Wiele cennych wskazówek na temat nawożenia makro- i mikroskładnikami w uprawie fasoli szparagowej przekazał Dariusz Szkudlarek, specjalista ds. nawożenia w firmie Vitroflora, podczas jednej z ubiegłorocznych konferencji branżowych. Informował jakie składniki szczególnie wpływają na zdrowotność roślin oraz na jakość i wysokość plonu.
Dla uzyskania wysokiego plonu fasoli szparagowej niezbędny jest gęsty, intensywnie kwitnący łan roślin. By go uzyskać należy zapewnić roślinom odpowiedni poziom składników pokarmowych w glebie. Zdaniem specjalisty opracowane wiele lat temu liczby graniczne wymagają modyfikacji, uwzględniającej plenność nowych odmian. Chodzi o to, żeby w czasie uprawy maksymalnie wykorzystać potencjał plonotwórczy odmian.
Makroskładniki dla fasoli
Prelegent zwrócił uwagę, że coraz częściej występujące susze i wysokie temperatury powodują zaburzenia w pobieraniu składników pokarmowych przez rośliny. Skutkuje to zahamowaniem wzrostu roślin. Przestają się krzewić, a liście tracą intensywnie zielony kolor. Zaczynają się problemy z kwitnieniem i zawiązywaniem strąków, co prowadzi do spadku plonu. Zapewnienie roślinom odpowiedniej ilości składników pokarmowych w glebie oraz nawadnianie pozwala zminimalizować ryzyko niepowodzenia uprawy.
Analizując potrzeby fasoli szparagowej pod względem poszczególnych pierwiastków Dariusz Szkudlarek przyjął obsadę roślin 200 tys./ha oraz plon całkowity na poziomie 35–45 t/ha i spodziewany plon handlowy strąków – 10 t/ha. Aby taki plon powstał, na wytworzenie masy roślinnej potrzeba dostarczyć przede wszystkim azot w ilości 100–120 kg N/ha, z tym, że nawożenie mineralne stanowi ok. 40–50 kg N/ha, a aż ok. 70 kg azotu należy doliczyć jako efekt działalności bakterii korzeniowych. Specjalista zaznaczył, że to ważny element, o którym należy pamiętać i uwzględnić go w planowaniu nawożenia azotowego pod uprawę fasoli.
Kolejnym ważnym pierwiastkiem jest fosfor, który odpowiada przede wszystkim za rozwój systemu korzeniowego, ale też za zawartość suchej masy, za żywotność pyłku kwiatowego w czasie zapylenia, czyli też za wiązanie strąków. Zdaniem specjalisty nawożenie fosforowe w formie czystego składnika powinno wynieść od 14 do 20 kg/ha. Taka dawka mieści się w 80–115 kg superfosfatu wzbogaconego (zaw. 17,6% P).
Zapotrzebowanie fasoli na potas, przy założonym plonie wynosi 125–150 kg K. Stosując sól potasową 49-procentową, dawka wynosi 255–310 kg/ha, wybierając siarczan potasu, o zawartości 41,5% K, potrzeba ok. 300–360 kg nawozu/ha. W przypadku tego nawozu dodatkowo wnoszona jest do gleby siarka. Sól potasową specjalista zalecał stosować jesienią lub wczesną wiosną. Bezpośrednio przed siewem lepiej zastosować siarczan potasu.
Analizując potrzeby fasoli pod względem wapnia, D. Szkudlarek proponował 50–57 kg Ca/ha. Taką ilość tego pierwiastka można dostarczyć stosując kredę nawozową o zaw
artości wapnia 38% w ilości 130–160 kg/ha. Warto pamiętać, że fasola nie lubi wapnowania bezpośrednio przed siewem. W celu podniesienia odczynu gleby zaleca się wapnowanie jesienią w roku poprzednim. Najbardziej optymalny odczyn gleby dla uprawy fasoli to pH 6,2–6,5, ale dobrze rośnie również na glebach zasadowych, o pH powyżej 7.
Magnez to kolejny bardzo ważny składnik dla fasoli, przy wspomnianym plonie 10 t strąków/ha potrzeba 18–20 kg Mg/ha. Stosując chlorek magnezu o zawartości 24% Mg, należy zastosować 85 kg nawozu. Wybierając siarczan magnezu (o zaw. 15% Mg), dawka wynosi 135 kg. Siarczan magnezu jest dodatkowo źródłem siarki dla roślin.
Mikroskładniki też są ważne
Dla fasoli szparagowej bardzo istotne są: molibden, cynk i bor.
