Dezynfekcja i higiena upraw

Tunel po likwidacji uprawy

Właściwie przeprowadzone mycie oraz dezynfekcja obiektów szklarniowych przed rozpoczęciem nowego sezonu mają fundamentalne znaczenie dla zdrowotności upraw. Dezynfekcja pozwala zwalczać występujące w obiektach patogeny bakteryjne, grzybowe, wirusowe oraz szkodniki roślin. Mycie i dezynfekcje są konieczne dla zachowania wysokiej jakości upraw.

Czyszczenie i dezynfekcja obiektu

Przystępując do likwidacji starej uprawy, należy postępować zgodnie z kolejnością wykonywanych prac. Po usunięciu pozostałości roślin (które w duże mierze stanowią źródło infekcji), kluczową zasadą jest: „Najpierw mycie, potem dezynfekcja”. Staranne umycie obiektu pozwala na usunięcie nagromadzonego brudu, co ułatwia środkom do dezynfekcji skuteczniejszą eliminację patogenów. Do mycia najlepiej używać preparatów, które zapewnią wysoką efektywność wykonywanego zabiegu. Kolejnym krokiem jest dezynfekcja. Środki do dezynfekcji usuwają uporczywe bakterie, pleśnie oraz inne drobnoustroje chorobotwórcze. Tej pracy nie wykona preparat do mycia. Umyta powierzchnia może wyglądać czysto, ale taka nie jest!

Dobór środka do dezynfekcji ma kluczowe znaczenie w przeprowadzeniu całego procesu przygotowania szklarni do rozpoczęcia nowego sezonu. Wśród dostępnych na rynku produktów, nieliczne zostały zarejestrowane jako klasyczne środki ochrony roślin, ale zdecydowana większość to preparaty dopuszczone przez PZH. W związku z tym, przy ich wyborze trzeba polegać na doświadczeniu i rekomendacjach. Wybierając produkt w standardzie środka ochrony roślin mamy pewność, że będzie nie tylko skuteczny, ale również bezpieczny dla roślin i środowiska. Obecnie jako środek ochrony roślin do dezynfekcji w ogrodnictwie i rolnictwie zarejestrowany i wykorzystywany jest jeden preparat, w którym substancją czynną jest kwas benzoesowy (substancja naturalnie występująca w przyrodzie).

Skład preparatu pozwala usunąć z obiektu szerokie spektrum patogenów, w tym bakterie, grzyby, wirusy i wiroidy. Środek ten, w odpowiednio dobranym stężeniu, jest w stanie zniszczyć wirusy z rodziny Tobamo, w tym także wirusa mozaiki pepino. Wysoką skuteczność można uzyskać już przy stężeniu roztworu na poziomie 2–4%. Bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na efektywność dezynfekcji, jest czas działania środka na dezynfekowaną powierzchnię. W związku z tym zaleca się nanoszenie środków dezynfekujących na odkażane powierzchnie w formie piany, która zapewnia odpowiedni czas kontaktu z powierzchnią oraz pozwala na dezynfekcję trudno dostępnych miejsc, takich jak zakamarki rynien uprawowych czy elementy konstrukcji szklarni. Dodatkową korzyścią z ich stosowania jest wizualna kontrola pokrycia dezynfekowanych powierzchni.

Prenumerata Warzywa 2024 - baner

Pielęgnacja i konserwacja linii kroplujących

Kolejnym elementem, na który należy zwrócić uwagę, nie tylko podczas przygotowania szklarni do kolejnego sezonu uprawowego, ale również w trakcie wzrostu roślin, jest dezynfekcja sieci nawodnieniowej, a co za tym idzie pożywki.

Powszechnie do czyszczeni sieci nawodniającej stosowany jest podchloryn sodu, który niszczy związki organiczne zanieczyszczające układ. Do usuwania osadów mineralnych używany jest kwas azotowy. Przeprowadzając czyszczenie systemu nawodnienia przy użyciu tych dwóch substancji trzeba zachować ostrożność i postępować zgodnie ze schematem działania. Przypadkowe zmieszanie podchlorynu i kwasu azotowego może doprowadzić do powstawania toksycznych oparów i wybuchu.

W trakcie sezonu wegetacyjnego do dezynfekcji pożywki używany jest perhydrol, który zapewnia efekt odkażenia, ale cechuje się krótką trwałością i czasem działania. Aby zapewnić odpowiedni poziom dezynfekcji konieczne jest wykorzystanie dużych ilości tego środka, co generuje znaczne koszty zakupu i transportu.

W celu ograniczenia zagrożenia dla środowiska i zmniejszenie nakładów na czyszczenie i dezynfekcje linii nawodnieniowej oraz podniesienie jakości tych zabiegów, zalecane jest stosowanie nadtlenku wodoru, np. pod postacią preparatu, w którym zawarty jest nadtlenek wodoru stabilizowany jonami srebra, zapewnia to skuteczność i wydajnością działania m.in. w czyszczeniu węży kroplujących i innych części systemu nawadniającego. Preparat można stosować do dezynfekcji systemów nawadniających (rurociągi, zbiorniki, silosy) podczas wymiany nasadzeń. Aby osiągnąć najlepszy efekt, należy napełnić system nawadniający 0,5% roztworem nadtlenku wodoru (5 l na 1000 l wody), a następnie płukać instalację przez co najmniej 12 godzin. Czynność ta zapewni odpowiednią czystość sieci nawodnieniowej.

Drugim sposobem wykorzystania nadtlenku wodoru jest stosowanie go do dezynfekcji wody wykorzystywanej do sporządzania pożywki i podlewania, w trakcie trwania okresu wegetacyjnego. Jego zastosowanie w odpowiednio dobranej dawce zapewni skuteczną eliminację biofilmu w wężach i kroplownikach oraz ograniczy występowanie bakterii i grzybów, wywołujących wiele groźnych chorób, a także przyczyniających się do zaburzeń wzrostu roślin.

Linie nawadniające i emitery ulegają zanieczyszczeniu w trakcie sezonu przez co pogarsza się ich drożność

Warto pamiętać, że osiągnięcie odpowiedniego poziomu higieny w gospodarstwie w dużej mierze zależy od stopnia wdrożenia ogólnego konceptu higieny i dezynfekcji. Skupia się on głównie na uprawie, ale w równym stopniu obejmuje również takie aspekty jak: konstrukcja szklarni, transport wewnętrzny i zewnętrzny oraz personel. Pracujący w obiekcie ludzie powinni być odpowiednio przeszkoleni i obeznani z panującymi tam zasadami higieny, a także świadomi konsekwencji ewentualnych zaniedbań. Ważne jest też, by zabiegi mycia i dezynfekcji zarówno obiektów, jak i pracowników były wykonywane z odpowiednią starannością i przy wykorzystaniu odpowiednich preparatów.

tekst: dr inż. Mateusz Pluta, 
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

fot. Aleksandra Czerwińska-Nowak

tekst pochodzi z czasopisma “Szklarnie Tunele Osłony” 5/2019, w którym można znaleźć więcej informacji na temat mycia i dezynfekcji obiektów uprawowych 

ZOSTAW KOMENTARZ

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu.
Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.
Please enter your name here
Please enter your comment!

Polityka Prywatności