AktualnościWymagania pokarmowe sałaty

Wymagania pokarmowe sałaty

Zmieniają się wymagania konsumentów i odbiorców sektora warzywnego. Oczekują oni świeżych produktów, najwyższej jakości, dostępnych przez cały rok. To przekłada się bezpośrednio na zmiany w produkcji warzyw, w tym również w uprawie sałaty. 

Sałata jest warzywem liściowym uprawianym na terenie naszego kraju zarówno pod osłonami, jak i w gruncie. Uprawa w gruncie (glebie mineralnej) jest powszechnie stosowaną metodą, popularną m.in. ze względu na niewielkie koszty. Producenci muszą jednak być świadomi licznych wad tego rodzaju uprawy, do których zaliczają się: choroby odglebowe, dezynfekcja skażonego podłoża oraz wzrost zasolenia gleb i wód wskutek przenikania jonów do głębszych poziomów glebowych. 

Zalecenia dla sałaty 

Nawożenie mineralne w uprawie sałaty powinno być zawsze oparte na wynikach analizy chemicznej gleby bądź podłoża, na którym będzie przeprowadzona produkcja. W polowej uprawie sałaty zawartość składników pokarmowych powinna wynosić (w mg/dm3): N-NH4 + N-NO3 – 50–130, P – 50–70, K – 150–200, Ca – 250–400, Mg – 60–120 oraz S-SO4 – 20–40. Natomiast odczyn podłoża powinien wynosić pH (H2O) – 6,0–6,5. Nieco inaczej wyglądają zalecenia w uprawach prowadzonych pod osłonami, w podłożach organicznych. Wartości poszczególnych pierwiastków (w mg/dm3) przedstawiają się następująco: N-NH4 + N-NO3 – 80–150, P – 150–200, K – 300–500, Mg – 150–250 oraz Ca – 500–1500. W uprawie sałaty w hydroponice stagnującej oraz układzie zamkniętym z recyrkulacją pożywki, zalecenia dotyczące poszczególnych składników pokarmowych są jeszcze inne i wynoszą (w mg/dm3): N-NH4 <10, N-NO3 – 150; P-PO4 – 50; K – 150; Ca – 150; Mg – 50; Fe – 3,0; Mn – 0,50; Zn – 0,44; Cu – 0,03 oraz B – 0,40. Optymalny odczyn – pH = 5,50; EC 1,8 mS/cm. 

Uwaga na azotany 

Prenumerata Warzywa 2024 - baner

Podstawowe (doglebowe) nawożenie makro- i mikroskładnikami może być niewystarczające w niesprzyjających warunkach. W celu uzyskania wysokiego plonu odpowiedniej jakości można zastosować zapobiegawczy bądź interwencyjny zabieg nawożenia dolistnego korzystając z szerokiej gamy nawozów dostępnych na rynku. 

Azot jest makroskładnikiem mającym największe znaczenie dla wielkości otrzymanego plonu, zwiększa on w istotny sposób masę rośliny. Zrównoważone nawożenie azotem gwarantuje odpowiedniej jakości plon. Sałata masłowa należy do grupy roślin wrażliwych na azot i zwiększenie jego zawartości w podłożu bądź w pożywce przekłada się bezpośrednio na zmniejszenie zawartości witaminy C oraz wzrost zwartości azotanów w częściach zielonych. 

Akumulacji azotanów, które nie są bezpośrednio szkodliwe dla człowieka, sprzyja stosowanie nadmiernych dawek azotu w połączeniu z niekorzystnymi warunkami świetlnymi, występującymi w uprawie wczesnowiosennej i późną jesienią. Dopuszczalna zawartość azotanów ustalona rozporządzeniem Komisji Europejskiej z 2 grudnia 2011 roku wynosi 4000 mg NO3/kg świeżej masy. W uprawie warzyw o krótkim okresie wegetacji, do których zaliczana jest sałata, nie stosuje się nawożenia pogłównego azotem. 

