AktualnościPlan uprawy pora

Plan uprawy pora

W tym roku, podobnie jak w ubiegłym na początku sezonu panowała susza, stąd rośliny już od posadzenia narażone były na stresowe warunki. Na co warto zwrócić uwagę, żeby zminimalizować te negatywne zjawiska i jak dbać o uprawę pora, by zebrać jak najwyższe plony – wyjaśnia Bert Didden z firmy WWL Solutions Polska – specjalista i doradca w zakresie upraw warzyw.

Bert Didden
Bert Didden, WWL-Solutions Polska

 Co Pana zdaniem jest najważniejsze planując uprawę pora?

Bert Didden (BD): Gdy jestem proszony o nadzorowanie uprawy zadaję dwa ważne pytania: Dlaczego uprawiasz por? oraz – Dla kogo prowadzisz tę uprawę? Powód, dla którego plantatorzy decydują się na produkcję pora to oczywiście możliwość zarobienia pieniędzy. Należy jednak zdać sobie sprawę, że uprawa porów wymaga dużych inwestycji, które są niezbędne do uzyskania dobrego wyniku. Podstawą jest dobry materiał wyjściowy – nasiona i/lub rozsada pora. Ponadto trzeba dysponować odpowiednimi maszynami oraz pracownikami. Inwestycje te są niezbędne do osiągnięcia odpowiednich wydajności i jakości plonu. Bardzo ważne jest też na jakie rynki zamierza się kierować por. Moim zdaniem jeśli ktoś chce zająć poważną pozycję na rynku pora, powinien móc oferować to warzywo przez cały rok. Profesjonalni producenci mogą tak pokierować produkcją, również w Polsce, by dysponować wysokiej jakości towarem przez 12 miesięcy.

Jakie Pana zdaniem gleby są najlepsze do uprawy pora?

BD: Gleba jest podstawą do osiągnięcia wysokich plonów, a tym samym zwrotu poniesionych kosztów i zarobku. Por wymaga gleby o dobrej luźnej strukturze, zasobnej w składniki pokarmowe oraz o odpowiedniej wilgotności. Gatunek ten dobrze reaguje na zastosowane wcześniej nawożenie organiczne. Dobrym sposobem jest uprawa roślin na przyoranie. Swoim klientom zalecam np. uprawę aksamitki na „zielony nawóz”. Roślina ta pozostawia dużo materiału organicznego. Jej zaletą są również właściwości wspomagające walkę z niektórymi nicieniami. Por może być uprawiany praktycznie na wszystkich rodzajach gleby. Z moich doświadczeń wynika, że czynnikiem najbardziej ograniczającym uprawę tego warzywa jest ciężka, zaskorupiająca się gleba, na której mogą być problemy ze zbiorem, zwłaszcza jesienią i zimą po opadach deszczu. Mówiąc o odpowiedniej glebie należy pamiętać o właściwym jej odczynie. Uważam, że do uprawy pora odpowiednie pH mierzone w KCl powinno mieścić się w granicach 5,8–6,00 (w H2O wartość ta wynosi 6,3–6,5). Warto pamiętać, że por dobrze rośnie na glebach o luźnej strukturze, dlatego przed jego uprawą zaleca się głęboką orkę, jednak w przypadku gleb lekkich piaszczystych należy uważać, aby nadmierna uprawa gleby nie sprawiła zniszczenia jej struktury. Nadmiernie rozdrobniona gleba po opadach deszczu może się zasklepiać. Ponadto może to powodować zmniejszenie ilości powietrza w glebie, co negatywnie wpływa na wzrost roślin. Decydując się na uprawę pora na piaszczystej glebie, musimy również zdać sobie sprawę, że wymaga ona odpowiedniego nawożenia.

Prenumerata Warzywa 2024 - baner

Jakie ilości składników pokarmowych powinno się zapewnić w uprawie pora?

