Pneumatyczne, punktowe siewniki do warzyw umożliwiają precyzyjny wysiew nasion. Konstrukcje tych maszyn mają szeroki zakres regulacji pozwalający na uzyskanie założonych parametrów siewu. Jak przygotować punktowy siewnik do siewu opisujemy na przykładzie marek Monosem oraz Agricola Italiana.
Regulacja głębokości siewu
Istotną regulacją, którą należy dokonać po zagregowaniu ciągnika z siewnikiem jest wypoziomowanie poprzeczne i wzdłużne. Od tego ustawienia zależy prawidłowa pozycja redlic wysiewających, a tym samym głębokość ich pracy. Jeśli siewnik jest przechylony do przodu – redlica sieje płycej, a jeśli do tyłu – głębiej. Przy nieprawidłowym wypoziomowaniu poprzecznym nie będzie zachowana prawidłowa głębokość pracy na wszystkich sekcjach wysiewających. Regulacja wypoziomowania poprzecznego odbywa się przez oddzielne ustawienie pozycji kół podporowo-napędowych po obu stronach maszyny. Za pomocą kół podporowo-napędowych ustala się także pozycję pracy sekcji wysiewających do siewu płaskiego lub w redlinach. Regulację głębokości siewu wykonuje się zmieniając położenie redlicy w stosunku do przedniego koła. Czynność tę wykonuje się za pomocą pokrętła. Obracanie pokrętłem w jedną stronę powoduje podnoszenie koła ustalającego i wzrost głębokości siewu. Natomiast ruch pokrętłem w stronę odwrotną umożliwia zmniejszenie głębokości siewu. Poprawność regulacji ułatwia wskaźnik prętowy i podziałka. Regulację należy dokonać niezależnie dla każdej sekcji. Zaleca się po przejechaniu kilku metrów sprawdzenie czy oczekiwana głębokość jest osiągnięta.
Wybór odległości wysiewu
Regulacja odległości siewnej w siewnikach Monosem odbywa się przez zmianę ustawień w przekładni dystansowej. Zależnie od wersji siewników Monosem dotyczącej rozstawu między rzędami dostępne są trzy wersje przekładni. Pierwszą z nich jest centralna przekładnia dystansowa (minimalny rozstaw między rzędami wynosi 33 cm), drugą tylna przekładnia dystansowa (minimalny rozstaw między rzędami 20 cm), a trzecią przekładnia wbudowana w blok koła (minimalny rozstaw między rzędami 43 cm). Centralna przekładnia składa się z 6 kół zębatych umieszczonych na górnym wałku oraz 3 kół zębatych zamontowanych na wałku dolnym. Taki układ pozwala uzyskać 16 przełożeń. Zmiana zagęszczenia odbywa się przez ustawienie kombinacji przełożeń w wyniku przesunięcia całego zespołu kół zębatych na górnym wałku. Jest to możliwe przez ruch dźwigni zwalnianej zapadką.
W konstrukcji przekładni umieszczonej na boku koła (również i ona oferuje 16 przełożeń) zastosowano układ 6 kół zębatych umieszczonych na górnym wałku oraz 3 kół zębatych, które są przestawiane. Regulacja odległości nasion w rzędzie odbywa się przez wybranie odpowiedniego koła zębatego, założenie go na wałek i ustawienie w osi koła wybranego z przesuwnego zespołu kół zębatych.
W siewnikach marki Agricola Italiana wybór odległości siewu jest realizowany przez przekładnię z kołami zębatymi i dźwignię przełączeniową. Jedno z kół znajduje się na piaście koła napędowego. Natomiast drugie koło znajduje się w górnej części przekładni. Zmiana przełożeń, a tym samym prędkości obrotowej tarczy odbywa się przez wymianę koła łańcuchowego na osi koła napędowego oraz przesunięcie zestawu kół łańcuchowych. Do dyspozycji rolnika dostępnych jest wiele kół zębatych, co oferuje szeroki zakres regulacji. Ponadto odległość siewu zależy od ilości otworów na tarczy, które są wymienne i dostosowane do wysiewu różnych warzyw.
