Bieżące warunki atmosferyczne stwarzają idealne warunki do rozwoju zarazy ziemniaka. Patogen ten do infekcji potrzebuje tylko 4–8 godzin, w tym okresie może już dojść do skiełkowania zarodników patogenu na liściu ziemniaka. W naszym opracowaniu skupiamy się na firmowych propozycjach ochrony przed zarazą ziemniaka.
Zaraza ziemniaka (sprawca Phytophthora infestans) należy do najgroźniejszych chorób tego gatunku. Objawy chorobowe najwcześniej pojawiają się w uprawach pod osłonami. Na polu uwidaczniają się na przełomie czerwca i lipca. Najpierw obserwuje się zmiany w postaci pojedynczych jasnozielonych plam na górnych liściach. Później plamy brunatnieją, stają się nekrotyczne, otoczone jasnozieloną obwódką. Na dolnej stronie liścia w miejscu plam tworzy się nalot z trzonkami i zarodnikami konidialnymi. Plamy powstają także na dolnych liściach, szybko opanowują całą powierzchnię asymilacyjną, prowadząc do ich zamierania. Objawy zarazy ziemniaka pojawiają się także na łodygach i mogą być umiejscowione w różnych jej częściach. Gdy źródłem infekcji są porażone bulwy wówczas obserwuje się je tuż przy gruncie, na styku łodyg i redlin. Na łodygach plamy są ciemne, nieregularne, w wilgotnych warunkach można zaobserwować nalot trzonków i zarodników konidialnych.
Przemyślana ochrona
Wczesne i silne infekcje powodowane przez P. infestans mogą doprowadzić do całkowitego zniszczenia plantacji. Z tego względu ochrona przed chorobą polega na kilkukrotnym opryskiwaniu uprawy fungicydem i powinna być dobrze przemyślana. W gospodarstwach indywidualnych przeprowadza się najczęściej do 5 zabiegów, na plantacjach nasiennych – 6, w ziemniaku uprawianym z przeznaczeniem na frytki i chipsy – nawet 8–11 (ilość zabiegów uzależniona jest od warunków pogodowych w danym roku, sprzyjających infekcji). Zabiegi przeprowadza się przez cały okres wegetacji roślin – od początku wschodów do momentu desykacji plantacji ziemniaka. Dzieli się je najczęściej na kilka etapów, stosując kolejno na każdym z nich fungicydy o różnym sposobie działania zarówno w roślinie, jak na patogen. W pierwszym etapie dąży się przede wszystkim do wyeliminowania źródeł materiału infekcyjnego. Początkowo stosuje się fungicydy o działaniu powierzchniowym i właściwościach niszczenia zarodników. Następnie, kiedy presja infekcyjna jest już większa, sięga się po preparaty działające leczniczo. W czasie, gdy rośliny intensywnie budują części nadziemne oraz rozpoczyna się proces zawiązywania bulw, dobrze jest stosować fungicydy nie tylko lecznicze i antysporulacyjne, ale także o działaniu translaminarnym oraz układowym. W ostatnim etapie dla ochrony plonu bulw najczęściej stosuje się fungicydy o dowolnym mechanizmie działania.
Firmy chemiczne chcąc ułatwić zapanowanie nad chorobami i prowadzenie plantacji ziemniaka, proponują gotowe recepty sporządzone dla całego okresu wegetacji, które zawierają komplet substancji czynnych z optymalnymi dawkami oraz terminami ich aplikacji. To bogate programy, które chronią plantacje już na etapie sadzenia, uwzględniają obok zarazy ziemianka także inne choroby oraz często ochronę przed szkodnikami. Poniżej przedstawiamy w kolejności alfabetycznej firmowe propozycje do ochrony plantacji przed zarazą ziemniaka.
Wybór z Agrosimex
W pierwszym etapie rozwoju roślin ziemniaka firmową propozycją jest alternatywa dwóch fungicydów: Axidor/Proxanil (chlorowodorek propamokarbu + cymoksanil). Są to preparaty wgłębne i układowe do stosowania zapobiegawczo oraz interwencyjnie. Agrosimex poleca je stosować w mieszaninie z preparatem Fluazinova (fluazynam) działającym powierzchniowo. W kolejnym zabiegu, tj. od fazy początku zwierania się międzyrzędzi, firmową propozycją jest Presidium (dimetomorf + zoksamid) – to mieszanina fabryczna substancji czynnych (s.cz.) o działaniu wgłębnym i powierzchniowym. Kierując się dalej programem firmy, w fazie od początku kwitnienia plantator ma dwie opcje przeciwko zarazie ziemniaka, pierwszą: Axidor/Proxanil razem z preparatem Fluazinova.