Dla sałaty ważny wapń 

Wapń jest bardzo istotnym składnikiem pokarmowym w życiu roślin, ale sałata w uprawie gruntowej wykorzystuje nie więcej niż 10% dostępnej ilości. Wapń w znacznych ilościach występuje w wodzie. Mimo tego, że tylko około połowa zawartego tam wapnia dostępna jest dla roślin (ok. 60 mg/dm3 wody) to przy intensywnym podlewaniu ilość ta jest wystraczająca do uprawy sałaty masłowej. W uprawie obserwuje się niewielkie pobieranie wapnia bądź nawet jego akumulację w podłożu. Zazwyczaj nie grozi roślinom jego nadmierna zawartość w stosunku do Mg i K. Częściej występują niedobory tego składnika, co prowadzi do występowania tzw. tipburn. Jest to choroba fizjologiczna objawiająca się brązowieniem i zamieraniem brzegów najmłodszych liści wewnątrz główki. Występowanie tej choroby nie jest spowodowane bezpośrednio niedoborem wapnia w glebie, podłożu lub pożywce, lecz słabym przemieszczaniem się tego pierwiastka w roślinie. Warto wiedzieć, że czynnikiem utrudniającym pobieranie wapnia przez rośliny jest m.in. antagonizm jonowy. Kationami antagonistycznymi do wapnia (Ca) są kationy potasu (K), sodu (Na) i azot w formie amonowej (N-NH4 ). Metodą zapobiegania występowaniu chorób fizjologicznych jest opryskiwanie roślin związkami wapnia, np. CaNO3. 

Mikroskładniki też ważne 

Oprócz nawożenia makroskładnikami w uprawie sałaty warto również pamiętać o odpowiednim odżywieniu roślin mikroskładnikami, do których zaliczają się: żelazo (Fe), mangan (Mn), cynk (Zn), miedź (Cu), bor (B), molibden (Mo), chlor (Cl) oraz nikiel (Ni). Stosując nawożenie mikroskładnikami trzeba być świadomym niewielkiego zakresu pomiędzy niedoborami a toksycznością tych składników pokarmowych. W skrajnych przypadkach przenawożenie mikroskładnikami może skutkować całkowitym zniszczeniem uprawy. 

Sałata masłowa należy do roślin o dużej tolerancji na zwiększoną zawartość manganu, cynku, boru oraz niklu. Zastosowanie zbyt dużych dawek tych składników może jednak skutkować pogorszeniem jakości plonu. Biorąc pod uwagę aspekt jakościowy uzyskanego plonu warto zwrócić uwagę na nawożenie molibdenem oraz niklem. 

Odpowiednie żywienie molibdenem, jak i niklem przyczynia się do ograniczenia akumulacji azotanów przez rośliny, dlatego te mikroskładniki są niezwykle ważne w uzyskaniu odpowiedniej jakości plonu w uprawie sałaty masłowej. W glebach użytkowanych rolniczo dopuszczalna zawartość molibdenu wynosi <10 mg Mo/kg s.m., za to za stężenie toksyczne dla niklu uznaje się zakres 10 do 100 ppm, w zależności od wrażliwości rośliny. 

dr hab. Bartosz Markiewicz 
inż. Jacek Rogalski 
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Artykuł pochodzi z lipcowego wydania czasopisma “Warzywa”.

Zostań PRENUMERATOREM czasopisma “Warzywa”; Link do sklepu Plantpress znajdziesz tutaj: www.plantpress.pl

 


ZOSTAW KOMENTARZ

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu.
Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.
Proszę podać swoje imię tutaj
Proszę wpisać swój komentarz!

Polityka Prywatności

NAJNOWSZE WIADOMOŚCI

Najpopularniejsze artykuły

Polecamy

INNE ARTYKUŁY AUTORA

ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

warzywa siarkopol nawożenie nasiona
tunele przymrozki folia

NEWSLETTER

Warzywniczy newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu WARZYWA.pl