Według najnowszych szacunków The European Environment Agency, w ostatnich latach prawie 130 milionów ha powierzchni gleb Unii Europejskiej ucierpiało wskutek erozji wodnej i wietrznej. Zmiany klimatyczne, jakie obserwujemy, sprzyjają rozwojowi tego niekorzystnego dla rolnictwa zjawiska. Jak jemu skutecznie zapobiec?
Skala kosztów
Największe natężenie zjawiska erozji gleb obserwuje się w miejscach o dużym stopniu nachylenia stoków, na obszarach występowania znacznej ilości intensywnych zjawisk atmosferycznych oraz na glebach lekkich, zagęszczonych i ubogich w materię organiczną. Aby skutecznie zapobiegać erozji wodnej i wietrznej, warto przeanalizować jej następstwa, zwłaszcza w ujęciu kosztowym, co pozwoli uchronić gospodarstwo przed niekorzystnym wzrostem nakładów na produkcję. Oto najważniejsze skutki tego zjawiska i koszty ich eliminacji:
Metody prewencji i walki z erozją gleb
Skutecznym sposobem na ograniczenie wspomnianego zjawiska są dobre praktyki rolnicze. To przede wszystkim właściwa agrotechnika zapewniająca utrzymanie odpowiednich cech fizycznych, chemicznych i biologicznych gleb. Dzięki nim maleje ich podatność na wymywanie oraz wywiewanie wierzchnich warstw wraz z cennymi składnikami pokarmowymi i środkami ochrony roślin.
Do takich praktyk należy m.in.:
- utrzymanie odpowiedniego poziomu materii organicznej w glebie,
- płodozmian przeciwerozyjny z uwzględnieniem roślin bobowatych, traw oraz roślin ozimych (np. rzepak, żyto, pszenżyto),
- utrzymanie okrywy roślinnej na polach, międzyplon ścierniskowy, mulczowanie,
- zatrzymanie resztek roślinnych w powierzchniowej warstwie gleby,
- uprawa roślin w wąskich międzyrzędach,
- utrzymanie dobrej struktury gleby, zadbanie o odpowiednią wielkość agregatów glebowych,
- rozważenie uprawy konserwującej, pasowej, bezorkowej, zerowej,
- orka wykonywana najlepiej pługiem obracalnym lub wahadłowym z odkładaniem skiby w górę stoku,
- uprawa w poprzek stoku, uprawa konturowa,
- zbocza stoków uprawiane metodą bezorkową z wykorzystaniem gruberów i biernych zestawów uprawowych,
- kontrola wilgotności gleby i nawadnianie według potrzeb,
- mniejsze wielkości kropel nawadniania , irygacja w poprzek stoku,
- głęboszowanie na terenach silnie zagrożonych erozją w odstępie czasu nie mniejszym niż 3-4 – letnim,
- system kształtowania mini-dołków w trakcie siewu lub sadzenia upraw rzędowych (ziemniaki, kukurydza).
- unikanie zagęszczeń gleby i podglebia wskutek przejazdów i uprawy,
- tworzenie i utrzymanie zadrzewień, żywopłotów,
- utrzymanie stref buforowych w postaci pasów zieleni,
- tarasowanie na stokach,
- przecinanie długich stoków rowami otoczonymi pasem zieleni.
Opracowanie: Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego „ASAP”.
Jakieś porady/wskazówki jak zapobiegać erozji w gospodarstwach z dużym udziałem roślin uprawianych na redlinach w terenie mocno pofalowanym? uprawa w poprzek stoku odpada (działki o szerokości 20-30m), udział roślin uprawianych na redlinach to około 50% powierzchni gospodarstwa.
Postaramy się uzyskać specjalistyczne zalecenia w tym zakresie i opublikować taki materiał na portalu