Drugie rozwiązanie to połączenie wgłębnego preparatu Sacron WG (cymoksanil) z powierzchniowym Fluzinova, które jest oferowane pod nazwą „Pak zdrowy ziemniak”. W przedostatnim zabiegu na plantacji także można wybierać z dwóch rozwiązań. Sięgnąć po Presidium lub zastosować mieszaninę zbiornikową Leimay 200 SC (amisulbrom) i Folpan (folpet). Jak sugeruje firma s.cz. folpet może być alternatywą wobec „kończącego się” mankozebu. W zabiegu kończącym ochronę przed zarazą ziemniaka proponuje preparat Fluzinova lub Leimay (amisulbrom), które działają na zarodniki pływkowe i zabezpieczają bulwy.
Propozycje BASF
Do walki z zarazą z ziemniaka BASF proponuje skuteczny preparat Acrobat MZ 69 WG (dimetomorf + mankozeb), który niszczy komórki patogenu w większości faz rozwojowych. Zwalcza zarówno łodygową formę zarazy, jak i występującą na liściach. Jak informuje firma, nawet 30 mm opadu w 2 godziny po wykonaniu zabiegu, nie wpływa negatywnie na skuteczność działania środka. Ten sezon jest ostatnim, w którym można użyć mankozebu. Preparaty bazujące tej s.cz. mogą znajdować się w handlu do 4.07.2021 r., natomiast zapasy należy wykorzystać do 4.01.2022 r. – rozporządzenie (UE) 2020/2087 z 14 grudnia 2020 r. W następnym zabiegu firmowy program poleca Cabrio Duo 112 EC (dimetomorf + piraklostrobina), który działa układowo i translaminarnie, co pozwala na stosowanie preparatu od fazy intensywnego wzrostu roślin do wytworzenia owoców. Chcąc wykorzystać potencjał preparatu do zwalczania zarazy ziemniaka i alternariozy, BASF proponuje dwukrotną jego aplikację w sezonie. Jak informuje firma, preparat jest odporny na zmywanie zaledwie po godzinie od jego zastosowania. Propozycją na zakończenie ochrony przed zarazą ziemniaka jest preparat kontaktowy Polyram 70 WG (metiram), działający także przeciwko alternariozie.
Fungicydy od Bayer
Fungicyd o nazwie handlowej Infinito od Bayer to sprawdzona mieszanina fabryczna dwóch s.cz.: chlorowodorku propamokarbu i fluopikolidu, która chroni liście (także dolne), łodygi, bulwy i nowe przyrosty przed zarazą ziemniaka. Substancje czynne tak dobrano, aby zabezpieczały przed agresywnymi typami zarazy (A1, A2), a efekt ochrony był możliwie długi. Preparat działa systemicznie i wgłębnie, stosuje się go zarówno zapobiegawczo, jak i interwencyjnie.
Program według firmy Belchim
W pierwszym zabiegu firma Belchim zaleca połączyć dowolny fungicyd o działaniu systemicznym z preparatem kontaktowym Altima 500 SC (fluazynam). Stosuje się go zapobiegawczo przed zarazą ziemniaka i alternariozą. Następnie dla odpowiedniej rotacji firmowy program zaleca sięgnąć po Ranman Top 160 SC (cyjazofamid) działający powierzchniowo, który stosowany przed wystąpieniem objawów choroby, zapewnia długotrwały efekt ochrony. Substancja czynna cyjazofamid służy do zabezpieczenia zarówno liści, jak i bulw przed chorobą, dlatego Belchim poleca aplikację preparatu Ranman Top 160 SC dwukrotnie w sezonie. Zaletą preparatu jest też obecność w składzie adiuwanta. Kolejnym zaleceniem w programie Belchim przed zarazą ziemniaka jest mieszanina fabryczna Valis 66 M WG (walifenalat + mankozeb) działająca wgłębnie i kontaktowo. Zawarty w niej walifenalat hamuje kiełkowanie zarodników, wzrost struktur i zarodnikowanie, natomiast mankozeb działając wielokierunkowo nie dopuszcza do wytworzenia zarodników. Następnie na rozwinięte już plantacje, firma zaleca sięgnąć po preparat o działaniu systemicznym, w dalszej kolejności po dwuskładnikową mieszaninę fabryczną Kunshi 625 WG. Produkt zawiera dwie s.cz. – fluazynam działający kontaktowo i zapobiegawczo oraz cymoksanil wykazujący działanie wgłębne i lecznicze. Na koniec dla ochrony bulw firma ponownie radzi zastosować Ranman Top 160 SC.
