Warzywa polowePrzygotowanie do siewu cebuli

Przygotowanie do siewu cebuli

Okres, jaki ogrodnicy mają na wiosenne przygotowanie gleby i siew cebuli, jest bardzo krótki i przy ostatnio często kapryśnej pogodzie zwykle niezbyt sprzyjający pracom polowym. Optymalnym terminem siewu jest pierwsza połowa kwietnia i z reguły potrzebny jest pośpiech, aby przedtem prawidłowo wykonać wszystkie zabiegi uprawowe.


Polecamy Państwu również artykuł – Czas siewu cebuli – 25.03.2020
Czas siewu cebuli - 25.03.2020


Artykuł Archiwalny 01.03.2007

Warto wiedzieć, że nasiona odmian cebuli w typie Rijnsburger oraz amerykańskim można wysiewać wcześnie, jak tylko można wjechać w pole, natomiast odmiany w typie hiszpańskim powinny być wysiewane w drugiej połowie kwietnia. Wysiane wcześniej mogą zjarowizować.

Podstawową rolę odgrywa stanowisko

Prenumerata Warzywa 2024 - baner

Dobre stanowisko to połowa sukcesu w uprawie cebuli, udaje się ona na będących w dobrej kulturze glebach średnio zwięzłych, próchnicznych i wcześnie wiosną nadających się do uprawy. Są to najczęściej gleby klas II, III i IVa. Dla uzyskania wysokich plonów na dość powszechnie wykorzystywanych glebach klasy IVa cebula powinna być uprawiana w pierwszym roku po wykonanym jesienią nawożeniu organicznym (obornikiem, nawozami zielonymi lub słomą przyoraną po zbiorze zbóż). Pamiętać należy, iż cebula ma wysokie wymagania w stosunku do odczynu gleby. Optymalny odczyn gleb mineralnych mieści się w granicach pH 6,5–7,0 (dla gleb torfowych pH powinno wynosić 5,5–6). Przy wartości pH niższej niż 6 lub wyższej niż 7,5 występują zaburzenia wzrostu i rozwoju cebuli, wydaje ona niski plon, słabej jakości. Prawidłowy odczyn i regularne nawożenie organiczne chronią cebulę przed niedoborem mikroelementów. W uprawie na łatwo ulegających zakwaszeniu glebach bielicowych dla utrzymania odczynu na pożądanym poziomie niezbędne jest wapnowanie wykonywane co kilka lat. Użycie wapna dolomitowego zaspokaja również zapotrzebowanie roślin na magnez. Odpowiednim terminem wapnowania jest lato lub jesień roku poprzedzającego uprawę cebuli. Jeśli wiosną stwierdzimy, że gleba jest kwaśna, wtedy lepiej będzie zrezygnować z uprawy tego gatunku na danym polu niż podejmować uprawę z góry skazaną na niepowodzenie.

Przy wyborze stanowiska należy sprawdzić, kiedy ostatnio uprawiano na nim cebulę i jakie były wyniki tej uprawy. Im dłuższy jest bowiem okres przerwy w uprawie tego gatunku na danym polu, tym lepiej będzie się ono nadawać pod jego uprawę. Cebuli nie należy uprawiać na tym samym polu częściej niż co 4 lata. Uprawa co 3 lata może być tolerowana jedynie przez krótki okres na glebach klas wyższych niż IVa. Zbyt częste zakładanie plantacji cebuli na tym samym polu, a zwłaszcza uprawa co roku na tym samym stanowisku, prowadzić będzie nieuchronnie do wystąpienia groźnych chorób i szkodników. Wśród chorób do szczególnie uciążliwych należą biała zgnilizna cebuli (fot. 1) i głownia cebuli, a wśród szkodników — nicień niszczyk zjadliwy, bardzo groźny i trudny do zwalczenia. W badaniach skierniewickich cebula uprawiana bez zmianowania ulegała porażeniu przez tego nicienia zwykle już w trzecim roku uprawy na tym samym stanowisku. Lekceważenie zmianowania roślin doprowadziło w wielu byłych rejonach uprawy cebuli do silnego zasiedlenia gleb przez tego szkodnika i, w efekcie, do tak masowego porażenia cebuli, że dalsza jej produkcja stała się niemożliwa.

