Wysokie plony dobrej jakości papryki można osiągnąć w uprawie w tunelach foliowych pod warunkiem, że rośliny będą miały zapewnioną odpowiednią ilość wody i składników pokarmowych. W uprawach tych najczęściej prowadzona jest fertygacja. Warto wiedzieć, jak ją zaplanować, żeby uniknąć błędów i uzyskać jak najwyższe plony.
Przed rozpoczęciem uprawy gleby w tunelu należy uzupełnić składniki pokarmowe w glebie na podstawie wyników jej analizy chemicznej. Podczas nawożenia należy zwrócić uwagę na odpowiednią ilość wapnia, ponieważ ten składnik trudno uzupełnić w trakcie uprawy. Ważny jest też fosfor. Zawartość azotu i potasu na tym etapie może być niższa, bo te pierwiastki będą dostarczane w trakcie uprawy. Warto natomiast sprawdzić zawartość magnezu. W części gospodarstw występuje nadmiar tego składnika, najczęściej tam, gdzie stosuje się wapno z magnezem. Nawożenie magnezem zwiększa pobieranie i wykorzystanie azotu, a także korzystnie oddziałuje na transport i gromadzenie fosforu w nasionach, ale należy uważać na przenawożenie gleby magnezem. Jego nadmiar powoduje problemy z pobieraniem m.in. potasu.
Kluczowa wilgotność gleby
Zawarte w glebie składniki pokarmowe będą dostępne dla roślin tylko przy odpowiedniej wilgotności podłoża. Należy pamiętać, że w okresie tworzenia systemu korzeniowego wilgotność gleby w tunelach foliowych powinna wynosić 60% polowej pojemności wodnej, a w czasie owocowania 70–80%. Właściwe podlanie gleby w tunelu foliowym, zwłaszcza w ostatnich trzech suchych latach może przysporzyć trudności. Jeśli gleba jest nadmiernie przesuszona należy ją nawilżać stopniowo – najlepiej przez kilka dni. Przed rozpoczęciem sadzenia trzeba sprawdzić na ile woda przesiąkła przez glebę. Gdy jest wilgotna to można przystąpić do jej uprawy, a następnego dnia sadzić rozsadę papryki. Oprócz wilgotności ważna jest też temperatura gleby. Minimalna temperatura gleby w jakiej zaleca się sadzenie papryki to 12–15°C.
Nie zaleca się podlewania rozsady papryki bezpośrednio po posadzeniu. Podlewając rośliny ręcznie (z góry) dużą kroplą powoduje się zbicie gleby. Ponadto, jeśli na liściach roślin pozostaną krople wody i zacznie przygrzewać słońce, mogą powstać oparzenia. Należy pamiętać, że dobrze uprawiona i optymalnie nawilżona gleba przed sadzeniem papryki powoduje, że rośliny nie są tak bardzo narażone na działanie niskiej temperatury. Gleba nawilżona na głębokość kilkunastu centymetrów lepiej się nagrzewa. Chodzi o to, że podczas zimnych nocy, gdy gleba jest odpowiednio wilgotna, następuje parowanie i wokół roślin wytwarza się mikroklimat. Należy też pamiętać, że jeśli jest bardzo sucho i sadzi się rośliny intensywnie podlane, to woda z bryły korzeniowej zostanie wyssana przez wysuszone podłoże. Po takim przesuszeniu praktycznie nie ma już możliwości, żeby odpowiednio nawodnić tę bryłę korzeniową.
Niezbędne do fertygacji
Do fertygacji niezbędne są urządzenia do dozowania nawozów. Producenci papryki wykorzystują różne rozwiązania, od prostych – inżektorowych po skomplikowane miksery nawozowe. Jednym z najpopularniejszych rozwiązań są dozowniki proporcjonalne, pozwalające na regulację odpowiedniego stężenia nawozów (zwykle do fertygacji papryki stężenie wynosi 0,1–0,15%).
