Doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że różne odmiany mają odmienne wymagania odnośnie do zabiegów pielęgnacyjnych. Dlatego nie należy kopiować zabiegów, jakie chociażby wykonują Holendrzy czy Belgowie w swoich szklarniach, ponieważ, poza niektórymi przypadkami, odmiany uprawiane w Polsce różnią się od odmian popularnych w krajach Beneluksu. Dotyczy to także pomidorów malinowych.
Usuwanie liści
Na rynku pojawia się coraz więcej odmian o owocach barwy malinowej, niemniej poza barwą owoców często różnią się one również charakterystyką wzrostu pod wieloma względami. Przede wszystkim odmiany o generatywnym charakterze wzrostu zazwyczaj lepiej wiążą owoce na pierwszych gronach, o czym łatwo można się przekonać, obserwując nasadzenia grudniowe.
Łatwość tworzenia kwiatów oraz owoców świadczy o generatywności odmiany, a co często za tym idzie, rośliny te mają nieco bardziej otwarty pokrój. Dlatego zalecane jest utrzymywanie na nich większej liczby liści aniżeli przy odmianach silnie rosnących. Co za tym idzie, nie ma potrzeby usuwania liścia z wierzchołka rośliny, tak jak to ma miejsce w przypadku odmian silnie rosnących. Jednak ważniejsze od tego, ile liści usuwamy, jest to, kiedy i jak to robimy.
Preferowaną metodą dla odmian o silnym wigorze jest według mnie wycinanie liścia nożykiem. Często wyrywanie liścia sprawia, że na łodydze pozostaje duża rana, a ponadto trudno jest usunąć liść tak, aby na łodydze nie pozostał fragment ogonka liściowego, co w dalszej kolejności jest „oknem” dla infekcji szarej pleśni. Wyrywanie liścia oczywiście ma też swoje zalety, ponieważ rana po wyrwaniu jest naturalniejsza, co sprawia, że jej zasychanie i zabliźnianie następuje szybciej. Jednak w czasach, w których trudno o rzetelnych i doświadczonych pracowników, często liść usunięty jest niedbale, zdarza się nawet, że jest on ukręcony, a pozostały kikut ze zmiażdżoną tkanką natychmiast ulega infekcji grzybowej. Dlatego szczególnie przy pracy w odmianach o grubszej łodydze warto wyposażyć pracowników w ostre nożyki i przeszkolić załogę w posługiwaniu się nimi, a na pewno przełoży się to na mniejszą liczbę wypadów roślin w dalszej części produkcji. Nieco odporniejsze na infekcje w obrębie łodygi są rośliny o generatywnym charakterze wzrostu. Mają one cieńsze pędy, a co za tym idzie, rana po usuniętym liściu jest mniejsza, dodatkowo masa liści jest także mniejsza, a sam liść jest bardziej ażurowy. W praktyce oznacza to, że łan roślin jest przewiewny, a promienie słoneczne mogą łatwiej penetrować roślinę, co ułatwia i przyśpiesza gojenie się takich ran. Przy odmianach o bardziej generatywnym charakterze wzrostu łatwiej jest usuwać liście poprzez oderwanie ich od łodygi, jednak i w tym przypadku, ze względu głównie na pracowników, wydaje mi się lepszym rozwiązaniem odcinanie liścia. Idealnym wyjściem byłoby wycinanie liścia w dzień słoneczny tak, aby jak najszybciej rana po zabiegu uległa zaschnięciu.
