Allium fistulosum to gatunek występujący Polsce pod wieloma nazwami: czosnek dęty, cebula siedmiolatka, cebula szczypiorowa, czy cebula walijska. W krajach anglojęzycznych również używa się licznych potocznych nazw tego warzywa, z których najpopularniejsze to spring onion i japanese bunching onion. Kiedyś uprawiany był głównie na szczypior, obecnie dzięki m.in. spopularyzowaniu kuchni azjatyckiej, chętnie kupowana jest jako cebula pęczkowa.
Jako miejsce pochodzenia cebuli szczypiorowej uznaje się północno-zachodnie Chiny, skąd trafiła ona do Japonii, Korei i Tajwanu, stając się podstawowym składnikiem większości tamtejszych dań. Do Zachodniej Europy dotarła pod koniec średniowiecza, jednak nie zdobyła tak dużej popularności, jak w południowo-zachodniej części Azji. Niesłusznie, bo siedmiolatka jest cennym źródłem fruktanów, które wykazują silne działanie przeciwwirusowe względem wirusa grypy, zawiera również substancje regulujące gospodarkę lipidową w organizmie przez co przyczyniają się one do ograniczania zaburzeń metabolicznych i otyłości.
Na szczypior
Siedmiolatka jest to warzywo wieloletnie, które w przeciwieństwie do cebuli zwyczajnej (Allium cepa) nie tworzy zgrubienia cebulowego. Częścią jadalną jest zarówno szczypior, jak i okrągła na przekroju łodyga rzekoma. Warzywo to znane jest w Polsce powszechnie z upraw amatorskich, w których wykorzystywane jest jako gatunek wieloletni, głównie do pozyskiwania szczypioru – szczególnie wczesną wiosną, ponieważ rozpoczyna wegetację bardzo wcześnie. W produkcji komercyjnej również wykorzystuje się uprawiane było je do tego celu. Najodpowiedniejsze do takiego kierunku użytkowania są odmiany o obfitym, sztywnym ulistnieniu i szybkim odroście po zbiorze, bez tendencji do zasychania wierzchołków szczypioru, np. Entita, Parade, Performer, Kroll, Robben F1. Do zbioru na szczypior rośliny wysiewa się bardzo gęsto, dlatego ważna jest ich odporność na choroby, które mają ułatwiony rozwój w gęstym łanie.
Na zbiór w pęczki całych roślin
Od pewnego czasu w produkcji profesjonalnej spotyka się również siedmiolatkę uprawianą do zbioru pęczkowego całych roślin. Wówczas prowadzi się uprawę w cyklu jednorocznym z wysiewów od połowy marca do połowy sierpnia, na zbiory od czerwca do połowy listopada. Możliwa jest również uprawa przyspieszona tego gatunku pod osłonami lub uprawa ozima. Odmiany na zbiór pęczkowy całych roślin powinny odznaczać się długą, łatwą w czyszczeniu łodygą rzekomą, wzniesionym pokrojem, intensywnym wzrostem oraz wysoką wartością biologiczną.
W produkcji profesjonalnej prowadzi się uprawę siedmiolatki z siewu nasion wprost do gruntu, choć cebulę szczypiorową uprawiać można także z rozsady. Dla uzyskania dłuższej części wybielonej łodygi rzekomej można stosować obsypywanie roślin. Zbiór i pęczkowanie cebuli szczypiorowej prowadzone są w całości ręcznie, dlatego szybkość zbioru i obierania z zaschniętych łusek oraz wyrównanie roślin to podstawowe czynniki brane pod uwagę przy wyborze odmiany, ponieważ decydują o opłacalności produkcji. W przypadku zbioru pęczkowego należy również zwracać uwagę na to, czy cebula tworzy pożądany w tym kierunku uprawy sztywny, mocny szczypior o wzniesionym pokroju. W przypadku uprawy ozimej i wczesnowiosennej liczy się ponadto brak skłonności do wybijania w pędy kwiatostanowe.
W sprzedaży można znaleźć sporo odmian cebuli siedmiolatki przeznaczonej do zbioru całych roślin, są wśród nich tradycyjne odmiany ustalone, jak i mieszańcowe. Do ustalonych należą: Carel, Savel, Kaigaro, Feast, Entita, Marjolina, Tonda Musona, Totem, Performer, Park, Ishikura Long White. W ofercie odmian mieszańcowych o dużym wyrównaniu są m.in.: Buzi F1, Yoda F1, Ramos F1, Robben F1, Ribery F1, Rubery F1, Rooney F1, Estafette F1, Tycoon F1, Interstellar F1.
W sprzedaży dostępne są również odmiany typu cross, będące skrzyżowaniem A. cepa i A. fistulosum, które w przeciwieństwie do typowej cebuli szczypiorowej tworzą niewielkie zgrubienia cebulowe. Są to często odmiany szybkorosnące na pierwsze zbiory i można je oferować przez cały sezon jako produkt znany na rynku detalicznym pod nazwą dymka. Przykłady takich odmian dostępnych w handlu to np. Maradona i Suarez.
Do największych wyzwań w uprawie cebuli szczypiorowej należy zwalczanie chwastów oraz presja wciornastka tytoniowca, który szczególnie po żniwach atakuje plantacje cebuli.
Gdzie znaleść więcej informacji o uprawie warzyw?
Szczegółowych informacji o uprawie pietruszki, ale także innych warzyw, szukać można w czasopiśmie WARZYWA. Prenumerata dostępna jest w naszym sklepie internetowym – KLIKNIJ TUTAJ.
