Zmiany przewidują m.in. nawet trzykrotne zwiększenie dopłat dla małych gospodarstw oraz wprowadzenie zasady jednej kontroli w gospodarstwie w ciągu roku. Nowe przepisy mają ograniczyć biurokrację i – po zakończeniu procedury legislacyjnej – wejść w życie od 2026 roku.
Będą uproszczenia dla rolników. Parlament Europejski przyjął zmiany w WPR
Rolnicy mogą spodziewać się mniejszej liczby formalności oraz większej elastyczności w realizacji wymogów Wspólnej Polityki Rolnej. Parlament Europejski przegłosował pakiet uproszczeń, którego celem jest ułatwienie funkcjonowania gospodarstw i ograniczenie liczby kontroli. Zmiany dotyczą m.in. zasad kontroli, statusu gruntów ornych oraz wsparcia dla małych gospodarstw.
Pakiet uproszczeń WPR został przyjęty zdecydowaną większością głosów i obecnie oczekuje już tylko na formalne zatwierdzenie przez Radę Unii Europejskiej.
Mniej biurokracji i jedna kontrola w roku
Jednym z głównych założeń nowych przepisów jest ograniczenie biurokracji. Zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego rolnik nie będzie podlegał więcej niż jednej kontroli na miejscu w ciągu roku. Zasada „jednej kontroli rocznie” ma zapobiec sytuacjom, w których gospodarstwa były sprawdzane wielokrotnie, często w najbardziej newralgicznych momentach sezonu wegetacyjnego.
To bezpośrednia odpowiedź na liczne skargi rolników zgłaszane w różnych państwach Unii Europejskiej.
Status gruntów ornych bez obowiązku orki
Istotne zmiany dotyczą również statusu gruntów ornych. Zgodnie z nowymi przepisami grunty zakwalifikowane jako orne zachowają ten status od 1 stycznia 2026 r., nawet jeśli nie były regularnie orane, uprawiane lub ponownie obsiewane.
W praktyce oznacza to, że rolnicy nie będą zmuszani do wykonywania kosztownej orki wyłącznie w celu spełnienia formalnych wymogów WPR. Zmiana ta ma także wspierać ochronę gleby oraz bioróżnorodność. Należy jednak podkreślić, że przepisy te nie będą stosowane automatycznie – państwa członkowskie same zdecydują, czy i w jakim zakresie wdrożą te rozwiązania.
Trzykrotnie wyższe wsparcie dla małych gospodarstw
Parlament Europejski zgodził się również na znaczące zwiększenie wsparcia dla drobnych rolników. Małe gospodarstwa będą mogły otrzymać do 3000 euro rocznie w formie płatności ryczałtowej (obecnie jest to ok. 4800 zł). Dodatkowo przewidziano możliwość uzyskania jednorazowego wsparcia inwestycyjnego do 75 tys. euro na rozwój działalności.
To wyraźne podniesienie limitów w porównaniu do wcześniejszych propozycji Komisji Europejskiej.
Ułatwienia dla rolnictwa ekologicznego i GAEC
Rolnicy posiadający certyfikat ekologiczny będą automatycznie uznawani za spełniających część wymogów środowiskowych GAEC w odniesieniu do ekologicznej części gospodarstwa. Rozwiązanie to ma ograniczyć dublowanie kontroli oraz formalności.
Jednocześnie państwa członkowskie zachowają prawo do doprecyzowania zasad, jeśli uznają, że proponowane uproszczenia powodują nadmierne obciążenia administracyjne.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Przyjęty pakiet uproszczeń musi jeszcze zostać formalnie zatwierdzony przez Radę UE. Po publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nowe przepisy wejdą w życie, a większość zmian ma obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Pakiet uproszczeń nie dotyczy reformy WPR po 2027 roku, która nadal jest przedmiotem odrębnych prac legislacyjnych w Brukseli.
Pytamy ministerstwo o płatność dla małych gospodarstw
W związku z przyjęciem pakietu uproszczeń przez Parlament Europejski zwróciliśmy się do Ministerstwa Rolnictwa z pytaniem, czy Polska zamierza skorzystać z możliwości podniesienia płatności dla małych gospodarstw do poziomu 3000 euro rocznie. Byłaby to istotna zmiana, biorąc pod uwagę, że z tego rodzaju płatności korzysta obecnie ponad pół miliona rolników. Odpowiedź opublikujemy po jej otrzymaniu.
Kamila Szałaj