Aplikacja do ustawienia obsady nasion
W siewnikach Monosem do ustawienia obsady nasion dostępna jest aplikacja instalowana w smartfonach. Jej zastosowanie wymaga w pierwszej kolejności zmierzenia obwodu koła napędowego. Następnie należy sprawdzić ile otworów znajduje się na tarczy, która będzie wykorzystana do siewu nasion wybranej uprawy. Te wartości są wprowadzane do aplikacji. Następnie należy podać jakie odległości mają być zachowane między nasionami w rzędzie. W dalszej kolejności wpisuje się odległość pomiędzy rzędami. Po wpisaniu tych wartości aplikacja wskaże przełożenie na przekładni pozwalające uzyskać zadane parametry siewu.
Zadaniem selektorów (zgarniaczy) jest usuwanie nadmiaru nasion przyssanych do komórek tarczy wysiewającej. Położenie selektora jest ustalane za pomocą dźwigni. Wartość nastawy jest ustalana za pomocą skali wzdłuż której porusza się dźwignia sterująca położeniem selektora. Przed tą czynnością odkręca się nakrętkę odblokowującą dźwignię, którą po dokonaniu regulacji należy dokręcić. Poprawność ustawienia zgarniaczy można sprawdzić przez okienko wziernika umożliwiającego podgląd na tarczę przy włączonym podciśnieniu. Przy podniesionej maszynie poruszając kołem napędowym, a tym samym wywołując ruch tarczy, można ocenić czy występują puste komórki czy też pojedyncza komórka zabiera kilka nasion.
Regulacja dmuchawy
Regulacja dmuchawy sprowadza się do ustawienia prawidłowej wartości podciśnienia, które zapewni przysysanie nasion do otworów tarcz pojedynkujących. Przy właściwym podciśnieniu strzałka na manometrze powinna znajdować się w zielonym polu. Czynność tę wykonuje się obracając śrubą znajdującą się z tyłu wentylatora. Wykręcając śrubę zmniejsza się podciśnienie. Regulację tę należy wykonać przy stałych obrotach silnika, a tym samym WOM-u.
Znajdujący się przed kołem ustalającym rozgarniacz udrażnia miejsce przed linią wysiewu z ewentualnych grud. Regulacja tego urządzenia obejmuje odpowiednie ustawienie wysokości jego położenia. Zależnie od konstrukcji sekcji odbywa się to przez obracanie nakrętki motylkowej lub poluzowanie śrub i podniesienie bądź opuszczenie rozgarniaczy. Regulacja jest wykonywana oddzielnie dla każdej sekcji.
Wyposażeniem niektórych sekcji wysiewających jest kółko dociskowe z opasaniem ze stali nierdzewnej. Jedną z regulacji wykonywaną w siewnikach jest regulacja docisku tego kółka. Odbywa się ona przez odkręcanie lub dokręcanie nakrętki regulującej napięcie sprężyny, która dociska kółko.
Wyposażeniem sekcji siewników są zagarniacze, które zamykają bruzdę. Zagarniacze posiadają regulację wysokości. Można je także unosić. Pozycja zagarniacza jest ustalana przez zablokowanie listwy z otworami, z którą jest on zintegrowany za pomocą zawleczki.
W siewnikach Monosem jak i Agricola Italiana dostępne są sekcje z dwoma aparatami rozdzielającymi nasiona. W tej sekcji producenci stosują pojedyncze redlice. W tych rozwiązaniach można regulować odległość pomiędzy redlicami w zakresie 80–115 mm (siewniki Monosem) i 70–120 mm (Agricola Italiana).
Nastawienie znacznika śladów
Pneumatyczne siewniki do warzyw mogą być wyposażone w mechaniczne lub obsługiwane hydraulicznie znaczniki przejazdów. Są one ustawiane tak, aby wskazać ślad po którym poruszać się będzie koło przednie ciągnika podczas jazdy powrotnej.
W celu ustawienia długości znaczników należy poluzować śruby mocujące uchwyt ramienia z talerzem znacznika, a następnie przesunąć ramię o odpowiednią odległość. Długość znacznika prawego i lewego mierzy się od skrajnej redlicy do śladu zostawionego na powierzchni pola przez znacznik. Przy obliczaniu długości znaczników należy uwzględnić rozstaw kół ciągnika.
Autor: dr inż. Jacek Skudlarski, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
