Z roku na rok coraz trudniej zatrudnić pracownika w gospodarstwie. Wzrastają zarówno stawki, jak i wymagania pracowników – niektórzy gospodarze zaczęli kupować auta dostawcze, które służą tylko do wyjazdów na zakupy. Warto jednak zastanowić się czy to dobra droga – czego będą wymagać pracownicy za kilka lat?
Z roku na rok, tak jak już niejednokrotnie wspominaliśmy, występują coraz większe problemy z pozyskaniem pracowników. Najbardziej zauważalne jest to w gospodarstwach, które prowadzą produkcję, której nie da się zmechanizować. Zbiór papryki czy fasolki szparagowej na świeży rynek nie jest możliwy bez dodatkowej pomocy. Warto przy tym zauważyć, że wiele gatunków warzyw nie może czekać na zbiór w nieskończoność. Odpowiedni rozmiar handlowy w wielu przypadkach jest kwestią, która wpływa na cenę.
Nie ma pracowników. Co więc zrobić?
Krajowi producenci, którzy nie od dziś napotykają problemy z pozyskaniem pracowników, ograniczają powierzchnię upraw. Nie ma bowiem gwarancji, że w sezonie uda się zatrudnić wystarczającą liczbę osób do zbioru czy obróbki towaru. Szczególną uwagę plantatorzy zaczynają natomiast skupiać na jakości wyprodukowanego towaru. Im jest bardziej zadowalająca tym możliwości negocjacji cen są wyższe. Niekiedy dochodzi również do zmiany kierunku produkcji. Producenci wybierają uprawy, które da się zmechanizować.
Wymagania są wyższe. Co będzie za kilka lat?
Na przestrzeni zaledwie kilku ostatnich lat wymagania zauważalnie wzrosły. Tyczy się to zarówno pracowników, którzy pochodzą z Polski, jak i tych, którzy przyjechali spoza jej granic. Stawki w wielu regionach pozostają na bardzo wysokim poziomie. Nikt już nie przyjdzie pracować do gospodarstwa, jeśli producent nie zachęci go zadowalającym wynagrodzeniem. Oczywiście wzrost stawek nie jest niczym dziwnym, gdyż ceny wszelkich produktów pozostają na rekordowym poziomie. Zdarza się jednak, że w sezonie pracownik kilkukrotnie domaga się dodatkowych pieniędzy za pracę przy zbiorach warzyw.
Warto zauważyć, że wynagrodzenie dla pracownika to tylko część wydatków rolnika. W zachodniej Europie nie do pomyślenia jest fakt, żeby koszty mieszkania pracownika pokrywał producent. Z kolei w Polsce darmowy pobyt w gospodarstwie to codzienność. Pracownicy bardzo często nie muszą płacić za prąd czy wodę. Wszelkie koszty pokrywa plantator. Zdarza się ponadto, że dochodzą do tego wydatki na wyżywienie pracownika.
Z kolei osoby, które każdego dnia dojeżdżają do gospodarstwa, wymagają od gospodarza dodatkowej zapłaty. Nierzadko jest to 50,00 czy nawet 100,00 zł. Czy rolnik ma wybór? W trakcie sezonu liczy się czas i nie można sobie pozwolić na przestój, a zainteresowanie pracownikami jest na tyle wysokie, że mogą oni przebierać w gospodarstwach. Rolnik, jeśli nie spełni oczekiwań, naraża się na straty. Pracownik może bowiem zrezygnować.
Ekipa, a co z jakością pracy?
W sezonie nierzadko spotyka się “ekipy” pracowników, często spoza granic Polski. Producenci muszą z nich korzystać, jednak jakość pracy pozostawia tu wiele do życzenia. Towar w wielu przypadkach nie nadaje się do sprzedaży na świeżym rynku. Zdarza się nawet, że uszkadzane są same rośliny. Gospodarz stale musi obserwować takich pracowników, jednak prac w sezonie jest zbyt wiele, by tracić na to cenny czas.
Dostawczak tylko na zakupy? Co będzie następne?
Wymagania, tak jak wspominaliśmy, stale rosną. Czym jest to spowodowane? Niska dostępność pracowników skłania niektórych gospodarzy do znaczących ustępstw. Z kolei pozostali muszą się do nich dostosować, by pozyskać siłę roboczą. Proces cały czas trwa i dochodzi nawet do zakupu osobnych aut, które służą tylko do przewozu pracowników na zakupy. Z jednej strony, jeśli ktoś ma wystarczająco dużo pieniędzy – czemu nie. Z drugiej zaś strony warto zastanowić się nad przyszłością. Co będzie następne? Basen z jacuzzi?
