudowie systemu korzeniowego jest powodowana zbyt wysoką wilgotnością podłoża (jego zalaniem), ale lepiej opisywać taką sytuację, jako zbyt słabe napowietrzenie strefy korzeniowej.
Strategia nawadniania: czas rozpoczęcia podlewania, czas zakończenia, wielkość dawki, odstępy pomiędzy cyklami – decyduje o warunkach wodno-powietrznych w strefie korzeniowej.
W nadchodzących tygodniach, przy stale rosnącym natężeniu radiacji słonecznej ?, czas przed pierwszym podlewaniem jest kluczowy dla kondycji korzeni. Nocny spadek pojemności wodnej podłoża (WC), a przede wszystkim spadek, który ma miejsce po wschodzie słońca może okazać się decydujący. Przy wykorzystaniu odpowiednich urządzeń pomiarowych można łatwo monitorować zmiany WC podłoża i podjąć właściwą decyzję co do czasu pierwszego nawodnienia. Jeżeli po wschodzie słońca sensor urządzenia (GroSens) pokaże obniżenie WC maty o 1-2 procent (p.p.) możemy przystąpić do pierwszego nawadniania roślin. Jest oczywiste, że w dniu pochmurnym i w dniu słonecznym ten moment wypadnie o innej porze, jednak to parametry podłoża, a nie zegar decydują o rozpoczęciu podlewania.
Zarządzanie nocnym spadkiem pojemności wodnej maty (∆WC) jest również doskonałym narzędziem w sterowaniu generatywno-wegetatywnym równoważeniem uprawy. Przyjmuje się, że spadek większy niż 12% (p.p.) jest dla uprawy silnym bodźcem generatywnym, a przy mniejszym niż 10% uprawa wzmacnia się wegetatywnie. Zazwyczaj po pierwszych zbiorach, uprawy wymagają bodźców wegetatywnych. Czas zakończenia i czas rozpoczęcia nawadniania decydują o ∆WC. Warunki, które muszą być spełnione do rozpoczęcia nawadniania, są dość dobrze opisane, m.in. wspomniany wcześniej spadek WC po wschodzie słońca. Podobnie jest w przypadku czynników decydujących o zakończeniu podlewania, jednak w praktyce są one znacznie trudniejsze do zrealizowania. Z tego powodu, platforma wspomagająca decyzje uprawowe e-Gro potrafi przewidywać zmiany wilgotności podłoża – przebieg krzywej WC na podstawie realizowanej strategii nawadniania.
Dzięki temu, po każdym cyklu nawodnieniowym, ogrodnik otrzymuje symulację, jak będzie zachowywać się przebieg WC maty, gdyby był to cykl ostatni. Jest to nieoceniona funkcja pozwalająca dopasować strategię nawadniania (∆WC, STOP) do potrzeb uprawy ?.
dr inż. Krzysztof Fatel, Grodan
