Rośliny ziemniaka podczas wegetacji narażone są na działanie szeregu różnego pochodzenia agrofagów pojawiających się w szerokim przedziale czasowym. Spowodowane to jest stosunkowo długim okresem rozwoju bulw w glebie. Dodatkowo wegetatywne rozmnażanie przez bulwy przyczyniać się może do przenoszenia chorób na sadzeniakach.
Natomiast niesprzyjające warunki pogodowe w okresie wschodów i dalszego wzrostu roślin ziemniaka stanowić mogą kolejny czynnik zakłócający prawidłowy ich rozwój. Skutecznym sposobem ograniczenia rozwoju chorób i niwelowania niekorzystnego układu czynników pogodowych już od początku kiełkowania bulw może być ich zaprawianie. Coraz popularniejsze stają się nawozy donasienne, które doskonale sprawdzają się w początkowym okresie rozwoju roślin.
W 2021 roku w IHAR-PIB oddział Jadwisin przeprowadzono badania z produktem Raiza Mix, który zastosowano do zaprawiania ziemniaków przez sadzeniem. Produkt spełnia wymogi nawozu ekologicznego (świadectwo IUNG-PIB Puławy nr NE/504/2019; Rozporządzenie Rady (WE) nr 2018/848 i Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2021/1165. Produkt Raiza Mix zawiera wyciąg z alg Ascophyllum nodosum oraz jest bogaty w aminokwasy, które ogółem stanowią 12% jego masy. Pozostałe składniki zawarte w masie nawozu to azot (N) ogółem 1,92% oraz niezbędne dla roślin mikroelementy: żelazo (Fe) – 1,10%; mangan (Mn) – 0,50%; bor (B) – 0,20%; cynk (Zn) – 0,20%; miedź (Cu) – 0,10% i molibden (Mo) – 0,02% i bioaktywne cząsteczki o właściwościach biostymulujących, które sprzyjają wyrównaniu wschodów, lepszemu wzrostowi i zwiększeniu odporności roślin na działanie stresów abiotycznych, np. susza, wysoka temperatura, a w efekcie końcowym korzystnie wpływają na plon i jakości bulw ziemniaka, co wykazano w stosunku do jego użycia jako zaprawy na sadzeniaki.
Badania przeprowadzono na glebie lekkiej, kwaśnej w roku charakteryzującym się nadmiarem opadów (o 134,6 mm powyżej średniej z wielolecia) i znacznie zróżnicowanym układem temperatury powietrza w okresie wegetacji (od stosunkowo niskiej w okresie sadzenia i wschodów roślin do ponad 3oC przewyższającej średnią z wielolecia w pełni wegetacji). Zaprawę Raiza Mix zastosowano na sadzeniaki dwóch odmian ziemniaka, Hermes – holenderska, jadalna, średnio wczesna, przydatna do produkcji chipsów i Tajfun – polska, jadalna, średnio wczesna. Zaprawianie przeprowadzono poprzez moczenie sadzeniaków w 0,33-procentowym roztworze, czyli 0,1 l preparatu Raiza Mix rozpuszczano w 30 l wody oraz w 0,66-procentowym roztworze, czyli 0,2 l preparatu Raiza Mix rozpuszczano w 30 l wody. Zabieg wykonano na kilka godzin przed sadzeniem.
Przyrost plonu bulw po zastosowaniu zaprawy Raiza Mix w roztworze 0.33% wyniósł 5,0 t/ha w przypadku odmiany Hermes i 5,5 t/ha dla odmiany Tajfun, co stanowiło wzrost o 11,3% w porównaniu do kontroli, obiektu bez zaprawiania. Po zaprawieniu bulw nawozem Raiza Mix w roztworze na 0.66%, w przypadku odmiany Hermes uzyskano przyrost plonu bulw o 4,2 t/ha, czyli o 9,9%, a dla odmiany Tajfun o 4,9 t/ha, czyli o 10,3% w stosunku do kontroli. Wynika z tego, że zastosowanie Raiza Mix w roztworze 0,33% dało lepsze wyniki plonowania. Po zaprawieniu bulw nawozem Raiza Mix uzyskano również poprawę struktury plonu bulw. W przypadku obu odmian zabieg przyczynił się do wzrostu zawartości skrobi i suchej masy w bulwach w stosunku do kontroli. Pod względem zawartości witaminy C w bulwach uzyskano wzrost o 20% w odmianie Tajfun w stosunku do kontroli.
Przeprowadzone badania dowiodły, że niewielkie zużycie nawozu Raiza Mix w formie zaprawiania sadzeniaków, a jednocześnie określone korzyści wynikające z przyrostu plonu czy poprawy jakości bulw powinny przemawiać za włączeniem tego zabiegu do elementów technologii uprawy ziemniaka.
Autor tekstu: dr inż Cezary Trawczyński Zakład Agronomii Ziemniaka IHAR-PIB Oddział w Jadwisinie
