W ostatnim sezonie wegetacyjnym warunki pogodowe były bardzo zróżnicowane w poszczególnych krajach. Na przykład aura w Polsce była korzystna dla produkcji cebuli; w Niemczech i południowej Holandii – mniej. Sumując produkcję tego warzywa okazuje się, że w krajach UE wyprodukowano ponad 6,2 mln ton cebuli, tj. o 10,8% więcej w porównaniu z rokiem 2015.
W dniach 2–4 listopada 2016 r. w Stamford, w Wielkiej Brytanii odbyło się kolejne, tym razem jubileuszowe, bo już XX spotkanie Europejskiego Stowarzyszenia Cebulowego (European Onion Association) – Euronion 2016. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele 7 krajów europejskich: Holandii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji, Danii i Polski, przedstawiciele British Onion Association oraz prof. dr William M. Randle i dr Odile Huchette z North Carolina A & T State University w USA.
Wyniki produkcji cebuli
Powierzchnia uprawy cebuli w Wielkiej Brytanii w roku 2016 była niższa o 4% niż w 2015 r. Niższe o 8–10% szacuje się też plony cebuli, a zatem i niższe zbiory ogółem o 60 tys. ton, to daje wynik ok. 433 tys. ton (tabela 1). Udział cebul o mniejszej średnicy jest wyższy w plonie niż zwykle, ale jakość łuski i cebul jest bardzo dobra. Cebule są dojrzałe i dobrze zaschnięte i z tego też względu przewiduje się dobrą ich trwałość przechowalniczą.
W 2016 r. nastąpił duży wzrost powierzchni uprawy cebuli w Niemczech – do 11 240 ha (+9% w stosunku do 2015 r.). Nastąpiło zmniejszenie uprawy cebuli z siewu jesiennego, zaobserwowano natomiast niewielki wzrost uprawy z dymki sadzonej wiosną i z siewu wiosennego. Ogólna produkcja cebuli wyniesie ok. 499 tys. ton. Ze względu na panujące trudne warunki atmosferyczne w okresie wegetacji w Niemczech, pomimo dobrej jakości plonów, cześć stanowią cebule niedojrzałe z grubą szyjką, co nie będzie sprzyjało ich długotrwałemu przechowaniu.
Produkcja cebuli w Holandii w 2016 r. była niemal rekordowa i wyniosła 1 365 000 ton. Osiągnięcie takich zbiorów pomimo niższego średniego plonu uzyskanego wskutek niesprzyjających warunków pogodowych w niektórych rejonach uprawy możliwe było przez zwiększenie areału do 24 950 ha. Niemal 1 100 000 ton cebuli jest przeznaczone na eksport, gdyż spożycie w Holandii wynosi ponad 100 tys. ton. Eksport cebuli rozpoczął się zaraz po zbiorach i do połowy października wyeksportowano już ok. 300 tys. ton. Głównymi odbiorcami cebuli holenderskiej są kraje afrykańskie, Bliskiego Wschodu oraz Wielka Brytania, Francja, Szwecja i Belgia.
Wzrost powierzchni uprawy cebuli w Hiszpanii o 9% spowodował wzrost zbiorów do 1 470 000 ton. Większość cebuli hiszpańskiej (słodkiej) jest przeznaczona na eksport do krajów UE, np. Holandii, Wielkiej Brytanii, Niemiec, a także np. do Indii.
We Francji wzrost powierzchni uprawy cebuli był niewielki, ok. 4% (7460 ha), a produkcja wyniosła ponad 318 000 ton. Głównie uprawia się cebulę z siewu – na powierzchni ok. 6104 ha, cebulę zimującą – 222 ha i cebulę z dymki z sadzenia wiosennego – ok. 1134 ha. Każdego roku ok. 27% wyprodukowanej ilości towaru jest przeznaczone na eksport; importuje się ok. 24% na zaopatrzenie rynku krajowego.
Powierzchnia uprawy cebuli w Danii zwiększyła się w 2016 r. o 5% do 1 424 ha, z tego uprawy z dymki z sadzenia wiosennego zajmowały 212 ha, z rozsady 146 ha, z siewu wiosennego 1066 ha i ok. 22 ha cebula uprawiana ekologicznie. Z kolei powierzchnia uprawy cebuli w Norwegii wyniosła 752 ha (całość uprawy jest z dymki sadzonej wiosną), a produkcja wynosiła 28 000 ton. Produkcja cebuli w Szwecji w 2016 r. wyniosła 56 tys. ton z ogólnej powierzchni uprawy 922 ha, z tego 850 ha z siewu wiosennego, 52 ha z rozsady i 20 ha z dymki sadzonej wiosną
Powierzchnia uprawy cebuli w Polsce w 2016 r. wyniosła prawdopodobnie ok. 24 000 ha, z tego 300 ha z siewu latem (cebula zimująca), 700 ha z sadzenia jesiennego dymki, 2000 ha z dymki sadzonej wiosną oraz 21 000 ha z siewu wiosennego. Produkcja przekroczyła 630 tys. ton, tj. o 15% więcej w porównaniu z rokiem 2015. Coraz więcej uprawia się cebuli typu hiszpańskiego dających wysokie plony o dużych cebulach i bardzo łatwej do obierania (sucha łuska łatwo odchodzi od łuski mięsistej). Notuje się zmniejszenie uprawy cebuli z siewu jesiennego, jako stosunkowo zawodnej w uprawie przy wystąpieniu silnych mrozów, natomiast zwiększa się powierzchnia upraw cebuli z dymki sadzonej wiosną.
W 2016 r. zanotowano wzrost powierzchni uprawy cebuli na Ukrainie (o ok. 10%), do 64 000 ha i produkcji do 1 300 000 ton. Zainteresowanie uprawą cebuli nastąpiło wskutek wysokich cen w 2015 r. wynoszących średnio od 0,28 euro/kg do 0,30 euro/kg i dużej możliwości eksportu cebuli obieranej. Przez okres pierwszych 8 miesięcy 2016 r. wyeksportowano z Ukrainy około 800 tys. ton cebuli obieranej.
W Rosji nastąpiło zmniejszenie powierzchni uprawy, plony były niższe, jak również gorsza jest jakość cebuli.
Tekst i fot. prof. dr hab. Franciszek Adamicki
Skierniewice
Jest to fragment artykułu, który w całości ukazał się w numerze 1/2017 miesięcznika “Warzywa”.