Warzywa.pl na Facebook – kliknij tu i polub nasz profil i bądź na bieżąco

W czasie przerwy w uprawie cebuli na danym stanowisku nie należy również wysiewać innych roślin żywicielskich dla niszczyka zjadliwego, zwłaszcza innych cebulowych (m.in. cebula kartoflanka, czosnek, por, tulipan, narcyz, hiacynt), a także pietruszki, selera, ziemniaka, bobiku, bobu, lucerny i owsa.

Przygotowanie do siewu cebuli

Dobrymi roślinami przedplonowymi dla cebuli są ogórki i inne dyniowate, rośliny kapustne, zwłaszcza uprawiane na wczesny zbiór, groch, fasola, pomidor, marchew, mieszanki roślin motylkowych (bez bobiku) oraz zboża. Rośliny te nie są na ogół porażane przez niszczyka zjadliwego. Szczególnie polecanymi roślinami przedplonowymi są pszenica i jęczmień. Ich zaletą jest stosunkowo wczesny termin zbioru, dający możliwość wykonania jesienią kilku ważnych dla przyszłorocznej uprawy zabiegów, m.in. zwalczania chwastów, wapnowania lub nawożenia organicznego oraz nawożenia fosforowo-potasowego “pod pług”. Ten ostatni zabieg jest dla cebuli szczególnie ważny, chociaż nie zawsze jeszcze doceniany. Przeniesienie nawożenia fosforowo-potasowego z wiosny na jesień pozwala nie tylko skrócić okres wiosennych prac przedsiewnych, ale również uniknąć niepożądanego przed siewem głębokiego spulchniania gleby i jej zasolenia. Jesienne zabiegi uprawowe powinny być zakończone orką przedzimową, wykonaną na pełną głębokość warstwy uprawnej.

Zmniejszenie ugniatania gleby w uprawie przedsiewnej

W uprawie przedsiewnej należy ograniczyć do minimum liczbę przejazdów zestawami uprawowymi, aby chronić glebę przed szkodliwym ugniataniem, prowadzącym m.in. do jej zaskorupiania. W uprawie tradycyjnej pierwszym wiosennym zabiegiem uprawowym jest włókowanie. Polega ono na płytkim, około 5-cm spulchnieniu gleby dla wstępnego jej wyrównania i ograniczenia parowania. Zabieg wykonujemy za pomocą włóki, brony lub agregatu uprawowego, z chwilą, gdy tylko obeschną grzbiety skib.

Masz pytania? Zadaj je na forum/grupie “Rozmowy o warzywnictwie” na Facebook

Drugim zabiegiem jest nawożenie mineralne. Gdy wykonano jesienią nawożenie fosforowo-potasowe, wiosną podaje się tylko nawozy azotowe. Wymaganą dawkę azotu, niezbędną do osiągnięcia zawartości 90–100 mg N–NO3/dm3 gleby określa zwykle laboratorium wykonujące analizę gleby. Przy braku analizy orientacyjną dawkę określamy kierując się żyznością gleby. Ustalona w ten sposób dawka azotu waha się w granicach 80–150 kg N/ha (80 kg N/ha w pierwszym roku po nawożeniu organicznym albo na glebach cięższych lub próchnicznych, a 150 kg N/ha w drugim lub dalszych latach po nawożeniu organicznym na glebach mniej zwięzłych i mało próchnicznych). Połowę dawki azotu podajemy przed siewem, a drugą połowę pogłównie, gdy cebula ma 3 liście, lecz nie później niż w połowie czerwca. Na przykład, jeśli ustalona na cały okres wegetacji cebuli dawka azotu wynosi 120 kg N/ha, to przed siewem nasion podajemy tylko 60 kg N/ha, np. w postaci 214 kg/ha saletrzaku lub 130 kg/ha mocznika. Rozsiany nawóz azotowy mieszamy z około 5-cm powierzchniową warstwą gleby, za pomocą brony z wałem strunowym lub agregatu uprawowego, nadając glebie wymaganą do siewu, wyrównaną, gruzełkowatą strukturę, pozbawioną większych brył i grud. Płytkie spulchnienie nie narusza podsiąkania kapilarnego i umożliwia siew nasion na pożądaną głębokość. Dla ograniczenia liczby przejazdów zaleca się pominięcie włókowania i rozpoczęcie wiosennej uprawy przedsiewnej agregatem uprawowym, który w czasie jednego przejazdu przygotowuje glebę do siewu, zapewniając jej wymagane zagęszczenie. Użycie ciągnika wyposażonego w szerokie koła dodatkowo ogranicza niepożądane ugniatanie.

