Od momentu wystąpienia w kilku krajach Europy potwierdzonych przypadków porażenia pomidorów nowym wirusem Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV) pochodzącym ze wschodniej części basenu Morza Śródziemnego (Izrael), rośnie zagrożenie rozprzestrzeniania się tego patogenu na cały kontynent. Komisja Europejska dostrzegła zagrożenie, jakie stwarza ToBRFV podejmując Decyzję Wykonawczą 2019/1615 z dnia 26. września 2019 r. ustanawiającą środki nadzwyczajne w celu zapobiegania wprowadzania do Unii i rozprzestrzeniania się w Unii wirusa ToBRFV.
Szybkie rozprzestrzenianie się nowego wirusa oraz tempo rozwoju jego objawów po wystąpieniu infekcji świadczą o dużej agresywności i stabilności patogenu. Objawy ToBRFV są niespecyficzne i mogą przypominać wirusa mozaiki pepino, co powoduje, że są one często ignorowane przez producentów i wirus może swobodnie rozprzestrzeniać się w obrębie uprawy. Dużym utrudnieniem w kontrolowaniu nowego wirusa jest także fakt, że przenosi się on na owocach z zainfekowanych upraw oraz na materiale rozmnożeniowym pomidorów i papryki. Niestety nie ma jeszcze odmian odpornych na tego wirusa ani szczepionek, co czyni tego patogena szczególnie groźnym.
Decyzja Wykonawcza Komisji Europejskiej 2019/1615, która wejdzie w życie z dniem 1 listopada 2019 r i będzie obowiązywać do 31 marca 2022 r. informuje, że ToBRMV jest organizmem szkodliwym obecnie niewymienionym w załączniku I lub załączniku II do dyrektywy 2000/29 /CE. Jednak pod koniec 2018 r. Niemcy i Włochy zgłosiły jego ogniska w uprawach pomidorów na ich terytoriach oraz określiły środki jakie podjęły w celu kontroli wirusa. Analiza ryzyka przeprowadzona przez Włochy wykazała, że wirus może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia roślin, w szczególności w odniesieniu do produkcji pomidorów i papryki w UE. Dlatego państwa członkowskie powinny przeprowadzać coroczne badania obecności ToBRFV na swoich terytoriach.
Ponadto materiał rozmnożeniowy (nasiona i rozsada) zagrożonych wirusem gatunków warzyw może być przewożony w obrębie krajów UE tylko na podstawie paszportu roślin przygotowanego i wydanego zgodnie z dyrektywą Komisji 92/105/EEC. W przypadku nasion i rozsady pomidorów oraz papryki pochodzących z państw trzecich (spoza UE) przy wwożeniu ich na teren UE wymagane będzie świadectwo fitosanitarne, gwarantujące, że spełniają warunki określone w decyzji Komisji Europejskiej. Producenci materiału rozmnożeniowego są zobligowani do wewnętrznego kontrolowania upraw pod kątem wirusa i raportowania każdego przypadku podejrzenia jego występowania do Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Pełną treść decyzji można znaleźć pod adresem
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32019D1615