BD: Por wymaga dostarczenia dość sporej dawki azotu – ok. 250 kg/ha. Zalecam aplikację w dawkach dzielonych. Przed posadzeniem rozsady należy doprowadzić zawartość azotu w glebie do poziomu 80–100 kg/ha. Oczywiście należy uwzględnić ilość azotu obecną w danej chwili w glebie. Do pomiaru zawartości azotu w glebie służą specjalne urządzenia, np. N-apparaat, Nitrachek 404. Warto wiedzieć, że po upływie ok. 6 tygodni po posadzeniu rozsady pora w pole zapotrzebowanie na azot gwałtownie wzrasta. Dlatego tak ważne jest rozłożenie dawek tego składnika i aplikowanie ich w miarę rosnących potrzeb roślin, pamiętając jednak aby nie przekroczyć ilości 200–250 kg azotu/ha.

Warto pamiętać, że fosfor jest ważny dla dobrego rozwoju systemu korzeniowego. Poziom tego składnika powinien wynosić 50–100 kg P2O5. Dobry system korzeniowy nazywam „turbo” roślin, które pozwala na szybki ich wzrost. Por należy też do upraw wrażliwych na niedobór potasu. Średnio w sezonie wegetacyjnym rośliny pora pobierają ok. 120 kg K2O z hektara. Potas jest ważny dla utrzymania wysokiej jakości. Dawka tego pierwiastka jest uzależniona od wyniku analizy gleby. Przeciętnie na glebach zasobnych w składniki pokarmowe podanie 75 kg K2O /ha jest wystarczające.

Planując nawożenie należy znać zawartość składników pokarmowych w glebie

Jak Pan ocenia potrzeby wodne pora?

BD: Por ma duże wymagania wodne, ale nie znosi zalania. Zbyt duża ilość wody powoduje zahamowanie wzrostu, po zaledwie kilku dniach. Od momentu posadzenia rozsady do zbiorów, należy założyć, że rośliny potrzebują ok. 400 mm wody dla uzyskania optymalnego plonu. Oczywiście w regularnych dawkach. Najlepszym sposobem dostarczenia wody jest nawadnianie kroplowe. Zwłaszcza w sezonach z długimi okresami suszy, z którymi mamy do czynienia coraz częściej.

podlewanie pora po posadzeniu
Ciekawy sposób na precyzyjne podlanie pora po posadzeniu

Dysponując już przygotowanym polem, co jeszcze warto wiedzieć przed rozpoczęciem uprawy pora?

BD: Obserwuję od kilkunastu już lat rynek polski i moim zdaniem plantatorzy bardziej koncentrują się na samej uprawie, a mniej na potrzebach rynku. To co najbardziej odróżnia plantatorów z Holandii i Belgii to to, że są oni znacznie bardziej świadomi życzeń klienta i tak organizują produkcję by zapewnić dostawy przez cały rok. Zaobserwowałem, że Belgia wyróżnia się w szczególności wyborem odmian. Sadzą oni późniejsze, wolniej rosnące odmiany, ale odpowiednio wcześnie. Rezultatem takiego sposobu uprawy jest uzyskiwanie wysokiej jakości pora o długiej trwałości pozbiorczej. Doradzam swoim klientom uprawę odmian belgijskiej firmy Roger Maes. Przekonałem się, że kreacje z tej hodowli (np. Mako Power F1, Mako Bello F1, Mako Blue F1 i Mako Senna F1) sprawdzają się zwłaszcza w uprawie późną jesienią oraz w okresie zimowym. Decydując się jednak na uprawę pora w okresie zimowym, trzeba zabezpieczyć wystarczającą ilość materiału osłonowego – agrowłókniny.

Dobra organizacja pracy w czasie sadzenia pora – podlewanie i okrycie agrowłókniną

Na co warto zwrócić uwagę przy sadzeniu pora?

BD: W zależności od odmiany trzeba odpowiednio zaplanować termin sadzenia rozsady. Bardzo ważna jest też właściwa głębokość sadzenia, od której zależy jakość plonu. Możliwa jest również produkcja pora z siewu nasion wprost do gruntu, ale wymaga ona sporej uwagi pod kątem niszczenia chwastów. W przypadku produkcji pora z rozsady, do jej sadzenia dostępne są różne rozwiązania techniczne – sadzarka lub maszyna do wykonywania otworów na sadzonki, tzw. dołkownica. Zaletą sadzarek jest duża wydajność pracy. Wadą – ograniczona długość łodygi rzekomej i wybielonej części pora oraz zakrzywienie roślin. Maszyny do wykonywania otworów na sadzonki np. z oferty firmy Basrijs wymagają większego nakładu pracy ręcznej, ale zapewniają uzyskanie jednolitego i atrakcyjnego jakościowo plonu. Sadząc w ten sposób uzyskuje się dłuższą wybieloną część pora i prostą łodygę rzekomą.