Jeśli z jakichś powodów nawożenia fosforowo-potasowego nie wykonano jesienią, wówczas należy to zrobić wiosną, razem z przedsiewnym nawożeniem azotem, chociaż jest to termin mniej odpowiedni. Dawki fosforu i potasu, niezbędne do uzyskania optymalnej zawartości tych składników w glebie (60–80 mg P i 160–200 mg K/dm3 gleby), ustalamy na podstawie wyników analizy chemicznej gleby. Gdy nie wykonano analizy, zależnie od oceny żyzności gleby wysiewamy około 100–150 kg P2O5 /hai 150–200 kg K2O/ha. Jeśli ustalona dawka wyniesie np. 100 kg P2O5/ha i 180 kg K2O/ha, wówczas dla wprowadzenia tych ilości składników należy wysiać odpowiednio na 1 ha 217 kg superfosfatu potrójnego i 360 kg siarczanu potasu. Zamiast wymienionych nawozów wykorzystać można któryś z dostępnych nawozów wieloskładnikowych, zawierających potas w postaci siarczanu potasu, np. Polimag S (10:8:15) w dawce 1200 kg/ha, z którą wprowadzimy do gleby 120 kg N, 96 kg P2O5 i 180 kg K2O i pokrywamy potrzeby pokarmowe cebuli na cały okres wegetacji, bez potrzeby pogłównego nawożenia azotem. Gdyby jednak w czasie wegetacji stwierdzono niedobór któregoś ze składników, można go uzupełnić w nawożeniu dolistnym. Nawozy zawierające fosfor i potas wymagają wymieszania z glebą na głębokość około 15 cm. Robimy to przez kultywatorowanie oraz uzupełniamy bronowaniem i wałowaniem wałem strunowym. Jeszcze lepsze wyniki daje użycie agregatu uprawowego, wyposażonego w zestaw narzędzi do wyrównywania, kruszenia, spulchniania i zagęszczania roli w stopniu wymaganym dla siewu cebuli.

Terminowy i dokładny siew

Dla wydania wysokiego plonu cebula wymaga wczesnego siewu, ponieważ do fazy, w której rozpocznie się inicjacja wytwarzania cebul, rośliny powinny się dobrze rozrosnąć. Faza ta przypada na okres długiego dnia (trzecia dekada czerwca). Dobrze rozrośnięte i ulistnione do tego czasu rośliny wytworzą duże cebule, zaś słabo wyrośnięte i z małą liczbą liści dadzą cebule małe. Najodpowiedniejszy, chociaż nie zawsze możliwy, jest siew w pierwszej dekadzie kwietnia (od mniej więcej 5 do 10 IV), ale zalecany jest siew w okresie od 1 do 20 kwietnia. Gdy wiosna jest wczesna, siew można nieco przyspieszyć, a przy późnej — opóźnić. Nie zaleca się jednak siewu przed 20 marca ani po 5 maja. Przy zbyt wczesnym terminie siewu w nienagrzaną ziemię wschody mogą się pojawić dopiero po 3 tygodniach i są zwykle nierównomierne. Przy opóźnionym siewie wschody mogą się pojawić nawet już po tygodniu, ale cebula może nie ukończyć w porę swego rozwoju i z opóźnieniem załamywać szczypior, duży będzie wówczas udział w plonie cebul z grubą szyjką, czyli bączastych. Jej przydatność do przechowania będzie bardzo mała.

