Staranna uprawa gleby, nawożenie, nawadnianie i wybór plennych odmian cebuli nie są jeszcze gwarancją wysokich plonów. Bardzo ważna jest ochrona roślin przed chorobami grzybowymi. Patogeny osłabiają rośliny, a w skrajnych przypadkach doprowadzają do ich całkowitego zamierania. Osłabione, porażone przez choroby rośliny nie są w stanie wydać wysokiego plonu. Dlatego, co oczywiste, aby w pełni wykorzystać potencjał plonotwórczy odmian trzeba chronić uprawy.
Chorobami, które zagrażają cebuli, zwłaszcza w ostatnich latach są alternarioza oraz stemphylium. Obserwacje plantacji wskazują, że patogeny te pojawiają się na plantacjach coraz wcześniej. Pierwsze zabiegi są konieczne w niektórych przypadkach już pod koniec maja. Należy pamiętać, że pierwsze zabiegi są bardzo ważne, żeby nie osłabiać młodych roślin, ale w pełni wegetacji cebula nadal wymaga starannej ochrony.
Podstępne Stemphylium
Stemphylium vesicarium to patogen, który u cebuli powoduje zasychanie najstarszych liści od wewnętrznej strony. Objawy te mogą być mylone z zasychaniem końcówek szczypioru spowodowanym przewagą transpiracji nad możliwością pobierania z gleby składników pokarmowych i wody. Taka sytuacja występuje zwykle w czasie upałów. Nawet na plantacjach nawadnianych.
Gdy sprawcą objawów jest S. vesicarium, porażona tkanka najpierw jest przejaśniona, ale co ważne tylko od wewnętrznej strony szczypioru, a potem w szybkim tempie zaczyna zasychać, tworząc wydłużone plamy na liściach. Obserwacje wskazują, że objawy tej choroby mogą pojawiać się wcześniej, niż w przypadku alternariozy. Rozwój stemphylium najszybciej przebiega w temperaturze 18–25°C, ale do zakażenia może dojść już w temperaturze poniżej 10°C i wilgotności względnej powietrza na poziomie 85–90%. Wysoka wilgotność powietrza w nocy i suche, gorące powietrze w ciągu dnia sprzyjają chorobie. Patogen w krótkim czasie może doprowadzić do zniszczenia liści. Przy intensywnym porażeniu spadek plonu może sięgać 70–80%, a jakość pozostałych cebul jest bardzo niska. Podatność cebuli na tę chorobę wzrasta gdy rośliny są osłabione stosowanymi wcześniej herbicydami kontaktowymi.
Alternarioza cebuli – choroba słabości
Na plantacjach cebuli często występuje alternarioza, wywoływana przez Alternaria porri i A. alternata. Choroba najczęściej występuje wtórnie w przypadku niedostatecznego nawożenia lub przesuszenia roślin.
Grzyb A. alternata jest powszechny w środowisku. Choroba objawia się na liściach cebuli, pędach kwiatostanowych – brązowofioletowe plamy brunatniejące, pokryte aksamitnym nalotem grzybni z koncentrycznie rozmieszczonymi trzonkami konidialnymi. Występuje w okresach ciepłej i wilgotnej pogody. Może rozwijać się w szerokim zakresie temperatur wynoszącym od 6 do 32°C (optimum 21–23°C) i wilgotność powietrza 90%. Patogen rozprzestrzenia się szybko w dni wietrzne, podczas opadów, nawadniania lub opryskiwań. Infekuje najczęściej w miejscach porażonej tkanki np. przez stemphylium.
Zdrowy szczypior = wysoki plon
Należy pamiętać, że zdrowotność szczypioru cebuli oznacza wysoką asymilację, która ma decydujący wpływ na wysokość i jakość plonu. Dlatego tak ważna jest ochrona cebuli, przed chorobami niszczącymi szczypior – takimi jak stemphylium i alternarioza. Patogeny te zagrażają uprawie cebuli przez cały okres wegetacji.
Skutecznym sposobem zabezpieczenia roślin przed tymi chorobami jest fungicyd Scorpion 325 SC. Preparat ten zawiera dwie substancje czynne azoksystrobinę oraz difenokonazol. Jest to koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania z wodą o działaniu wgłębnym i układowym. Zalecana dawka preparatu to 1 l/ha. W uprawie cebuli Scorpion 325 SC zalecany jest do stosowania w fazie BBCH 40-45, czyli od momentu wytworzenia zgrubień cebulowych do osiągnięcia 50% typowej średnicy cebul. Opryskiwanie uprawy cebuli środkiem Scorpion 325 SC skutecznie chroni cebulę przed alternariozą i stemphylium.
Chcąc zmniejszyć ryzyko wystąpienia tych chorób należy również przestrzegać prawidłowego zmianowania i zapewnić roślinom optymalne warunki wzrostu. W tym sezonie w wielu rejonach Polski występują zmienne warunki pogodowe, niesprzyjające wzrostowi roślin, dlatego tak ważne jest zadbanie o ich właściwą ochronę.