por
Z dobrze prowadzonej plantacji zbiera się wysoki plon dobrej jakości

Niezależnie od metody sadzenia bardzo ważne jest podlewanie od razu po wysadzeniu rozsady. Sadząc za pomocą sadzarki zalecam podlanie roślin dawką ok. 10 mm wody/ha. W przypadku rozsady sadzonej w dołki zalecam 100 ml wody na każdą sztukę rozsady. W pierwszym etapie wzrostu porów, podobnie jak w innych uprawach ważna jest kontrola zachwaszczenia. Zalecam zabiegi herbicydowe małymi dawkami, ale od początku uprawy. Nie można dopuścić do rozwoju chwastów, ale też trzeba uważać, żeby nie uszkodzić roślin uprawnych nieodpowiednio wykonanymi zabiegami. Należy pamiętać, że do skuteczności zabiegów herbicydowych niezbędna jest wilgoć. Opryskiwanie herbicydami najlepiej wykonać po kilku pochmurnych dniach z opadami deszczu. Wszystkie zarejestrowane środki należy stosować ostrożnie, aby zapobiec uszkodzeniu uprawy.

podlewanie pora posadzonego w dołkach
Sadząc rozsadę pora w dołki konieczne jest odpowiednie podlanie roślin

O czym powinni pamiętać producenci pora w sezonie wegetacyjnym?

Bert Didden (BD): Dobry rezultat oznacza nie tylko wysoki plon, ale także ważne jest osiągnięcie roślin o wysokiej odporności na choroby i szkodniki oraz odpowiednia, chemiczna kontrola chwastów. Ważne jest żeby zadbać o zdrowy, żywotny start roślin, a zwłaszcza o dobry rozwój systemu korzeniowego, który określam mianem turbo. To „turbo” zapewnia stabilny wzrost od siewu i/lub sadzenia od rozsady do zbiorów. Dlatego tak ważna jest gleba, nawożenie czy ochrona, a także warunki uprawy i .wybór odmian. Do głównych zagrożeń uprawy zaliczyłbym: szkodniki, choroby, chwasty i przymrozki.

 Jak zaleca Pan zwalczać chwasty w uprawie pora?

BD: Dla kontroli chwastów w uprawie pora ważne jest wczesne rozpoczęcie zabiegów, zaraz po siewie lub sadzeniu. Zalecam regularne zabiegi co 5–10 dni z bezpiecznymi, niskimi dawkami. W uprawie pora z siewu ważnymi herbicydami są: Stomp, Boxer i bardzo interesujący Wing P oraz środki kontaktowe Roundup oraz Lentagran. W uprawie pora z rozsady należy rozpocząć na czas kontrolę chwastów, po 10–14 dniach. Gdy chwasty mają od 2 do 3 liści, zalecam zacząć od mieszanki herbicydów doglebowych i kontaktowych. Na przykład (dawki na ha): 0,3–0,5 l Butisan + 0,5 l Stomp + 0,3–0,5 kg Lentagran. Ten zabieg ewentualnie powtórzyć po 7–10 dniach. Należy podkreślić, że dawki herbicydów zależą od klasy gleby. Ważne jest też rozpoznanie chwastów i wybór odpowiedniego herbicydu. Warto wiedzieć, że w uprawie pora możliwe jest mechaniczne zwalczanie chwastów, nie tylko w międzyrzędziach, ale też w rzędach między roślinami. Podczas tych zabiegów istnieje możliwość podsypania roślin, co zapewni dłuższą łodygę rzekomą. Mechaniczne odchwaszczanie musi być wykonywane na wystarczająco suchej glebie i małych chwastach.

Które z chorób są największym zagrożeniem dla pora?