Liczby graniczne dla fasoli w przypadku molibdenu wynoszą 1,0–2,5 mg/dm3, ale ze względu na łatwość wypłukiwania tego pierwiastka z gleby nie jest łatwo to osiągnąć. Trzeba też wiedzieć, że zawartość Mo powyżej 10 mg/dm3 w glebie może być toksyczna dla roślin. Specjalista sugerował, żeby molibden dostarczać fasoli, gdy pierwszy i drugi liść trójdzielny jest wykształcony. Najlepiej zastosować go w formie oprysków 1,0–1,5 kg Mo/ha. Zaleca się stosowanie molibdenu pojedynczo lub w mieszaninie z nawozami azotowymi oraz wapniowo-magnezowymi. Molibden może być nieaktywny jeśli będzie zmieszany z mikroelementami kwaśnymi, np. żelazem lub manganem, albo z nawozami zawierającymi fosfor. Drugi zabieg specjalista polecał w fazie schodzenia się rzędów. Molibden wpływa na rozkrzewianie się korzeni oraz tworzenie brodawek. Od wielkości tych brodawek zależy aktywność bakterii wiążących wolny azot z powietrza. Im jest ich więcej, tym więcej dostępnego azotu dla roślin. Ponadto molibden wchodzi w skład enzymu przekształcającego azotany. Jest niezbędny podczas podziału stożków wzrostu. Warunkuje prawidłowy rozwój liści.
Liczby graniczne dotyczące cynku wynoszą dla fasoli szparagowej 5,0–20 mg/dm3, a zawartość, która może być toksyczna dla roślin to 150 mg/dm3. Pierwiastek ten bierze udział w metabolizmie przemian azotowych. Jest konieczny do syntezy chlorofilu i witamin C, B i D. Wypływa na prawidłowy wzrost i rozwój roślin. Zwiększa odporność roślin na warunki stresowe (suszę i choroby). Zwiększa zdolność kiełkowania nasion. W celu uzupełnienia niedoborów cynku zaleca się oprysk pola przed siewem w ilości 2 kg Zn/ha. Kolejny zabieg należy wykonać na początku krzewienia się roślin. Istotne jest, aby do oprysku użyć odpowiednio dużo wody – 400–500 l/ha, żeby obficie zwilżyć liście. Specjalista podkreślił, że cynk dobrze łączy się w opryskach dolistnych z miedzią i manganem. Aplikację cynku zalecał dwukrotnie do początku kwitnienia fasoli. Podczas długotrwałych upałów i suszy sugerował opryskiwanie cynkiem co dwa tygodnie w stężeniu 0,2–0,25%.
Bor jest bardzo ważnym pierwiastkiem w czasie kwitnienia fasoli. Warunkuje podziały komórkowe, wiązanie i wzrost pąków kwiatowych. Stymuluje podziały komórkowe wzrost i kiełkowanie łagiewki pyłkowej. Ogranicza klejenie się pyłku podczas przekropnej pogody. Bierze udział w tworzeniu polisacharydów w ścianach komórkowych. Odpowiada znacząco za sztywność łodyg. Pośrednio uczestniczy w transporcie cukrów. Reguluje aktywność auksyn w roślinach. Zalecana dla fasoli ilość boru to 0,3–0,8 mg/dm3, ale już zawartość powyżej 3,5 mg/dm3 może być toksyczna. W celu uzupełnienia boru zaleca się oprysk pola przed siewem w ilości 0,5–0,8 kg B/ha. Dolistnie bor należy stosować w fazie pierwszych białych pąków, roztworem o stężeniu 0,3–0,4%. Prelegent sugerował stosowanie boru w postaci kwasu borowego w mieszaninie z nawozami fosforowo-potasowymi, bez zawartości azotu.
Dariusz Szkudlarek informował też o tym, że fasola toleruje nawozy chlorkowe i warto zadbać o dostępność chloru, ponieważ odpowiada on m.in. za otwieranie aparatów szparkowych. Jednak jego maksymalna zawartość nie powinna przekraczać 150 mg/dm3. Wyniki doświadczeń wskazują, że zawartość chloru nie powinna się zbliżać do zawartości potasu. Powinno go być nieco mniej. Przy wysokich zawartościach chloru w glebie fasola może reagować zwijaniem liści.
Zasolenie gleby w uprawie fasoli szparagowej (w g/KCl/dm3) powinno być poniżej 1,0 (maksymalnie do 1,2).
Artykuł pochodzi z majowego wydania czasopisma “Warzywa” 5/2023 str. 40-41.
Wejdź do sklepu Plantpress i zamów prenumeratę czasopisma Warzywa: www.plantpress.pl