Fungicyd od Corteva
Dwuskładnikowa mieszanina fabryczna Zorvec Endavia (oksatiapiprolina + bentiowalikarb) to propozycja firmy Corteva. Preparat działa powierzchniowo oraz układowo. Zawiera s.cz. o odmiennym mechanizmie działania z różnych grup chemicznych (izoksazolin oraz karbaminianów) i, jak wskazuje firma, nie powoduje odporności krzyżowej na dotychczas stosowane fungicydy. Wpływa na cykl życia patogenu na wiele sposobów, co przekłada się na większą i dłuższą jego skuteczność. Chroni rośliny już rozwinięte, także dopiero tworzące liście oraz nowe przyrosty. Firma zaleca stosować preparat dwukrotnie, od fazy zwierania międzyrzędzi i w fazie dojrzewania.
Recepta firmy Osadkowski
Specjaliści z firmy Osadkowski na początku wzrostu roślin polecają Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG (metalaksyl + mankozeb). Następnie preparat Carial Flex (mandipropamid + cymoksanil), który stosuje się w okresie wzrostu łodyg i pędów bocznych, zakrywania międzyrzędzi oraz pojawienia się pierwszych stolonów. Działa on wgłębnie i powierzchniowo, stąd sprawdzi się jako środek do stosowania zapobiegawczo oraz interwencyjnie. W fazie nowych przyrostów łodyg oraz zawiązywania się bulw do pełni ich tworzenia, firmowy program sugeruje dwuskładnikowy preparat Kunshi 626 WG (fluazynam i cymoksanil). W kolejnym zabiegu firma stawia na Carial Star 500 SC (mandiopropamid i difenokonazol) do stosowania zapobiegawczego oraz interwencyjnego. Preparat działa wgłębnie, powierzchniowo oraz układowo, zwalcza zarówno zarazę ziemniaka, jak i alterariozę. W okresie intensywnego przyrostu bulw proponuje Revus 250 SC (mandipropamid). Na końcówkę przyrostu bulw, dojrzewanie skórki, do ochrony przed zarazą ziemniaka naci i bulw – Nando 500 SC (fluazynam), który działa wgłębnie, powierzchniowo oraz układowo.
Rozwiązania Procamu
Z uwagi na mokrą i zimną wiosnę Procam proponuje rozpocząć ochronę od tzw. zabiegu czyszczącego. W tym celu poleca preparat Altima 500 SC (fluazynam) do stosowania zapobiegawczego przed zarazą ziemniaka i alternariozą. To preparat kontaktowy, jego użycie ma zabezpieczyć plantacje przed infekcjami, których źródłem są zakażona gleba i sadzeniaki. W kolejnym zabiegu firma proponuje oprzeć się na mieszaninie zbiornikowej azoksystrobiny z fungicydem Electis CX (cymoksanil + zoksamid) działającym wgłębnie i powierzchniowo. Uzyskany komponent trzech s.cz. zapewni ochronę przed zarazą jak i wczesnymi fazami alternariozy. Następnie firmowy program wskazuje na Zorvec Endavia (oksatiapiprolina + bentiowalikarb), który działa powierzchnio i układowo. W zależności od sytuacji na polu, jeśli występuje konieczność dalszego zabezpieczania fungicydem, firma zaleca preparat Cabrio Duo 112 EC. Kończąc ochronę, dla zabezpieczenia przed zarazą bulw sugeruje użycie Ranman Top 160 SC.
Syngenta na zarazę
Syngenta na początek proponuje środek Radomil (metalksyl-M + mankozeb), który poleca stosować na plantacji jednorazowo lub dwukrotnie. W zależności od tego ile razy podany zostanie preparat, kształtuje się dalszy program ochrony. Przy jednorazowej aplikacji Radomilu, w kolejnym zabiegu zaleca sięgnąć po Carial Flex (mandipropamid + cymoksanil), a w następnym użyć Carial Star (mandipropamid + difenokonazol), który działa też na alternariozę. Jeśli plantator decyduje się na dwukrotny zabieg Radomilem, wówczas w kolejnym Syngenta sugeruje zastosować preparat Carial Star, potem zaaplikować Carial Flex. W programie firmy Syngenta preparaty serii Carial stosuje się w fazie od zakrywania międzyrzędzi do końca kwitnienia. Kolejnym etapem ochrony jest dwukrotne (w fazie dojrzewania i zasychania) działanie preparatem Revus (mandipropamid). Jak informuje Syngenta, można go stosować przy zmiennej pogodzie, nawet opady występujące po 1 godzinie od zabiegu nie wykazują negatywnego wpływu na jego działanie.
Katarzyna Szulc, Wiadomości Rolnicze Polska
Artykuł archiwalny publikowany w miesięczniku “Warzywa” 6/2021
TUTAJ ZAPRENUMERUJESZ “WARZYWA” – ZAKUP TUTAJ
