Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych kolejny raz skontrolowała sklepy detaliczne, supermarkety, hipermarkety oraz dyskonty. Nieprawidłowości stwierdzono w 38,8% placówek. Czego dotyczyły?
Co było celem kontroli?
Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej świeżych owoców i warzyw objętych wymaganiami norm handlowych UE oraz ziemniaków konsumpcyjnych objętych wymaganiami rozporządzenia krajowego w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami. Kontrola została przeprowadzona w III kwartale 2023 r. na terenie całego kraju.
Ile placówek skontrolowano? Co wykazały kontrole?
Skontrolowano łącznie 261 podmiotów prowadzących sprzedaż konsumentowi finalnemu, w tym: 123 sklepy detaliczne oraz 138 supermarketów, hipermarketów oraz dyskontów.
Nieprawidłowości stwierdzono łącznie w 100 podmiotach (tj. 38,3% skontrolowanych), w tym: w 62 sklepach detalicznych i w 38 supermarketach, hipermarketach i dyskontach.
W zakresie wymagań jakościowych oraz znakowania skontrolowano łącznie 1 430 partii (o łącznej masie 32,46 t), w tym 1 248 partii świeżych owoców i warzyw (o łącznej masie 20,11 t) oraz 182 partie ziemniaków (o łącznej masie 12,35 t).
Łącznie zakwestionowano w zakresie:
- znakowania: 244 partie owoców i warzyw oraz 36 partii ziemniaków
- wymagań jakościowych: 21 partii świeżych owoców i warzyw oraz 1 partię ziemniaków.
Najwięcej nieprawidłowości w znakowaniu
W przypadku obydwu kontrolowanych grup produktów najwięcej nieprawidłowości stwierdzano w zakresie znakowania, co dotyczyło 19,6% skontrolowanych partii owoców i warzyw oraz 19,8% skontrolowanych partii ziemniaków.
Nieprawidłowości dotyczyły najczęściej niezamieszczania w pobliżu produktu (np. na wywieszce) wymaganych informacji dla konsumenta na temat państwa pochodzenia, klasy jakości i odmiany (to w przypadku owoców i warzyw objętych normami szczegółowymi), braku informacji dotyczących producenta, braku kodu identyfikującego partię produktu (w przypadku ziemniaków). Informacje te są obowiązkowe i powinny być zamieszczone na etapie sprzedaży detalicznej tak, aby konsument mógł dokonać świadomego wyboru podczas zakupu owoców, warzyw i ziemniaków.
Jakie są konsekwencje zaniedbania znakowania?
Podmioty wprowadzające do obrotu świeże owoce i warzywa na początkowych etapach dystrybucji są odpowiedzialne w szczególny sposób za prawidłowe znakowanie tych produktów oraz za posiadanie kompletnej dokumentacji. Dokumenty te pozwalają na weryfikację znakowania i pochodzenia posiadanych partii. Jest to warunek spełnienia przepisów o jakości handlowej oraz ogólnego prawa żywnościowego.
Zaniedbanie kwestii dotyczących znakowania i dokumentacji sprzyja powstawaniu procederów fałszowania informacji o pochodzeniu!
Oferowane produkty były dobrej jakości
Wymagania jakościowe określone w normach handlowych UE (wymagania minimalne, wymagania odnośnie dojrzałości, klasyfikacji, wielkości i prezentacji) kwestionowano podczas kontroli stosunkowo rzadko.
W przypadku obu grup produktów niespełnienie wymagań jakościowych stwierdzono w przypadku 21 partii (tj. 1,7% ) owoców i warzyw i 1 partii ziemniaków wczesnych (tj. 0,5%). Stwierdzone nieprawidłowości w tym zakresie obejmowały głównie niespełnienie wymagań minimalnych dotyczących jakości bądź wielkości.
Reasumując, oferowane produkty były dobrej jakości i spełniały wymagania minimalne, wymagania deklarowanej klasy oraz pozostałe określone w normach i rozporządzeniu MRiRW dotyczącym jakości ziemniaków.
Jakie sankcje zastosowano?
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wojewódzcy inspektorzy JHARS wydali ogółem 24 decyzje administracyjne nakładające kary pieniężne na łączną kwotę 14 450 złotych, w tym: 16 decyzji za wprowadzenie do obrotu owoców i warzyw nieodpowiadających wymaganiom jakości handlowej na kwotę 10 800 zł oraz 8 decyzji za wprowadzenie do obrotu ziemniaków o niewłaściwej jakości handlowej na łączną kwotę 3 650,00 zł. Wydali też 1 decyzję nakazującą zmianę oznakowania partii ziemniaków.
Na osoby odpowiedzialne nałożyli 23 mandaty karne w kwocie 5 850 zł, w tym: 14 mandatów na kwotę 3 800 zł za brak przekazania do WIJHARS informacji o prowadzonej działalności lub wyrażonej w kilogramach ilości owoców i warzyw wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym oraz 9 mandatów na kwotę 2 050 zł za brak cech legalizacji wag. Wszczęli 46 postępowań administracyjnych, a także wydali 40 zaleceń pokontrolnych. Ponadto, przekazali 9 informacji do Okręgowego Urzędu Miar.
Postępowania administracyjne są w toku. Z uwagi na niezakończone postępowania administracyjne oraz trwające procedury odwoławcze, ostateczna liczba i wielkość zastosowanych sankcji może ulec zmianie.
Mając na uwadze wyniki tegorocznej kontroli Inspekcja JHARS będzie realizowała dalsze sukcesywne kontrole jakości handlowej świeżych owoców i warzyw oraz ziemniaków ze szczególnym uwzględnieniem ich oznakowania.
Źródło: IJHARS