Najbardziej precyzyjne są miksery nawozowe, które pozwalają na pełną kontrolę nad uprawą. W tym przypadku plantatorzy kierują się stężeniem pożywki wyrażonej w EC. W uprawie papryki w początkowym okresie wzrostu zaleca się EC na poziomie 1,2–1,4, gdy pojawiają się pierwsze kwiaty – 1,6–2,0, a w czasie owocowania – 2,2–2,4 – w przypadku obfitego owocowania. Gdy owoców jest mniej EC należy obniżyć do 2,0. Odczyn pożywki w uprawie papryki powinien być na poziomie pH = 6,0–6,2. Do zakwaszania najczęściej używany jest kwas azotowy, ale można do tego celu wykorzystywać również kwas fosforowy. Warto rozważyć taką możliwość, zwłaszcza w pierwszym etapie wzrostu roślin, kiedy rozbudowuje się system korzeniowy.
Coraz częściej spotyka się instalacje z elektrozaworami, które ułatwiają sterowanie nawadnianiem. Pozwala to zaoszczędzać czas i eliminuje pomyłki.
W uprawie papryki ważne jest określenie ile wody system nawadniania jest w stanie podać pod rośliny w jednostce czasu. Nawet jeśli pompa ma dużą wydajność, trzeba wliczyć straty wynikające z przesyłu wody. Warto wiedzieć, że w 2-hektarowym tunelu foliowym do nawadniania papryki potrzeba aż 45 km linii kroplujących. Podlewając rośliny trzeba je obserwować i jeśli będzie taka potrzeba to system nawadniania uruchamiać np. dwa razy dziennie. Ważne jest, żeby nie dopuszczać do wahań wilgotności, bo mogą one prowadzić do zrzucania zawiązków. Kondycja rośliny to również odpowiedź immunologiczna na stresy wynikające z presji patogenów.
Kiedy start fertygacji?
Fertygację zaleca się rozpocząć po upływie 2–3 tygodni od posadzenia rozsady papryki w tunelu. Chodzi o to, żeby rośliny przyjęły się i wznowiły wzrost.
Warto wykonać wcześniej spulchnianie gleby, ponieważ w czasie wbijania palików pracownicy udeptują ziemię wokół roślin ograniczając dostęp powietrza. Jest to ważne, bo ułatwia wchłanianie wody. Po spulchnieniu gleby dobrą praktyką jest rozłożenie folii między rzędami roślin, która zabezpiecza przed wyrastaniem chwastów. Przed rozłożeniem folii linie nawadniające z powrotem przekładane są na pierwotne miejsce. Dobrym rozwiązaniem jest wykorzystanie folii biodegradowalnej.
Rozpoczynając fertygację jako pierwsze zalecam wprowadzanie nawozów o zrównoważonym składzie. W niektórych zaleceniach polecane są nawozy o podwyższonej zawartości fosforu. Uważam, że jest to zasadne, gdy rośliny są słabo ukorzenione. Jeśli jednak mają już dobrze rozbudowany system korzeniowy, lepiej dostarczyć nawozy o zrównoważonym składzie. Gdy na tym etapie wzrostu roślina jest zbyt mocno stymulowana do tworzenia systemu korzeniowego, to może skutkować opóźnieniem kwitnienia i owocowania. Należy pamiętać, że im wcześniej będą owoce, tym można liczyć na wyższą ich cenę.
