Ziemniak, będący od dawna tanią podstawą diety, zwłaszcza dla uboższych warstw społeczeństwa w Rosji i na Białorusi, stał się niespodziewanym źródłem niepokoju. W 2025 roku oba kraje doświadczają poważnych problemów na tym rynku. Ceny osiągają rekordowy poziom i wciąż rosną, co budzi zaniepokojenie.
Drastyczny wzrost cen w Rosji – ile za ziemniaki?
W Rosji odnotowano bezprecedensowy wzrost cen ziemniaków. Od początku roku ceny detaliczne poszybowały w górę o 52%, osiągając rekordowy poziom. Stawki zamykają się bowiem w przedziale od 85 do 130 rubli za kilogram (4,00-6,11 zł/kg). Konsumenci są zdziwieni, dlaczego ceny ziemniaków przewyższają koszt egzotycznych owoców importowanych z dalekich krajów. Sytuacja ta przyczynia się do głównego problemu gospodarczego Rosji, czyli bardzo wysokiej inflacji, która w marcu 2025 roku wyniosła 10,3%, głównie z powodu wysokich wydatków na cele militarne.
Wzrost cen ziemniaków w Rosji, jak przekazują specjaliści serwisu EastFruit, wynika z kilku czynników. Jednym z nich jest aktywne drukowanie pieniędzy w celu pokrycia wydatków związanych z działaniami zbrojnymi. Dodatkowo, na sytuację wpłynęły niższe zbiory w poprzednim roku, spowodowane niekorzystnymi warunkami pogodowymi, takimi jak wiosenne przymrozki i intensywne deszcze. Po rekordowych zbiorach w 2023 roku, wielu rolników zmniejszyło areał upraw ziemniaków, przewidując spadek popytu, co nieoczekiwanie doprowadziło do deficytu.
W odpowiedzi rosyjski rząd zniósł cła importowe, aby zwiększyć dostawy ziemniaków. Planowane jest potrojenie importu do 376 000 ton w 2025 roku, z czego znacząca część ma pochodzić z Egiptu. Obecnie większość ziemniaków dostępnych na półkach rosyjskich supermarketów jest importowana z Egiptu, Pakistanu, Chin i innych krajów. Należy jednak pamiętać, że Rosja zakazała sobie importu ziemniaków i innych produktów z krajów Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych, Ukrainy i wielu innych dużych światowych producentów, co ogranicza jej możliwości.
Deficyt na Białorusi
Tymczasem, Białoruś również mierzy się z kryzysową sytuacją na rynku ziemniaków, charakteryzującą się wewnętrznym deficytem i wzrostem cen. Średnia cena osiągnęła 5 białoruskich rubli za kilogram (5,75 zł/kg). Konsumenci zgłaszają trudności ze znalezieniem ziemniaków dobrej jakości, a dostępne zapasy są często drobne i uszkodzone.
Deficyt jest powiązany z państwowym regulowaniem cen, co sprawia, że sprzedaż ziemniaków na rynku wewnętrznym jest nieopłacalna dla producentów. W konsekwencji, wielu rolników eksportuje swoje produkty do Rosji, gdzie mogą uzyskać wyższe ceny. Ta sytuacja wywołała niezadowolenie społeczne, co skłoniło głowę państwa do publicznego skomentowania problemu. Przedstawiciel Białorusi przyznał, że problem istnieje, tłumacząc go zwiększonym eksportem do Rosji oraz sprzecznymi oczekiwaniami cenowymi między konsumentami a rolnikami.
