W 2023 roku, jak twierdzi GUS, rolnicy zarabiali 5451 zł/ha. Jak to możliwe?
Ile zarabiali rolnicy w 2023 roku?
Kwota, która pojawiła się w opublikowanym przez Główny Urząd Statystyczny raporcie, wzbudziła wśród rolników niemałe oburzenie. Określa bowiem przeciętny dochód z pracy w gospodarstwach indywidualnych. W 2023 roku, jak twierdzi GUS, rolnicy zarabiali 5451 zł/ha. Warto przypomnieć, że w 2022 roku kwota ta wynosiła 5549 zł/ha. – Wysokość przeciętnego dochodu z pracy w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie na 1 ha przeliczeniowy w 2023 r. wyniosła 5451 zł, a zatem ukształtowała się na poziomie zbliżonym do dochodu w 2022 r. (5549 zł) – czytamy w raporcie GUS.
Zarazem, jak przyznał GUS, odnotowano spadek wartości produkcji rolnej w indywidualnych gospodarstwach rolnych, co związane było z niższymi cenami zbóż, a także obniżeniem produkcji warzyw i owoców w ujęciu ilościowym. Jak więc to możliwe, że przy niższych cenach płodów rolnych dochód rolnika jest niższy o zaledwie 98 zł? – Jednocześnie, jeszcze większy spadek odnotowano w wartości zużycia pośredniego (koszty produkcji rolnej), na który wpływ miało obniżenie cen nawozów, a także zmniejszenie zużycia produkcyjnego w ujęciu ilościowym – twierdzi GUS.
Zmiany w produkcji globalnej i zużyciu pośrednim oraz zbliżona do notowanej w poprzednim roku wartość dotacji dla rolnictwa w 2023 roku, jak wyjaśnia urząd, przyczyniły się do utrzymania przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego na poziomie porównywalnym do wyniku w 2022 roku.
Jak duży spadek produkcji notowano w 2023 roku?
Produkcja globalna rolnictwa w 2023 roku, jak poinformował GUS, spadła w stosunku do 2022 roku o 6,9%, w tym spadek produkcji rolnej w indywidualnych gospodarstwach rolnych był jeszcze większy i wyniósł 8,1%. – O zmniejszeniu wielkości produkcji globalnej zadecydował spadek wartości produkcji roślinnej o 14% (w indywidualnych gospodarstwach rolnych o 13,1%). W produkcji zwierzęcej odnotowano wzrost o 1,1%. Na spadek wartości produkcji roślinnej znaczący wpływ miał spadek cen w skupie. Wskaźnik cen skupu podstawowych produktów rolnych ogółem w 2023 r. w stosunku do 2022 r. wyniósł 94,4% – przekazał Urząd.
Największe spadki cen odnotowano w przypadku zbóż, a konkretnie pszenicy (34,5%), żyta (40,3%), jęczmienia (32,7%), owsa (19,3%), pszenżyta (36%), kukurydzy (34%) i zbóż oleistych (36,5%). Spadły także ceny skupu buraków cukrowych (3,5%) oraz truskawek (17,4%). – W 2023 r. odnotowano również spadek produkcji w wymiarze ilościowym warzyw (5,1%) i owoców (8,2%) – informuje GUS. W tym przypadku największe spadki notowano w cebuli (2,5%), kapuście (2,5%), marchwi (6,8%), jabłkach (8,7%) i gruszkach (2%).
Jak bardzo spadły koszty produkcji?
– W 2023 r. odnotowano spadek (o ok. 16%) wartości zużycia pośredniego. Zużycie pośrednie obejmuje wartość wyrobów i usług wykorzystanych jako nakłady w procesie produkcji, wyłączając środki trwałe, których zużycie jest rejestrowane jako amortyzacja środków trwałych – objaśnia GUS w wydanym raporcie.
Czym jest to spowodowane?
Spadek wartości zużycia pośredniego w 2023 r. był spowodowany głównie:
- spadkiem cen zakupu materiałów na bieżącą produkcję rolniczą (o ok. 16%)
W grupie materiałów na bieżącą produkcję największy spadek wartości (ok. 45%) odnotowano w przypadku nawozów sztucznych, które stanowią 28% wartości materiałów w zużyciu pośrednim. Jednocześnie odnotowano spadek ilości nawozów dostarczonych na potrzeby rolnictwa o ok. 9% w stosunku do roku poprzedniego. Wskaźniki cen nawozów w odniesieniu do analogicznego okresu roku poprzedniego wyniosły: 117,3 – w I kwartale, 84,9 – w II kwartale, 72,8 – w III kwartale i 69,9 – w IV kwartale 2023 r.
Odnotowano także spadek, o blisko 5%, wartości środków ochrony roślin dostarczonych na rynek przy spadku w ujęciu ilościowym o ok. 14%
- spadkiem zużycia produkcyjnego (produkty pochodzące z własnej produkcji, które zostały zużyte na cele produkcyjne) w produkcji globalnej rolnictwa (o ok. 25%), który był spowodowany spadkiem cen produktów rolnych w skupie.
Jak jest wyliczany dochód rolnika?
Produkcję globalną, jak wyjaśnia GUS, pomniejsza się o tzw. zużycie pośrednie, tj. wartość zużytych na cele produkcyjne produktów rolnych pochodzących z własnej produkcji i z zakupu materiałów (łącznie z paliwami), energii, usług obcych (usług rolniczych, weterynaryjnych, inseminacyjnych, transportowych, napraw bieżących, usług telekomunikacyjnych, prowizji płaconych za usługi bankowe), kosztów podróży służbowych i innych kosztów, np. ubezpieczenia, dzierżawy i wynajmu.
– W ten sposób otrzymuje się tzw. wartość dodaną brutto produkcji rolniczej z gospodarstw indywidualnych, którą następnie powiększa się o inne przychody związane z produkcją (np. wartość odsetek uzyskanych od depozytów, wypłaconych odszkodowań itd.) oraz o dotacje dla rolnictwa. Otrzymaną wartość pomniejsza się o sumę obciążeń podatkowych i innych zobowiązań finansowych, uzyskując w ten sposób dochód do dyspozycji brutto, który jest dochodem wyłącznie z pracy w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie i nie obejmuje dochodów uzyskiwanych przez rolników z innych źródeł np. z tytułu emerytur, rent i innych świadczeń socjalnych – przekazuje Urząd.
Źródło: GUS