Dostosowana pożywka
Częstotliwość fertygacji zależy od warunków pogodowych. Pod jedną roślinę powinno się dostarczyć ok. 0,5 l pożywki. W miarę wzrostu roślin zwiększa się ilość podawanej wody – adekwatnie do potrzeb roślin. Doświadczenia wskazują, że korzystniej jest włączać fertygację mniejszymi dawkami, ale częściej. Należy liczyć się z tym, że po obfitym podlaniu mogą nadejść pochmurne dni, wówczas parowanie wody z gleby w obiektach będzie niewielkie. Dodatkowo padające deszcze mogą spowodować podsiąkanie wody. Takie sytuacje są bardzo niebezpieczne, bo mogą doprowadzić do podtopienia uprawy. Planując fertygację trzeba nieustannie obserwować rośliny i korygować zalecenia na bieżąco. Gdy pojawiają się pierwsze kwiaty, trzeba zmienić pożywkę na taką o większej zawartości fosforu. Zwykle zmianę tę wprowadza się na 2–3 podlewania. Chodzi o prawidłowy rozwój kwiatów i nasion. W tym czasie warto również zadbać o dostarczenie boru i molibdenu lub środków stymulujących kwitnienie. Gdy zaczynają się wiązać owoce – to wówczas w pożywce musi być więcej potasu. Jednak zalecenia te powinny również uwzględniać wymagania odmian. Należy pamiętać, że odmiany papryki o jasnej skórce (typu Blondy) nie mogą być intensywnie nawożone potasem i fosforem, ponieważ pierwiastki te w nadmiarze mogą spowodować przebarwienia skórki. W tych odmianach bazuje się na nawozach zrównoważonych.
Ważne zabiegi pielęgnacyjne
Oprócz odpowiednio dostosowanej pożywki w uprawie papryki bardzo ważne jest prowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych, które mają decydujący wpływ na owocowanie. Jednym z najważniejszych jest cięcie – tzn. usuwanie wszystkich liści i zawiązków pędów do wysokości pierwszego rozwidlenia pędów. W czasie tej czynności przy niektórych odmianach warto usunąć też pierwsze kwiaty lub zawiązki owoców, zwłaszcza te, które tworzą się w rozwidleniach pędów. Owoce te są niekształtne, bywają miejscem infekcji chorób, a ponadto w czasie ich zbioru łatwo uszkodzić (rozłamać) roślinę. Okres kwitnienia krzewów to też już czas na zabiegi fungicydowe przeciwko szarej pleśni. Gdy zaczynają dorastać kolejne owoce u większości odmian warto je zerwać zielone. Doświadczenia pokazują, że nie warto czekać aż się wybarwią, ponieważ w tym czasie rośliny się blokują i nie wytwarzają kolejnych kwiatów. To nie jest korzystne, bo powoduje przerwy w wiązaniu owoców. Jeśli zerwie się 3–4 pierwsze zielone owoce, to nie ma problemu z tworzeniem kolejnych. Ilość papryki jaką można wyprodukować jest najważniejszym czynnikiem decydującym o ekonomii produkcji. Obserwując rozwój roślin należy pamiętać, że na opóźnienie owocowania może wpływać nadmierne nawożenie azotem. Ponadto nadmiar tego pierwiastka powoduje problemy z trwałością pozbiorczą owoców.
Na dobre plonowanie
Gdy zaczyna się tworzyć drugie piętro owoców – ponownie w pożywce aplikowany jest fosfor. Warto pamiętać, że składnik ten wpływa na ciemnoczerwony kolor papryki, dlatego szczególnie w odmianach o takiej barwie warto zwiększać udział tego pierwiastka. Jeśli azotu będzie za dużo – to będą problemy z wybarwieniem, będzie ono trwało dłużej. Roślina musi być wyważona, tzn. mieć odpowiednią proporcję między częścią nadziemną i podziemną. Tylko taka jest w stanie w miarę dorastania wykarmić owoce. Niektóre odmiany po pierwszym owocowaniu wymagają wsparcia dla odbudowy części wegetatywnej i wymagają więcej azotu. Są takie, które owocują stale i nie wymagają po owocowaniu specjalnego traktowania. Prawidłowo prowadzone rośliny papryki nie powinny być zbyt wysokie, ale jej pędy powinny być grube. W miarę wzrostu i obciążenia roślin owocami wymagane jest wiązanie roślin do palików.
mgr inż. Marcin Niedobylski
Agro Spec
Zdjęcia: M. Niedobylski
