Niezbędnymi maszynami w dwufazowym zbiorze cebuli są zbieracze i kombajny. Te ostatnie to najczęściej maszyny wykorzystywane do zbioru ziemniaków wyposażone w odpowiednie sekcje kopiące. Zadaniem jednych i drugich maszyn jest podbieranie cebuli wysuszonej w wykopanych wcześniej rzędach i załadunek na środki transportowe.
Zbieracze cebuli są dostępne w ofercie wielu producentów. Krajowym wytwórcą tych maszyn jest firma KFMR Krukowiak. Oferta producenta obejmuje dwa zbieracze. Pierwszy z nich – model Z 437 – to przyczepiana maszyna o szerokości roboczej 80 cm. Szerokość drugiego modelu Z 437/1 wynosi 100 cm. Obie maszyny są napędzane z WOM-u ciągnika (540 obr./min). Jednakże w pierwszym modelu funkcje hydrauliczne (w tym napęd przenośnika ładującego) są zasilane z hydrauliki ciągnika. Minimalna wydajność hydrauliki ciągnika wynosi 60 l/min. Druga maszyna jest wyposażona we własny układ hydrauliczny. W konstrukcji obu maszyn producent zastosował przenośnik z oklejonymi prętami, który znajduje się tuż za sekcją kopiącą wyposażoną w wałek z pianki przeznaczony do delikatnego podbierania i przekazywania cebuli na taśmę. Nad pierwszą taśmą przenośnika znajdują się dodatkowe gumy opadające na taśmę, których celem jest nieco wyhamować transportowaną cebulę zanim ta trafi na przenośnik poprzeczny. Pozwala to na jej lepsze oczyszczenie z ziemi i luźnych łusek. To z kolei wiąże się z mniejszym prawdopodobieństwem wystąpienia problemów w czasie składowania cebuli. Sekcja kopiąca jest oparta na ogumionych kołach jezdnych. Kolejnym elementem jest składany i rozkładany hydraulicznie przenośnik łopatkowy transportujący cebulę na przyczepę. Urządzenie ma możliwość regulowania wysokości wysypywania cebuli na przyczepę.
Bogatą gamą maszyn do zbioru cebuli dysponuje francuska firma Simon. Jedną z nich jest zbieracz do cebuli CHO. Maszynę wyposażono w dwie taśmy oczyszczające oraz przenośnik transportowy. Podbieranie cebuli z usypanego wału umożliwia taśma z przymocowanymi do niej poprzecznie gumowymi łopatkami, które podgarniają cebulę na pierwszy przenośnik prętowy. Z tego przenośnika cebula jest przekazywana na drugą taśmę stanowiącą tzw. górkę palcową, na której usuwane są luźne łuski i inne zanieczyszczenia. Spadające z górki palcowej cebule trafiają na przenośnik transportowy, a z niego na przyczepę. Maszyna dysponuje własnym układem hydraulicznym z pompą napędzaną z WOM-u ciągnika.
Innym modelem przeznaczonym dla mniejszych gospodarstw jest zbieracz S2DCMR wyposażony w dwie hydraulicznie napędzane taśmy. Pierwsza umożliwia pobranie cebuli z ziemi. Przed nią znajduje się wałek z pianki dla bardzo delikatnego obchodzenia się z produktem. Druga taśma umożliwia załadunek cebuli na przyczepę.
Zbieracze do cebuli dostępne są także w ofercie firmy Samon. Gama produktowa holenderskiego wytwórcy obejmuje trzy modele serii SU. Jeden z nich (SU1Z) jest wyposażony w taśmę o szerokości 85 cm z regulacją wytrząsania, wstępnie oczyszczającą zebrany materiał oraz hydraulicznie składany przenośnik transportowy (maksymalna wysokość załadunku – 3,2 m). Przed pierwszą taśmą znajduje się szeroka rolka wykonana z pianki. Funkcje hydrauliczne są zasilane z własnej pompy napędzanej z WOM-u ciągnika.
Bardziej rozbudowaną maszyną jest zbieracz SU1L wyposażony w górkę palcową. Podobnie jak poprzednia maszyna model SU1L posiada własne zasilanie układem hydraulicznym. Szerokość podbieracza wynosi 85 cm, a wysokość załadunku – 3,2 m. Maszyna dysponuje hydrauliczną regulacją wysokości dyszla oraz położenia podbieracza. Urządzenia te jak i inne funkcje są sterowane za pomocą pulpitu z kabiny ciągnika.
Największym zbieraczem w ofercie firmy Samon jest model SU2LS wyposażony w podbieracz o szerokości 125 cm. Podobnie jak poprzedni model maszyna jest wyposażona w górkę palcową. Funkcje maszyny są sterowane za pomocą pulpitu z kabiny ciągnika. Przenośnik transportowy umożliwia rozładunek na wysokość do 4 m. Układ jezdny zbieracza jest wyposażony w skrętne osie.