Należy używać tylko nasion kwalifikowanych, odmian długiego dnia, sprawdzonych w miejscowych warunkach. Zdolność kiełkowania nasion nie powinna być niższa niż 80%. Bezpośrednio przed siewem nasiona zaprawiamy, zgodnie z zaleceniami aktualnego “Programu ochrony warzyw”. Polecany jest siew pasowo-rzędowy z 4 lub 5 rzędami w pasie, odpowiednio dla ciągników o rozstawie kół 135 cm lub 150 cm. Jeszcze lepsze wyniki (większe cebule i o lepszym kształcie) można uzyskać przy siewie w rzędach podwójnych (fot. 2), z 3 lub 4 rzędami podwójnymi w pasie (8+32+8+32+8+47 cm, przy pasach o szerokości 135 cm, lub 8+24+8+24+8+24+8+46 cm przy pasach o szerokości 150 cm — rysunek). Siew w rzędach podwójnych umożliwiają siewniki wyposażone w redlice do takiego siewu. Ilość wysiewanych w rzędy podwójne nasion jest w przeliczeniu na jednostkę powierzchni taka sama, jak przy rzędach pojedynczych, ale rzędy są rozmieszczone w dwukrotnie większych odstępach, co zapewnia lepsze warunki wzrostu roślin, a w konsekwencji, również wyższy plon. Dla siewu w rzędach podwójnych konieczna jest bardzo staranna uprawa roli, tak aby możliwy był siew nasion na pożądaną głębokość.

Przygotowanie do siewu cebuli

Głębokość siewu zależy od warunków glebowych — optymalna na glebach cięższych wynosi 2–2,5 cm, a na lżejszych 2,5–3,5 cm. Przy siewie płytszym od podanego wschody nasion są często gorsze wskutek przesychania powierzchniowej warstwy gleby. Może również dojść do uszkodzenia wschodzących siewek przez niektóre herbicydy stosowane przedwschodowo. Natomiast przy siewie głębszym, zwłaszcza na glebach cięższych, wschody są zwykle opóźnione i rzadsze, a dojrzałe cebule mogą mieć nieco wydłużony kształt. Norma siewu zależy głównie od zdolności kiełkowania i ciężaru 1000 nasion oraz od zamierzonego zagęszczenia roślin, uwzględniać należy również warunki pogodowe i glebowe, precyzję siewu oraz intensywność chemicznej walki z chwastami. Przy zalecanym zagęszczeniu 60 roślin/m2 (600 000 roślin/ha), zapewniającym stosunkowo duży udział w plonie cebuli średniej i dużej, norma wysiewu wynosi od 3,5 do 4,5 jednostki na hektar — odpowiednio dla nasion o 90% lub 80% zdolności kiełkowania. Przy podanych normach, niezależnie od liczb rzędów na zagonie, liczba nasion wysianych na 1 m bieżącym zagonu wyniesie, odpowiednio dla normy 3,5 i 4,5 jednostek na hektar, około 120 lub 150 sztuk — na zagonach szerokości 135 cm, oraz 130 lub 170 sztuk — na zagonach szerokości 150 cm. W przeliczeniu na 1 m bieżący podwójnego rzędu odpowiada to liczbie 40 lub 50 nasion — na zagonie szerokości 135 cm (3 rzędy podwójne) oraz 33 lub 43 nasion — na zagonie szerokości 150 cm (4 rzędy podwójne).

Do wysiewu wykorzystywane są różne siewniki, jednakże zachowanie podanych parametrów, zwłaszcza równomierności, głębokości i normy, jest możliwe tylko przy użyciu siewników precyzyjnych, zwłaszcza pneumatycznych (fot. 3).

Siew cebuli 2007

Schemat pasowo-rzędowej uprawy cebuli przy pasach szerokości 150 cm:
a — 5 rzędów, b — 4 rzędy, c — 8 rzędów, d — podwójne rzędy, e — 3 podwójne rzędy, f — 3 potrójne rzędy. Odstępy między pasami wynoszą 45 lub 46 cm

Schemat pasowo-rzędowej uprawy cebuli przy pasach szerokości 150 cm


ZOSTAW KOMENTARZ

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu.
Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.
Proszę podać swoje imię tutaj
Proszę wpisać swój komentarz!

Polityka Prywatności

NAJNOWSZE WIADOMOŚCI

Najpopularniejsze artykuły

Polecamy

INNE ARTYKUŁY AUTORA

ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

warzywa siarkopol nawożenie nasiona
tunele przymrozki folia

NEWSLETTER

Warzywniczy newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu WARZYWA.pl