Na plantacjach warzyw panują zatrważająco trudne warunki. Najpierw to przymrozki uszkodziły rośliny, a teraz producenci walczą z niedoborem wody. Wielu rolników załamuje ręce. Co dzieje się w warzywniczych zagłębiach w maju 2024 roku?
Sezon rozpoczął się już w marcu, ale…
W marcu mimo, że gleba była jeszcze miejscami mocno wilgotna, dało się ją uprawić i już wtedy rolnicy wyjechali w pola z siewnikami. Nasiona korzystające z zasobów wody w wierzchniej warstwie gleby i ciepła, które pojawiło się na przełomie marca i kwietnia szybko wykiełkowały i dały w większości zadowalające wschody. Problemem okazała się jednak huśtawka pogodowa, ponieważ po połowie kwietnia do kraju wkroczył zimny front atmosferyczny, który przyniósł przymrozki, opady deszczu ze śniegiem, a nawet śniegu – uszkodziły one część siewek.
Warto przy tym zaznaczyć, że tylko część producentów zdecydowała się na siew w marcu, gdyż wiązało się to z ryzykiem. Pozostali rolnicy wyjechali sprzętem w pole dopiero w kwietniu. W przypadku warzyw z przeznaczeniem do długiego przechowywania siewy miały także miejsce w maju. Niemniej, wraz z upływem czasu pojawiły się niemałe problemy z wilgotnością gleby. Wierzchnie jej warstwy w znaczącym stopniu przeschły. Nasiona warzyw pozbawione wody w wielu regionach Polski w ogóle nie zaczęły kiełkować.
Erozja wietrzna utrapieniem na Kujawach i w Wielkopolsce
Na glebach lekkich występuje ponadto bardzo duży problem z erozją wietrzną. Szczególnie zauważalne jest to w regionie Kujaw i Wielkopolski, ale zjawisko nie jest obce producentom z innych regionów Polski. Co to oznacza? Tak jak wspominaliśmy, wierzchnie warstwy gleby są pozbawione wody. Wiatr zwiewa ziarenka piasku, które z dużą siłą „tną” siewki. Poniżej zamieszczamy zdjęcia siewek na polu, na którym wystąpiła erozja wietrzna (Fot. Aleksandra Czerwińska-Nowak).
Na cięższych glebach deszcze, które wystąpiły na początku kwietnia w warunkach ciepłej i słonecznej pogody spowodowały w wielu miejscach powstanie skorupy glebowej, która jest olbrzymim problemem na zasiewach cebuli, marchwi i pietruszki. Plantatorzy próbowali sobie radzić z nią na różne sposoby, począwszy od delikatnego zwilżania wierzchniej warstwy gleby, przez mechaniczne rozkruszanie skorupy (Fot. Aleksandra Czerwińska-Nowak).
Cenny czas ucieka. Koszty rosną
Producenci, uwzględniając niekorzystne warunki na polach, często są zmuszeni do ponownego siewu, ale i to nie daje im żadnej gwarancji. Opadów deszczu brakuje w wielu warzywniczych zagłębiach. Nawet siew na większej głębokości zawiódł niektórych rolników. Wszystko to wiąże się z bardzo wysokimi kosztami. Producenci są zmuszeni ponownie zakupić nasiona i wysiać je w polu, co oznacza kolejne wydatki na paliwo. Warto ponadto wskazać, że połowa maja to dla niektórych gatunków zbyt późna pora.
Marchew, pietruszka, pomidory i szpinak na Podkarpaciu
Na wzgląd niekorzystnych warunków pogodowych ucierpiały także zimowe uprawy szpinaku, chociażby w województwie podkarpackim. Producenci przeprowadzili jesienny zbiór, ale na tym się zakończyło. W 2024 roku szpinak rozwijał się bardzo dobrze, ale w ostatnich tygodniach masowo zaczął żółknąć, co wynika z niedoboru wody. W tamtejszych regionach rolnicy napotkali także problemy ze wschodami marchwi czy pietruszki. Trudny początek sezonu dotyczy także pomidorów gruntowych, które już trafiły na miejsce stałe. Producenci, którzy nie mają możliwości nawadniania, nieustannie wyczekują deszczu.
Ile deszczu spadło w 2024 roku?
Zamieszczamy poglądowe dane dotyczące średniej krajowej temperatury powietrza oraz sumy opadów. Obliczeń dokonał Główny Urząd Statystyczny na podstawie danych IMiGW. Warto zaznaczyć, że jako normę IMiGW przyjmuje od 2021 roku średnie z lat 1991-2020.
Wyszczególnienie |
Średnia krajowa temperatura
|
Średnie krajowe sumy opadów |
||
oC |
odchylenie od normy | mm | % normy | |
JESIEŃ 2023 |
||||
Wrzesień |
17,7 | 3,9 | 22,4 |
39,0 |
Październik | 10,9 | 2,1 | 75,5 |
162,0 |
Listopad | 4,2 | 0,1 | 70,4 |
177,0 |
ZIMA 2023/2024 |
||||
Grudzień |
2,0 | 1,8 | 59,7 | 153,0 |
Styczeń |
-0,3 | 0,9 | 50,8 |
139,0 |
Luty | 5,7 | 5,8 | 65,2 |
206,0 |
WIOSNA 2024 |
||||
Marzec | 6,7 | 3,6 | 28,4 |
75,1 |