Maszyny przeładunkowe zbierające cebulę z ziemi są dostępne także w ofercie duńskiej firmy Asa-Lift (grupa Grimme). Model SL-63 jest maszyną przyczepianą oferowaną dla mniejszych gospodarstw wyposażoną w podbieracz o szerokości 63 cm. Standardowo maszyna jest wyposażona w taśmę oczyszczającą oraz przenośnik transportowy. Opcjonalnie producent montuje górkę palcową lub sekcję spiralnych wałków. Dla większych gospodarstw jest przeznaczona maszyna SL-122 z podbieraczem o szerokości 122 cm. W wersji SL-122E zebrany materiał jest przenoszony z taśmy poprzedzającej za pomocą elewatora bezpośrednio na pojazd transportowy. Maszynę w wersji S wyposażono w taśmę czyszczącą znajdującą się przed elewatorem. Alternatywnie istnieje możliwość zamontowania platformy dla dwóch osób.
Kombajny ziemniaczane z przystawką do zbioru cebuli
Podbieranie cebuli z ziemi oraz załadunek na środki transportowe umożliwiają także kombajny stosowane w zbiorze ziemniaków. Są one wyposażone w odpowiednie sekcje kopiujące umożliwiające podbieranie cebuli. Jednym z polskich producentów kombajnów ziemniaczanych jest Unia Group. Najbardziej znaną maszyną jest jednorzędowy kombajn Bolko, który może dysponować zbiornikiem lub platformą na worki. Dla większych gospodarstw producent proponuje jednorzędowe kombajny Pyra 1500 i 3000. Maszyny wyposażono w zbiorniki oraz własny układ hydrauliczny z pompą napędzaną z WOM-u ciągnika.
Innym polskim producentem kombajnów do ziemniaków, które można adaptować do zbioru cebuli jest firma Akpil. Propozycją producenta z Pilzna jest jednorzędowy kombajn Kartoffel. W konstrukcji maszyny zastosowano dwa przenośniki odsiewające z czego drugi znajduje się pod oddzielaczem łęcin. W standardzie producent montuje dwa sortowniki rolkowe. Pierwszy znajduje się przed stołem przebierczym, a drugi przed przenośnikiem wysypowym. Kombajn wyposażono we własny układ hydrauliczny z pompą napędzaną z WOM-u ciągnika. Funkcje hydrauliczne są standardowo sterowane za pomocą pulpitu z kabiny ciągnika.
Zbiór cebuli umożliwiają także kombajny produkowane przez polską firmę Sator. Producent z Ostrzeszowa oferuje kombajn Double Max, który może zostać wyposażony w przystawkę do zbierania cebuli. Maszynę wyposażono w dwie taśmy oraz górkę palcową. Kombajn nie dysponuje zbiornikiem. Cebule są bezpośrednio ładowane na przyczepę. Inną maszyną, którą można wykorzystać do zbioru cebuli jest dwurzędowy kombajn Sator Double Z. Maszyna jest sterowana elektronicznie za pomocą joysticka i terminala z wyświetlaczem. Oprócz maszyn przyczepianych producent oferuje także samobieżny kombajn Sator SuperFast dostępny w wersji 2- lub 4-rzędowej, który także można adaptować do zbioru cebuli.
Propozycją dla większych gospodarstw są ziemniaczane kombajny firmy Dewulf. Holenderski producent oferuje dwa dwurzędowe modele – Torro i R2060. Maszyny wyposażono w wymienne zestawy kopiące przeznaczone do zbioru ziemniaków, marchwi, buraków oraz cebuli. Druga z maszyn, wyróżniająca się wysoką wydajnością jest dostępna aż w sześciu konfiguracjach uwzględniających różne specyficzne warunki zbioru. W obu modelach funkcje maszyny mogą być sterowane przy pomocy terminala i joysticka. Ponadto dostępny jest zestaw kamer do obserwacji procesu zbioru.
Do zbioru cebuli mogą być wykorzystane kombajny belgijskiej firmy AVR. Gama produktowa obejmuje pięć modeli. Największym z nich jest kombajn Spirit 9200 wyposażony w zbiornik o ładowności 8 t. Standardowym wyposażeniem każdej z maszyn jest układ sterowania za pomocą joysticka i terminala z kabiny traktorzysty.
Bogatą gamą maszyn zarówno przyczepianych, jak samobieżnych dysponuje niemiecka firma Grimme. Propozycją dla małych i średnich gospodarstw jest kombajn SE 75-20 ze zbiornikiem o ładowności 2 t. Zamiast zbiornika maszyna może być wyposażona w platformę do napełniania cebuli w worki bezpośrednio na polu. Propozycją dla wielkoobszarowych gospodarstw jest trzykołowy, dwurzędowy, przyczepiany kombajn EVO 290. Seryjnie kombajn wyposażono w 9-tonowy zbiornik. Producent oferuje sterowanie maszyną za pomocą joysticka i 5,6-calowego terminala ISOBUS. Opcjonalnie jest dostępne urządzenie ISOBUS CCI 1200 z 12-calowym ekranem.
dr inż. Jacek Skudlarski
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Zdjęcia: firmowe
Artykuł pochodzi z miesięcznika
