Wysokie wymagania rynku zmuszają producentów warzyw m.in. papryki do koncentrowania swoich wysiłków na zapewnieniu jak najwyższej jakości i powtarzalności dostarczanych produktów. Przy niskich marżach uzyskiwanych przez ogrodników aby zapewnić dochodowość produkcji należy zadbać nie tylko o uzyskanie odpowiedniej liczby ton owoców z tunelu, ale postarać się także o to, aby udział owoców niehandlowych w plonie był jak najmniejszy. Warto się zatem zastanowić skąd biorą się papryki poza wyborem.
Zakleszczone, otarte, z oparzeniami
Podstawowe abiotyczne przyczyny uzyskiwania niehandlowych owoców papryki to niekorzystny przebieg pogody, ale zdarzają się również błędy popełniane podczas uprawy np. w nawożeniu lub pielęgnacji roślin. W uprawie papryki dość często spotyka się owoce ze zniekształceniami mechanicznymi spowodowanymi ich wrastaniem między pędy i zakleszczaniem.
Cięcie roślin i redukcja liczby zawiązków w ich dolnej partii ogranicza występowanie tego problemu. Powyżej ostatniego poziomu cięcia, wraz ze wzrostem roślin tworzy się korona pełniąca rolę kurtyny termoizolacyjnej w zimne noce i naturalnej cieniówki chroniącej owoce przed oparzeniami słonecznymi. Zakleszczaniu owoców sprzyja również brak formy amonowej azotu w glebie przy wysokiej zawartości tego pierwiastka w formie azotanowej. Wówczas owoce rosną szybko, są cienkościenne i mają tendencje do wrastania w między pędy. Do mechanicznego uszkadzania owoców może dochodzić również w czasie ich pielęgnacji. Bywa to przyczyną powstawania wad dyskwalifikujących je z handlu, szczególnie jeśli uszkodzenie owocni nastąpiło w fazie zawiązków. Owoce mogą także być ocierane o sznurek uprawowy co prowadzi do powstawania blizn na ich powierzchni.
Jednym z częściej spotykanych defektów owoców w tunelach foliowych są oparzenia słoneczne. Najbardziej są na nie narażone owoce nieosłonięte przez liście. Owoce mogą zostać również poparzone parą wodną w słabo wietrzonych tunelach. Sposobem na ograniczenie występowania poparzeń jest cieniowanie osłon.
Wpływ temperatury
Stosowanie cieniówek nie tylko redukuje poparzenia owoców ale także obniża temperaturę powietrza w tunelach. Jest to bardzo korzystne w okresie letnim ze względu na dużą wrażliwość papryki na zbyt wysoką temperaturę. Papryka podobnie źle reaguje na chłody a także wahania temperatury. Kilkudniowe upały (powyżej 30°C) oraz chłody ze średnią temperaturą dobowa nieprzekraczającą 17°C w okresie kwitnienia prowadzą do powstawania owoców zniekształconych np. wielokomorowy, z komorami zewnętrznymi lub wyrostkami.
Cieniówki zewnętrzne należy stosować tylko w okresie od maja do lipca. Dostęp światła dla wymagających roślin papryki można wówczas zwiększyć poprzez prawidłowe cięcie roślin – usuwanie zbędnych liści i pędów Później, kiedy spada intensywność światła a rośliny są dobrze odżywione azotem, wzrasta niebezpieczeństwo nierównomiernego wybarwiania owoców, dlatego należy usunąć cieniówki.
Deficyt światła, przy dobrym odżywieniu roślin, może prowadzić do tworzenia się na liściach i owocach plam wskutek wytrącania się szczawianu wapnia. Plamy te utrudniają m.in. zmiany barwników w roślinie.
Niekorzystne warunki klimatyczne oraz stosowanie np. biostymulatorów w zbyt wysokich stężeniach lub z nadmierną częstotliwością mogą prowadzi do powstawania zaburzeń hormonalnych w roślinach, które skutkują także zniekształceniami owoców.
Sucha zgnilizna wierzchołków owoców
Brązowe, zapadnięte plamy tworzące się na wierzchołkach lub bocznych ścianach papryki to objawy suchej zgnilizny. Do inicjowania tego zaburzenia dochodzi w fazie tworzenia zawiązków gdy zachodzą warunki, w których utrudnione jest pobieranie wapnia przez rośliny tj., gdy gleba jest zbyt sucha lub zbyt wilgotna, bądź dochodzi do dużych wahań wilgotności podłoża. Suchej zgniliźnie sprzyja także wysoka wilgotność powietrza osłabiająca transpirację roślin. Z tego powodu dokarmianie dolistne roślin wapniem należy zacząć już na etapie kwitnienia, pamiętając że pierwiastek ten wnika do tkanek jedynie w miejscach aplikacji.
Fot A. Stępowska, A. Czerwińska-Nowak