Regulacja liczby owoców
Odmiany silnie rosnące, z racji na nieco mniejszej skłonności do tworzenia dużej liczby kwiatów i owoców, często nie wymagają w trakcie sezonu regulacji ich liczby. Zdarza się, że samoistnie tworzą po cztery owoce w gronie. Niemniej ogrodnicy, którzy uprawiają odmiany o silnym wigorze wegetatywnym, często regulują pierwsze grona do trzech owoców, a kolejne – do czterech tak, aby produkt finalny był jak najbardziej wyrównany. Odmiany o generatywnym charakterze wzrostu wiążą zazwyczaj zbyt wiele owoców, dlatego konieczna jest ich regulacja na początku sezonu, zazwyczaj do czterech owoców w gronie. Natomiast w trakcie lata często na tego typu odmianach występuje problem ze zbyt małą masą liściową na roślinie, która nie pozwala wykarmić dużej liczby owoców. Dlatego już od czerwca do końca sierpnia wielu ogrodników decyduje się na regulację gron do trzech owoców. Przyczyna jest oczywista. Chodzi przede wszystkim o dobrą jakość i wielkość owoców oraz o odciążenie rośliny, która w tym okresie mocno słabnie. Na odmianach generatywnych pojawia się konieczność wykonania jeszcze jednego zabiegu pielęgnacyjnego. Masę liściową możemy zwiększyć poprzez usuwanie bocznego pędu (tzw. wilka) nie u samej nasady lecz za pierwszym liściem, co daje dodatkowy liść poprawiający wykarmienie owoców i osłaniający je przed silnym promieniowaniem słonecznym. Kolejnym zabiegiem, jaki wykonuje się w tym okresie, jest zwiększanie zagęszczenia wierzchołków na metr kwadratowy powierzchni uprawy. W przypadku obu typów odmian na początku produkcji optymalnym zagęszczeniem jest 2,5–2,7 wierzchołka na 1 m2 i w obu przypadkach możliwe jest zwiększenie zagęszczenia do 3,1 wierzchołków na 1 m2. Niemniej jednak ze względu na silny charakter wzrostu odmian wegetatywnych w większości przypadków producenci pozostają przy startowej ilości wierzchołków. Z odmianami generatywnymi sytuacja jest nieco inna. Ze względu na bardziej otwarty pokrój i mniejszą masę liściową zalecane jest zwiększenie zagęszczenia do 3,1 wierzchołka na 1 m2, a w najnowszych obiektach z lepszymi warunkami świetlnymi nawet do 3,5 wierzchołka na 1 m2. Dodatkowe pędy wypuszczane są przy trzecim lub czwartym gronie.
Pod względem podtrzymywania grona za pomocą łuczków lub gumek nie ma znaczących różnic pomiędzy odmianami i należy ten zabieg prowadzić do momentu pierwszych zborów tj. do siódmego, ósmego grona a powyżej w miarę potrzeby tj. w przypadku załamywania się gron na skutek zaburzeń fizjologicznych.
Podsumowując
Odmiany pomidorów, często z tych samych firm hodowlanych i z tego samego segmentu – o owocach malinowych – często różnią się pod wieloma względami. Odmiany o wegetatywnym charakterze wzrostu i mocnym wigorze zazwyczaj dobrze radzą sobie z wysokimi temperaturami w okresie letnim, jednak ich duża masa liściowa i grubsze łodygi sprawiają, że konieczne jest częste i staranne usuwanie liści. W planie zabiegów pielęgnacyjnych musi pojawiać się usuwanie liścia z wierzchołka lub ze środkowej części rośliny. Zabiegi te mają na celu utrzymanie rośliny w balansie pomiędzy kwitnieniem i tworzeniem owoców a bujną masą wegetatywną. U odmian o bardziej generatywnym charakterze wzrostu zazwyczaj nie ma problemu z odpowiednim obciążeniem rośliny owocami. Za to aby zbalansować roślinę, należy dbać o odpowiednio dużą liczbę liści i skupiać się na budowaniu masy zielonej, aby roślina mogła wykarmić owoce, które z łatwością wiąże.
Gabriel Chojnacki, Syngenta
Artykuł pochodzi z czasopisma “Szklarnie Tunele Osłony” 3/2021.
Nie masz jeszcze prenumeraty? Zamów tutaj: [TUTAJ ZAMÓW]
