Omawiana niejednokrotnie na łamach wielu fachowych periodyków „przypadłość”, określana jako sucha zgnilizna wierzchołków owoców, ciągle zaskakuje, czasami nawet doświadczonych producentów, pojawiając się w uprawach pomidorów pod osłonami i w polu.
Choroba ta jest fizjologicznym efektem niskiego poziomu wapnia w komórkach wierzchołkowej części owoców. Jest wiele czynników, które mogą prowadzić do wystąpienia jej objawów (więcej na ten temat w jednym z najbliższych numerów „Hasła”).
W tym sezonie wegetacyjnym sucha zgnilizna wierzchołków pomidora ukazała się pod osłonami na owocach wielu odmian – wielkoowocowych, średnioowocowych i koktajlowych. Objawy występowały częściej na pomidorach wielkoowocowych, malinowych i mięsistych oraz na różnej wielkości owocach wydłużonych i tworzących zwisające grona. W gronach pomidorów koktajlowych o wydłużonym kształcie, chorowały najmłodsze owoce, zlokalizowane w szczytowych fragmentach grona.
Zauważono, że im szybciej owoce rosną, tym bardziej narażone są na objawy deficytu wapnia w wierzchołkowych częściach. Badania prowadzone kilka lat temu w Skierniewicach wykazały, że w części wierzchołkowej owoców pomidora poziom wapnia jest dwukrotnie niższy niż w części przyszypułkowej. Warunki atmosferyczne w obecnym sezonie były sprzyjające zahamowaniom w pobieraniu i transporcie wapnia podczas zawiązywania owoców na pierwszych gronach u odmian owocujących od maja do połowy lipca. Duże różnice temperatury między dniem i nocą oraz silne nasłonecznienie i wrażliwość niektórych odmian, były główną przyczyną zaburzeń w gospodarce wapniowej. Przy wysokiej temperaturze w ciągu dnia, w szklarniach o wybetonowanych podłogach względna wilgotność powietrza spadała nawet poniżej 50%, co sprzyjało intensywnej transpiracji i ograniczało poziom wody w tkankach liści. W obiektach takich potrzebne jest cieniowanie szklarni.
Należy pamiętać, że generalnie odmiany szklarniowe mają znacznie cieńszą skórkę niż odmiany polowe i zdecydowanie większe blaszki liściowe, co zwiększa ich powierzchnię transpiracyjną i naraża na szybkie straty wody. W takich warunkach siła ssąca korzeni jest niewystarczająca dla przetransportowania odpowiedniej ilości wapnia z prądem wody, ponieważ często dochodzi do zmniejszenia jej zasobów w podłożu, co skutkuje objawami suchej zgnilizny wierzchołkowej owoców.
Dr hab. Barbara Dyki, prof. IO, doc. dr hab. Jan Borkowski
Skierniewice
