Strategia zwalczania chorób roślin wymaga działania z wyprzedzeniem. Dlatego też planowanie systemu ochrony marchwi przed ważnymi chorobami w okresie wegetacji należy rozpocząć znacznie wcześniej. W wielu przypadkach opracowanie koncepcji ochroniarskiej, gdy choroba już wystąpiła na roślinach jest skazane na fiasko.
Co producent marchwi powinien zrobić przed założeniem plantacji?
- Skontrolować jakość nasion, które powinny być kwalifikowane
Kwalifikowany materiał siewny ma certyfikaty i dokumenty potwierdzające jego cechy, tożsamość i jakość. Brak w nim zanieczyszczeń, nasion chwastów. Nasiona kwalifikowane są zdrowe, mają właściwy poziom zdolności i siły kiełkowania nasion.
- Zaprawiać nasiona
Zgorzel siewek powoduje nierównomierne wschody, a także zamieranie roślin w najmłodszym stadium wzrostu. Jednym ze źródeł choroby są skażone nasiona. Do zabezpieczenia nasion przed ich porażeniem stosuje się zaprawianie fungicydem Maxim 480 FS. Oprócz grzybów z rodzaju Alternaria niszczy on również inne patogeny. W ten sposób ograniczamy nie tylko zgorzel siewek, ale też choroby, w okresie wegetacji. Zaprawianie nasion ma też na celu zniszczenie patogenów występujące w glebie a stanowiące zagrożenie dla kiełkujących nasion.
- Odpowiednio przygotować pole
Najlepszym systemem uprawy marchwi jest siew na redlinach (18–20 cm wysokości), na której wysiewa się dwa rzędy marchwi, ewentualnie również na podwyższonych zagonach. Bardzo ważną zasadą jest, aby redliny wykonać bezpośrednio przed siewem nasion i najlepiej jeszcze tego samego dnia dokonać siewu. Plantatorom znane są konsekwencje ulewnych deszczy, po których woda opadowa może zalegać na plantacjach, sprzyjając rozwojowi chorób infekcyjnych, ale także nieinfekcyjnych. Dlatego wybór lokalizacji pod uprawę marchwi jest istotny. Gleba o odpowiednich parametrach powietrzno-wodnych gwarantuje dobrą kondycję roślin, eliminując gnicie systemu korzeniowego.
- Odkażać podłoże na plantacji
Zgnilizna twardzikowa jest znaną chorobą atakującą od gleby wiele gatunków roślin, w tym marchew. Typowe objawy choroby to obfity, puszysty biały nalot grzybni na porażonych korzeniach marchwi. Grzybni towarzyszą czarne sklerocja grzyba, wielkości ziaren pszenicy. Ich żywotność wynosi kilku do kilkunastu lat, co stwarza znaczne zagrożenie dla marchwi. Zanim przystąpi się do siewu na polu gdzie wystąpiła choroba w latach poprzednich, warto zastosować Contans. Jest to środek zawierający grzyb Coniothyrium minitans, który jest antagonistyczny w stosunku do Sclerotinia sclerotiorum. Stosuje się ten fungicyd na 10–30 dni przed planowanym siewem marchwi w dawce 8,0 kg/ha. Po opryskaniu podłoża należy środek wymieszać na głębokość około 10 cm.
W wyjątkowych przypadkach nagromadzenia się wszystkich patogenów glebowych można przed siewem zdecydować się na użycie środka Basamid. Mogą go stosować tylko profesjonalni użytkownicy, którzy ukończyli szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin metodą fumigacji. Konieczne jest przy tym zapoznanie się z etykietą środka.
- Zwrócić uwagę na bakteriozę marchwi – chorobę odmiennego charakteru
W przypadku choroby powodowanej przez bakterię Petrobacterium carotovorum subsp. carotovorum brakuje środków ochrony roślin do stosowania w okresie wegetacji. Dlatego też niezbędne jest wcześniejsze opracowanie strategii zapobiegania chorobie. Podstawę tego stanowi wysiew zdrowych nasion. Także wybór gleb lżejszych, przepuszczalnych, z uprawą na podwyższonych zagonach ogranicza chorobę. Wskazana jest uprawa marchwi po przedplonach, takich, jak zboże jare, kukurydza, trawa, koniczyna, fasola, lucerna.
- Przewidzieć, jakie zabiegi opryskiwania roślin fungicydami będą realizowane na polu.
Ogrodnik powinien mieć wiedzę, jakie choroby mogą pojawić się w okresie wegetacji na marchwi. Odpowiednio wcześniej powinien zapełnić magazyn ze środkami ochrony roślin niezbędnymi fungicydami, które użyje w czasie uprawy marchwi. Na polu można się spodziewać wystąpienia alternariozy, zgnilizny twardzikowej czy szarej pleśni a na jesieni mączniaka prawdziwego.
dr Jan Sobolewski
Skierniewice