BD: Zagrożenie uprawy pora przez choroby i szkodniki zależy od pogody, ale trzeba pamiętać, że zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć. Zapewniając roślinom ciągły, spokojny wzrost od siewu i/lub sadzenia do zbiorów zwiększa się ich odporność na patogeny. Jednym z zagrożeń jest alternarioza, która zagraża w sierpniu i wrześniu, ze względu na wyższe temperatury – powyżej 20ºC i wilgotną pogodę. Należy wykonywać zabiegi prewencyjne. Zagrożeniem jest też rdza pora, której sprzyja wilgotna pogoda i umiarkowane temperatury –10–21ºC. Patogen jest aktywny przez całą uprawę.

alternarioza pora
Objawy alternariozy na liściu pora

Groźną chorobą jest fytoftoroza. Jej sprawca znajduje się w glebie. W czasie opadów deszczu lub nawadniania dochodzi do infekcji łodygi rzekomej pora, skąd choroba może przenosić się na całą roślinę. Fytoftoroza najlepiej rozwija się w niskiej temperaturze. Zabiegi ochronne są konieczne, zwłaszcza w czasie wilgotnej pogody.

Fytoftoroza na liściu pora

Do zagrożeń w uprawie pora należą również Stemphylium botryosum i Cladosporium alliiporri, z tym, że zabiegi stosowane na wcześniej opisane choroby ograniczają pojawianie się również tych patogenów. W programie ochrony pora znajdują się skuteczne środki zwalczające choroby, np. Amistar 250 SC, Dagonis, Luna Experience 400 SC, Signum 33 WG czy Scorpion 325 SC. Należy pamiętać, aby stosować te preparaty w odpowiednim czasie, ewentualnie w połączeniu z właściwymi adiuwantami.

rdza pora
Rdza pora

A które ze szkodników należy zwalczać w uprawie pora?

BD: Istnieje kilka szkodników, które mogą uszkadzać pora. Największym problemem jest wciornastek. Szkodnik ten jest szczególnie uciążliwy w czasie upalnych dni, ponieważ pozostaje głęboko ukryty w roślinie i trudno go zwalczyć. Rozwój wciornastka zależy od temperatury. Żarłoczne larwy trwale uszkadzają liście, co obniża jakość porów. Dlatego konieczna jest skuteczna kontrola, wykonywanie zabiegów w odpowiednim momencie dnia – wczesnym rankiem lub wieczorem. W tym czasie wciornastek jest najbardziej aktywny. Należy pamiętać o użyciu wystarczającej ilości wody, aby ciecz robocza mogła wniknąć głęboko pomiędzy liście. Pomaga w tym również użycie odpowiednich adiuwantów. W wysokich temperaturach cykl rozwoju wciornastka przebiega bardzo szybko i dobrze jest powtórzyć zabieg po 7 dniach. Przeciwko wciornastkowi zarejestrowanych jest kilka środków, np. Mospilan 20 SP, Bulldock 025 EC, Spintor 240 SC, Spintor 480 SC.

Objawy żerowania wciornastków

Jakie jeszcze zabiegi warto zastosować w uprawie pora, w celu poprawy wielkości i jakości plonu?

BD: W produkcji pora, jak i innych warzyw, ważne są przede wszystkim częste lustracje, bo tylko dzięki nim zabiegi będą prowadzone na czas. A od terminu zabiegu w dużej mierze zależy skuteczność stosowanych środków ochrony roślin. Jeśli chodzi o nawozy dolistne, to są one skuteczne w eliminowaniu niedoborów, ale warto wykonywać je odpowiednio wcześnie, by nie dopuszczać do widocznych objawów. Nawożenie dolistne jest ważne np. gdy stwierdzi się niedobory spowodowane przez zbyt wysokie lub niskie pH, albo niewystarczające dawki nawozów czy zbyt słaby rozwój korzeni z powodu suszy. Ważne jest, aby gleba na której planuje się uprawę pora była prawidłowo badana, najlepiej metodą ogrodniczą.

 

Rozmawiała

Aleksandra Andrzejewska

 

Zdjęcia: B. Didden

Artykuł pochodzi z miesięcznika Warzywa 5/2020 i 6/2020

Warzywa nr 5/2020Warzywa numer 6/2020 - okładka


ZOSTAW KOMENTARZ

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu.
Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.
Proszę podać swoje imię tutaj
Proszę wpisać swój komentarz!

Polityka Prywatności

NAJNOWSZE WIADOMOŚCI

Najpopularniejsze artykuły

Polecamy

INNE ARTYKUŁY AUTORA

ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NEWSLETTER

Warzywniczy newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu WARZYWA.pl

[newsletter_signup_form id=1]